उसळप,न्हिदेचो त्रास जावप,पातळ परसाकडे जावप,ओंकरी येवप,खेळण्यो येवप,पोट फुगप आदी विकारांचेर जायफळाचो उपेग करतात.जायफळांपसून काडिल्लें तेल वखदी आसता.जायफळाच्या हेर जातींतलें बियांचें तेल दिवे जळपाक वापरतात.लांबशीं आनी अशीर जायफळां वेगळ्या जातीचीं(मिरिस्टिका मालाबारीका)आनी उण्या प्रतीचीं आसतात.जायफळांत स ते सोळा टक्के उडून वचपी तेल आसता आनी तातूंतूच वखदी गूण आसतात.मसाल्यांअत आनी वखदांत,गर आनी पत्री हांचो उपेग सारकोच करतात.जायफळांत 'मिरिस्टीसीन'हें विखरी द्रव्य आसता आनी तें घेतल्यार मनशाच्या यकृताचेर वायट परिणाम जाता.इबाडिल्ल्या जायफळापसून चरबीयुक्त पदार्थ कडटात.ताका जायफळांचें लोणी म्हण्टात.ह्या लोणयाचो उपेग शाबू तयार करतना ताका वास हाडपाखातीर तेचपरी संधीवात,तिरपप(मुरगळप)आदीचेर लावपाच्या मलमांत करतात.रुखाचे सालीपसून 'किनो'नांवाचो दीख मेळटा.ताचीं पानां,फुलां,शाबू,तंबाखू,दांत घांसपाचो पिठो,वासाळ प्रसाधनां,केंसाक घालपाचीं तेलां,हातूंत गरांपसून वा पत्रीपसून काडिल्ल्या तेलाचो उपेग करतात.लोणचें,मुरांबे आदी करपाक पिकिल्ल्या फळांच्या सालींचो उपेग करतात. जायफळाचे लागवडीखातीर पिकाळ आनी खोल जमीन,उश्ण आनी पावसाळी वारें आनी वर्सुकी सुमार १५०-१७५ सें मी.पावस लागता.सुर्वेक बियांपसून रोंपे किल्लोवन काडटात.उपरांत ते ६०-९० सें मी.ऊंच जातकच आपल्याक जाय त्या जाग्यार ८-१० मी.अंतराचेर लायतात.
जायरात:अमुकूच असो उद्देश मतींत घेवन विंगड विंगड संपर्क माध्यमावरवीं,खंयचोय संदेश लोकांमेरेन पावोवप हाका जायरात अशें म्हण्टात.जायरातीवरवीं प्रभावीत जावन वा खबर जावन लोकांनी ह्या संदेशावरवीं उत्पादित वस्त वा सेवा घेवची हो जायरातीफाटलो हेत आसता. इतिहास:मुद्रकलेचो सोद लागचेआदीं मालाची जायरात बाजारांत आड्डून वा पेरगांअव घालून करताले.पॉंपेई आनी रोम हआंगा इ.स.प.काळांत दुग्धशाळा,पावभट्टी,चामाराची दुकानां,सोऱ्याची दुकानां आनी हेर दुकानां हातूंत चित्रांचो आस्पाव आशिल्ले जायरातीचे बोर्ड दवरताले.भाडयान दिवपाची सुवात शेणिल्ल्यो वस्ती,बॉक्सिंग आनी हेर खेळ हांचेविशींची जायरात वण्टीचेर पितारून करताले.ब्रिटीश म्यूझीयमांत पूर्विल्ल्या ईजिप्तांतल्या भुर्जपत्रावयलो एक जायरात आसा.तातूंत शेम नांवाच्या एका पळून गेल्ल्या गुलामाक सोदून दितल्याक एक भांगराचें नाणें इनाम मेळटलें,अशें जाहीर केल्लें दिसून येता. पंदराव्या शेंकड्यांतलो मुद्रण्कलेचो सोद ही जायरातीच्या इतिहासांतली एक म्हत्वाची घडणूक.१४७७ त इंग्लंडांत प्रार्थना पुस्तकाच्या विकपाविशीं पयलीं छापील जायरात हस्तपत्रकाच्या रुपान उजवाडाक आयली.खबरेपतांतली पयली जायरात १६२५ त लंडनांतल्या एका खबरेपत्राच्या निमण्या पानार छापून आयली.अठराव्या शेंकडयांत हस्तपत्रकां चड प्रमाणांक प्रचलित जालीं आनी तातूंत चित्रांच्या जायरातींक वाव मेळ्ळो.अमेरिकेंत खबरेपत्रांतल्या जायरातीक १७०४ त सुरवात जाली.१८१२ त इंग्लंडात आनी १८४१ त अमेरिकेंत पयले जायरात वितरणसंस्थेची थापणूक जाली.फ्रासांत १८७५ त एकदम ऊंच पांवडयाचीं वण्टीपत्रकां तयार जावपाक लागलीं.१८७७ त इंग्लंडांत Pears हे शाब्बाचे कंपनीन मिय्यचे बोमाडे नांवाच्या नामनेच्या तैलचित्राचो वापर आपल्या वण्टीपत्रकाखातीर केलो. रेडिओवेल्यो जायराती इंग्लंड-अमेरिकेंत १९२० त सुरू जाल्यो आनी ते उपरांत वण्टीपत्रकां,फळ्यांवयल्यो जायराती हांचो प्रसार नेटान वाडलो.टपालावरवींय जायराती करपाक सुरवात जाली.१९२०-३० ह्या काळांत जायरातीच्या मळार बाजाराविशींच्या संशोधनान (Marketing Research)प्रवेश केलो आनी दुसऱ्या म्हाझुजाउपरांत जायराततज्ञ मानसशास्त्र आनी प्रवर्तन-संशोधन(Motivational Research)हांचोय आदार घेवपाक लागले.दुसऱ्या म्हाझुजाउपरांत जायरातीखातीर दूरदर्शनाचो वापर जावपाक लागलो. भारतांत १७९० सावन खबरेपत्रांतल्यो जायराती सुरू जाल्यो.खबरेपत्रां आनी हेर नेमाळीं हांचो प्रसार जसो वाडत गेलो,तशें तांच्यांतलें जायरातीचें प्रमाण वाडत गेलें.भारतांतले पयले जायरात वितरण-संस्थेची थापणूक १९०७ त मुंबय हांगा जाली.दुसऱ्या म्हाझुजाउपरांतच्या काळांत,सरकारी तशेंच बिन-सरकारी संस्थांनी आपल्या वावराची,सेवेची आनी येवजणेविशींची जायरात चित्रपटगृहांतल्यान प्रसिध्दीपट आनी म्हायतीपट हांचेवरवीं वितरावपाक सुरवात केली.भारतांत रेडिओवेल्यो जायराती १ नोव्हेंबर१९६७ सावन आनी दुरदर्शनावेल्यो जायराती १ जानेवारी १९७६ सावन वितरावपाक सुरवात जाली. उदेगीक क्रांतीउपरांत मालाचें उत्पादन पयलींसावन कितल्याशाच पटींनी वाडलें आनी चड प्रमाणांत उत्पादन जाल्लो माल गिरायकामेरेन पावपाक जायरातीची गरज उप्रासली.येरादारीचे वाडटे वेवस्थेक लागून मालाची येरादारी करप सोपें जालें आनी आंतरराश्ट्रीय बाजारपेठो तयार जावपाक लागल्यो.जायरात हो बाजाराविशींच्या तंत्राचो एक म्हत्वाचो अविभाज्य घटक आसून विचारप्रसारणाचो एक प्रकार आसा.जायरात वा विज्ञापन ही एक कला आसा.जायरात हें एक शास्त्र आसून ताची बसका समाजशास्त्र,मानसशास्त्र,वाणिज्य आनी सांख्यिकीशास्त्र हांचे बुन्यादीचेर उबारिल्ली आसा.जायरतीच्या मळार प्रत्यक्ष वा अप्रत्यक्षपणान खूब जाणांक कामधंदो मेळटा. आर्विल्ले वेवस्थेंत उत्पादनाचो वा सेवेचो खप चड प्रमाणांत घडोवन हाडपाचो वावर जायरातीक लागून जाता.वस्तू दोन तरेच्यो आसतात:थोडो काळ तिगून उरपी,देखीक-दंतमंजन,शाबू,कापड आनी चड काळ तिगून उरपी,देखीक-विजेचो पंखो,रेडिओ,घड्याळ.येरादारीची संस्था,उपहारगृहां,हॉटेलां,निवासस्थानां हांचो सेवेंत आस्पाव जाता.हेभायर कुटुंबनियोजन,राश्ट्रीय एकचार,पंचवर्सुकी येवजणी हांचोय जायरातीवरवीं प्रसार जाता.राश्ट्रांतल्या संकश्टांच्या प्रसंगांवेळार,देखीक-जातीय दंगली,दुकळ,रोग-पीडांच्यो सांथी,भूंयकांप,हुंवार असल्या प्रसंगावेळार लोकांचो धीर तिगोवन दवरपाखातीर आनी लोकयत्न संघटित करपाखातीर जायरातीचो उपेग करतात. जायरातीक लागून गिरायकाक सगळे तरेन मार्गदर्शन जाता.वेगवेगळ्या उत्पादित वस्तू आनी सेवा हांच्या खाशेल्या पांवड्याविशींची पूर्वकल्पना जायरातीक लागून गिरायकाक सहज करूं येता आनी देखून,आपल्याक जाय ती वस्त वेंचून काडून विकत घेवप गिरायकाक सोपें जाता.दिवपा-घेवपाचो वेव्हार जायरातींक लागून सोपो जाता. जायरातीचो खर्च हो बाजारांतल्या हेर खर्चाप्रमाण एक गरजेचो खर्च आसा.प्रत्यक्ष उत्पादक संस्था,आपल्या मालाचें विकपाचें प्रमाण वाडोवन उदरगत करपाचे यत्न करीत आसता.ताका लागून तांकां जायरातीची गरज लागता आनी हो जायरातीची खर्च गिरायकाच्या माथ्यार मारतात,अशें कांय जाणांचे म्हणणें आसा.मालाचें विकप सोपें करपाखातीर जायरात ही सवाय,खत्रीची कार्यक्षम आनी जलद पध्दत आसा.जायरातीक लागून उत्पादन संस्थेक वितरकांक,वितरकांक दुकानदारांक आनी दुकानदारांक गिरायकाक माल विकप सोपें जाता.मालाची विक्री वाडटकच उत्पादन वाडटा आनी उत्पादन खर्च कमी जायत वता.ताका लागून मालाचें मोल उणें करप उत्पादकाक शक्य जाता.जायरातीक लागून मालाची मागणी वाडटा,ताका लागून उत्पादन वाडटा आनी उत्पादन वाडिल्ल्यान कामगार वाडटात.हे नवे
