कविता बरयल्यो.तातूंत प्रेमकविता,सैमाच्यो कविता,चिंतनशील कविता,बालगितां हांचो आस्पाव जाता.ताची काव्य रचणूक गीतकाव्यात्मक आसा.ताचें प्रेम-कवितेंत,प्रियकर आनि प्रियेसी हांचे भावजिणेचो विकास दिसता.ताचे जिणेचे संगतीन ही कविता उपारासली आनी वाडली.हे कवितेंत आपल्या प्रपंचांतले मोगाळ सहचारिणीच्या सांगातांतले खीण ताणें शब्दरुपाक हाडले.ताणें प्रेमकवितेंत मोगी मनशाच्या अंतस्करणातले सगल्या तरांचे उमाळे आनी भावावस्था रंगयल्यात.आत्मतृप्ती आणि उदात्त भावना आशिल्ल्यो प्रेमकविता बरोवन ताणें मराठी प्रेमकवितेंत आपलें खाशेलपण दाखयलां. भा.रा.तांबें हाच्या कवितांचेर ताचे जीवनदृशटीचो परिणाम जाल्लो दिसता.भारतीय तत्त्वगिन्यान आनि साहित्यशास्त्र हांचोय ताचेर प्रभाव आशिल्लो,जिवीत आनंदान भरलां.ह्या तत्त्वाचेर ताची श्रध्दा आशिल्ली.परमेश्वराच्या शक्तीचो आस्पाव आसता अशें ताका दिसता. ताणें कांय नाटयगितांय बरयल्यांत.मराठी कवितेच्या संवसारांत ताच्या सहज तुझी हालचाल, रिकामे मधुघट,घट भरे प्रवाही बुडबुडनी मरणात खरोखर जग जगते नववधू प्रिया मी बावरते जन पळभर म्हणतील हाय हाय ह्या कवितांक म्हत्वाची सुवात आसा.ताणें चालीक लायिल्लो गीतसंप्रदाय हाका तांबें संप्रदाय म्हणुनूय वळखतात. डॉ.सोमनाथ कोमरपंत तांबोळीः एक जात.तांबूल हया संस्कृत उतरावयल्यान तांबोळी हें उतर आयलां.हे लोक विडयाचीं पानां विकपाचो वेवसाय करतात.हे लोक भारतांत सगल्या वाठारांनी दिश्टी पडटात.महाराष्ट्रांतल्या तांबोळ्यांमदी लिंगायत,मराठा आणि मुसलमान अशे तीन पोटभेद आसात.अशें सांगतात की,शंबर सवायशें वर्सांआदीं हे लोक गुजरात आनी पंजाब ह्या वाठारांतल्यान महाराष्ट्रांत आयले.नागवेलीचीं पानां विकप आनी गोरवां पोसप हे तांचे मुखेल धंदे.तांचेमदीं कांय जाण अजुनूय गुजराती भास उलयतात आनी गाजराती भेस करतात.ते आपलीं धर्मीक कृत्यां ब्राह्मण आनी जंगम पुरयताकडल्यान करतात. राजस्थांतल्या तांबोळ्यांमदी चौरासी,पनगरिया,महोबिया,जैस्वार,गंगपारी आनी परदेसी अशे पोटभेद आसात.तांचेमदीं बालविवाहाची पद्दत आसा.जातींतल्या कोणाय तरणाटयान त्या लग्नाचो दंड म्हणून म्हालो ते चलयेच्या केंसांचो एक आगळ,खंयच्या तरी एका तळ्याचे देगेर कापता.चलयेक त्या दिसा उपास करचो पडटा.तिच्या कुटुंबाकडल्यान त्या दिसा ते जातीक मेजवानी मेळटा. हे जातींत भुरग्याचो बारसो सव्या वा बारव्या दिसा करतात.तांचेमदीं नागपंचमीक नागाचे पुजेक चड म्हत्व आसा.तेविशीं एक कथा प्रचलीत आसा ती अशी-पुर्विल्ल्या काळांत धर्तरेचेर विडयाचें पान नाशिल्लें.पान जाय आशिल्लें.देखून पांडवांनी तें हाडपाक आपलो दूत,वसुकीक,हे नागाचे राणयेकडेन पाताळांत धाडलो.तिणें आपले करंगखळीचो थोडो भाग कापून दिलो.धर्तरेचेर हाडून ताणें तो भुंयेत पुरलो,तेन्ना तातूंतल्यान नागवेल आयली.तेन्नाच्यान विडयांच्या पानांचे वेलीक नागवेल अशें नांव पडलें.बराई जातीचो असो समज आसा की तांबोळ्यांक नाग केन्नाच चाबना. तांब्यापटो जाचेर लिखाण कोरांतिल्लें आसता तो तांब्यापटो.पुर्विल्ल्या काळासावन भारतांत कोरीव लेखांखातीर खुबशा प्रमाणांत तांबें हो धातू वापरांत हाडिल्लो दिसता.कोरीव ताम्रलेखांक ताम्र.ताम्रपट.ताम्रपत्र,ताम्रशासन अशीं नांवां आसून ताचे दोन ते पांच चौखण फुटांमेरेन वेगवेगळे आकार मेळटात.सादारणपणान तांब्यापटयाचेर राजाज्ञा वा दानपत्रां कोरांतून दवरपाची चाल आशिल्ली.पूण कांयकडेन व्हड व्हड ग्रंथ तांब्यापटयाचेर कोरांतिल्ले दिसतात.अशें सांगतात की,बौध्दांचे कांय धर्मग्रंथ आनी सायणभाश्य तांब्यापटयांचेर कोरांतिल्लें आशिल्लें.एक स्मारक वा यादस्तीक म्हणुनूय तांब्यापटयाची निर्मिती जाल्ली दिसता.मौर्य काळांत राजाज्ञा तांब्यापटयांवरवी करपाची चाल आशिल्ली.हें सोहहगौर(जि.गोरखपूर)नगरांतल्या तांब्यापटयावयल्यान कळटा. तांब्यालेख एका पानाचे तेचपरी जायत्या पानांचेय आसतात.पानांची संख्या.कोरांतपाचो जो मजकूर आसता ताच्या उण्याअदीक प्रमाणाचेर आदारुन आसता.इ.स.740 तलो पल्लववंशी नंदिवर्मा हाचो लेख इकरा पानांचो आसा.लंडन विद्यापिठाच्या संग्रहालयांत दवरिल्लो राजराजेंद्र चोळाचो एक तांब्यापटो एकवीस पानांचो आसा.पानांची संख्या एकापरस आसल्यार तीं पानां एका गांचाक गुंथतात आनी गांचाचेर अधिकृतिदर्शक राजमुद्रेचो छाप आसता.हे राजमुद्रेचो ते ते राजवटीचें चिन्न वा लांछन( देखीक-शींव,वाग,गरुड,बैल,आदी) आसतालो.केन्ना केन्नाय लेखाचें अधिकृतपण राजाचे सयेन स्वह्तम असो शब्द कोरांतून दाखयतात.इ.स.1272तल्या पैठणच्या तांब्यापटयाच्या गांचाचेर एक गरुडमूर्त आसा.चडशे सगळे तांब्यापटे दानपत्रांच्या स्वरुपाचे आसून स्मारकपर तांब्यापटयाची संख्या उणी आसा. तांब्यापटो चड करुन धारेच्या शस्त्रान कोरांतिल्लो आसता.पूण केन्ना केन्ना तांब्यापटयाचेर तिंतान बरयल्लें लिखाणाय मेळटा.भोजराज शिलाहारान शेक 1113त गोविंदभट्ट लाखेच्या तिंतान बरयल्ली एक प्रतिकृती राजापूर(रत्नागिरी) गांवांत आसा.पुर्विल्ल्या इतिहासाचीं विस्वासाचीं साधना म्हणून तांब्यापटयाक चड म्हत्व आसा. ताक धंय धवळून लोणी काडटकच उरता तो पदार्थ.लोणयाच्या उत्पादनांत हो उपपदार्थ म्हणून मेळटा.लोणयाच्या उत्पादनाखातीर जर गोडी साय(मलई)वापरत जाल्यार ताकाचें संघटन साय नाशिल्ल्या दुदावरी जाता,पूण आंबट साय वापरल्यार मात ताकांत लॅक्टीक आम्ल (आंबसाण) चड आसता.धंय धवळटाना तातूंत उदक घालचें पडट.ते खातीर ताक धवळून लोणी काडलें म्हण्टकच पातळशें ताक उरता.ताजें ताक रुचीन आंबसार लागता आनी ताका एक प्रकारची रुचूय येता.शेळें ताक चड आंबट जाता.ताची रुच कडवट जाता आनी
