जोराचेरूय वाशिनां घेतात. हे भायर नितळसाण दवरप,जेवणाखाणाची जतनाय घेवप,घराभोंवतणीं जळारां जावंक दिवप ना,हाचीय जतनाय घेवप गरजेचें आसता.जोर चड चडूंक दिनासतना वखदां करप म्हत्वाचें आसता,नाजाल्यार जोर आयिल्ल्या मनशाक मरण लेगीत येवं येता. -डॉ.जी.के.सालेलकार.
जोशी,अनंत विनायक :(जल्म:२३ डिसेंबर १९२८,हेदोडें-सत्तरी). गोंयचो सुटके झुजारी.;नॅशनल कॉंग्रेस गोंय'संघटनेचो तो वांगडी आसलो.गोविंद हरी शास्त्री हाच्या मार्गदर्शनाखाल वावर करून तो सुटके झुजाऱ्यांच्यो बसका घेतालो.२६ जानेवारी १९५५ दिसा धावें वाठारांतल्या सत्याग्रहांत ताणें वांटो घेतिल्लो.ह्या सत्याग्रहांत ताणें हातांत तिरंगी बावटो घेवन तोंडान व्हडाव्हडान घोशणा दीत धावें-सत्तरी वाठारांतल्यान मिरवणूक काडिल्ली.पोलिसांनी ताका धरलो आनी पणजे बंदखणीत स म्हयने दवरलो.पोर्तुगेज सरकाराच्या प्रादेशिक लश्करी न्यायालया (Territorial Military Tribunal)मुखार चवकशे उपरांत ताका आठ वर्सां खर बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली.कायदो आनी सुवेवस्थेंत आडमेळीं येवचीं न्हय,म्हूण दोन वर्सां बंदखणीची ख्यास्त दिली.तेभायर दंड भरूंक लायलो.१ जुलय १९५९ दिसा जेन्ना सगळ्या कैद्यांक सूट दिली,तेन्ना ताचीय बंदखणींतल्यान सुटका जाली.१८ जून १९८५ दिसा गोंय सरकारान ताच्या सुटके झुजांतल्यान वावराचो भोवमान केलो.
जोशी,ईश्वरलाल मंचाराम:(जल्म:७ फेब्रुवारी १९३०,भीमपूर-दमण). गोंयचो सुटके झुजारी.ताणें प्राथमिक शिक्षण मराठींतल्यान आनी माध्यमिक शिक्षण गुजरातींतल्यान घेतलें.तो 'इंडियन नॅंशनल कॉंग्रेस' संघटनेचो वांगडी आशिल्लो.उपरांत 'आझाद गोमंतक दल'संघटनेचो वांगडी जालो.१९५३ वर्सा ताका दमण वाठारांतल्या शेतकामत्यांचे संस्थेचो अध्यक्ष म्हूण वेंचून काडलो.१ जुलय १९५४ दिसा तो 'इंडियन नॅशनल कॉंग्रेस'संघटनेचो अध्यक्ष म्हूण आयलो.१ ऑगस्ट १९५४ ते फेब्रुवारी १९६२ मेरेन ताणें 'आझाद गोमंतक दल' संघटनेचे दमण शाखेचो अध्यक्ष म्हूण वावर केलो.कत्तलखाने बंद जावचे,म्हूण ताणें आवाज काडलो.ताका पोलिसांनी बरेच खेपो अटक करून दर खेपेक एक ते आठ दीस बंदखणींत दवरलो.सत्याग्रहांनी वांटो घेवप,बसका घेवन सरकाराआड झुजपाक लोकांक स्फुर्त दिवप,भारतीय अधिकाऱ्यांक गोंय,दमण आनी दीव हांगाचे नकाशे धाडप,लश्करी म्हत्वाच्या जाग्यांची चित्रां धाडप असलीं कामां तो करतालो.तेभायर हेर गुपीत गजालींविशीं खबरो पावोवपाचेंय काम तो करतालो. दादरा आनी नगर हवेलीचे सुटके झुजांत वांटो घेतिल्ल्याच्या आरोपाखाल १ ऑगस्ट १९५४ दिसा पोलिसांनी ताका धरलो.१३ नोव्हेंबर १९५४ दिसा ताका परतो अटक केलो आनी साडेबारा वर्सां खर बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली.साडेतीन वर्सां बंदखणीची ख्यास्त भोगतकच ताची आग्वाद बंदखणींतल्यान सुटका जाली.बंदखणींत ताका बरेच खर त्रास सोंसचे पडले;ताका लागून ताच्या उजव्या हाताचो आंगठो तुटलो.१५ ऑगस्ट १९७२ भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
जोशी,कालिदास रविशंकर:(जल्म:१५ जून १९३६,भीमपूर-दमण). गोंयचो सुटके झुजारी.ताणें प्राथमिक शिक्षण गुजरातींतल्यान घेतलें.'खुरासाई डुंगा'वाठारांत ताणें तिरंगी बावटो लायिल्लो.पोर्तुगेजांचो संपर्क तोडपाक ताणें रस्ते खणून आडखळी हाडिल्ल्यो.१३ नोव्हेंबर १९५६ दिसा पोलिसांनी ताका धरलो.पोर्तुगेज सरकाराच्या पणजी शारांत आशिल्ल्या प्रादेशिक लश्करी न्यायालया (Territorial Military Tribunal)मुखार चवकशे उपरांत ताका साडेचार वर्सा बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली.१७ मे १९५९ दिसा ताची बंदखणीतल्यान सुटका जाली.१५ ऑगस्ट १९७२ दिसा भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
जोशी,किशोर छोटुभाई:(जल्म:२९ जुलय १९३५,भीमपूर-दमण). गोंयचो सुटके झुजारी.ताणें बी.ए.मेरेन शिक्षण घेतलें.दमण आनी दीव वाठाराचे शिमेचेर डेप्युटी जनरल आनी स्टेट रिझर्व पोलीस हांच्या मार्गदर्शनाखाल पोर्तुगेज सरकारान दमण वाठारांत नेमिल्लें पोर्तुगेज सैन्य,लश्करी विमानतळ,राजभवन,वीजकेंद्र,लश्करी हॉस्पिटल हांचेविशीं पुराय म्हायती काडून घेवपाचें काम तो करतालो.लोकांक सुटकेविशीं म्हत्व कळचे पासत तो तांकां राश्ट्रवादी साहित्य वाटतालो.शीम हुपता आसतना पोर्तुगेज पोलिसांनी ताका धरपाचे जायते यत्न केले.अखेरेक ३० नोव्हेंबर १९५६ दिसा पोलिसांनी ताका ताच्याच घरांत धरलो आनी १५ मे १९५७ मेरेन ताका दमण बंदखणींत दवरलो.थंय ताका हवा आनी उजवाड हांची फाव ती वेवस्था ना,अशा एकांतवासांत दवरिल्लो.१७ मे १९५७ दिसा ताका पणजे बंदखणींत व्हेलो आनी थंयसावन जून १९५७ त,ताका आग्वाद बंदखणींत दवरलो.उपरांत पणजे शारांत आशिल्ल्या प्रादेशिक लश्करी न्यायालया (Territorial Military Tribunal)मुखार चवकशी करतकच,ताका दोन वर्सा आनी आठ म्हयने खर बंदखणींची ख्यास्त दिली.१७ मे १९५९ दिसा जेन्ना सगळ्या कैद्यांक सूट मेळ्ळी तेन्ना ताचीय बंसखणींतल्यान सुटका जाली.१४ ऑगस्ट १९७४ दिसा भारत सरकारान पाम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.१८ जून १९८५ दिसा गोंय सरकारान सुटके झुजांतल्या ताच्या वावराचो भोवमान केलो.
जोशी,जगन्नाथराव अनंत:(जल्म:१९१९,नरगुंद,धारवाड-कर्नाटक). गोंयचो सुटके झुजारी.ताणें बी.ए.मेरेन सिक्षण घेतलें.१९४९ वर्सा सभा अम्दीचो कायदो मोडिल्ल्याच्या आरोपाखाल पोलिसांनी ताका धरलो आनी साडेचार वर्सा बंदखणींत दवरलो.१९५४ वर्सा जनसंघाचो तो सरचिटणीस आशिल्लो.१९५४ वर्सासावन ताणें गोंय विमोचन सहाय्यक सनितीकडेन संबंद जोडले.तेन्नाच ताणें सत्याग्रहांत वांटो घेवपाचें थारायल्लें.ताणें सुटके झुजारी राजाराम रामचंद्र पाटील हाचेवांगडा पुण्यांत १२० सत्याग्रहांचो पंगड एकठांय केलो.हो पंगड घेवन तो सावंतवाडी आयलो.थंय ह्या पंगडाचे ताणें ल्हान ल्हान विभाग केले.ताणें स्वता २५ सत्याग्रहींचो पंगड घेवन २५ जून १९५५ दिसा बांदें शीम हुपून गोंयांत सत्याग्रह केलो.त्याच दिसा पोलिसांनी ताका हेर सत्याग्रहींवांगडा पेडणेंतल्या न्हंयबाग वाठारांत धरलो आनी आग्वाद बंदखणींत दवरलो.३ ऑगस्ट १९५५ दिसा पोर्तुगेज सरकाराच्या प्रादेशिक लश्करी न्यायालया (Territorial Military Tribunal)मुखार ताची चवकशी सुरू केली.२१ ऑक्टोबर १९५५ दिसा न्यायाधिशान ताका धा वर्सा खर बंदखणीची ख्यास्त फर्मायली.ते भायर दिसाक पंचवीस इस्कूद ह्या प्रमाण दोन वर्सा दंड भरूंक लायलो.२ फेब्रुवारी १९५७ वर्सा जेन्ना सगळ्या कैद्यांक सूट मेळ्ळी,तेन्ना ताचीय बंदखणींतल्यान सुटका जाली.उपरांत जनसंघात रावन तो राजकी वावर करूंक लागलो.जनसंघाचो तो मुखेल फुडारी आशिल्लो. धारवाड मतदार संघातले लोकसभा वेंचणुकेंतल्यान तो दोन वेळा आमदार म्हूण वेंचून आयलो.१८ जून १९८५ दिसा गोंय सरकारान सुटके झुजांतल्या ताच्या वावराचो भोवमान केलो.
