इंग्लीश भाशीक चड आसात.तशेंच जर्मन,स्कॅंडिनेव्हियन,इटालियन आनी ग्रीक आसात.अरब ही एक वेगळीच अल्पसंख्य जमात आसा.
भास-इंग्लीश आनी किऊंगुजा(अभिजात स्वाहिली) ह्यो अधिकृत भाशा आसात.स्वाहिली ही दर्यादेगे वयल्या भागांत जल्माक आयली आनी अस्तंतेवटेन पातळत गेली आनी लोकांची मुखेल भास जाली.मुळांत ती एक बांटू भास.तिच्यांत अरबी,इम्ग्लीश,हिंदी आनी पुर्तुगेज उतरां खूब आसात.९५%लोक बांटू भास उलयतात.हे भाशेच्यो शंबरा परस चड बोली आसात.किसुकुमा,किन्याम्वेझी,किमाकोंडे,किहाया,किचग्गा,किगोगो,किहा,किहेहे,किन्याक्युसा आनी किलुगुरु ह्यो तातूंतल्यो मुखेल.मसाई,टाटोगा आनी लुओ लोक नायलॉटीक भास उलयतात.इराक्क,गॉरॉवा,अलावा,अङोम्विया आनी अंबुगू हे कुशायटीक भास उलयतात.सांदावे आनी हाड्झा हे दक्षिण आफ्रिकेंतल्या बुशमॅन आनी हॉटेंटॉत हांच्यो खोयसान वा क्लिक भाशा उलयतात.आशियाई लोक गुजराती,हिंदी,पंजाबी उलयतात जाल्यार गोंयकार कोंकणी उलयतात.
थळाव्या बांटू लोकांभितर पेंबा जुंव्याचेर पेंबा आनी झांझिबार हाडिमू आनी टुंबाटू आसात.धाव्या शेंकड्यांत आयिल्ल्या पर्शियनांक तांणी आस्पावन घेतले.हे आनी कांय गुलामांचे वंशज स्वताक शिराझी म्हणटात.
ह्या जुंव्याचेर स्वाहिली हीच मुखेल भास आसा.किपेंबा,किहडिम आनी किटुंबाटू ह्यो बांटूभाशा उलयतात.बोलीभाशा खूब आसात.आशियाई लोक गुजराती,कच्छी आनी हिंदी उलयतात.शाळांनी इंग्लीश भास शिकयतात.
ह्या देशांतलीं चडशीं दिसाळीं स्वाहिली 'टार्नु'चें मुखपत्र 'ऊहुस'आनी 'अङुरुमो'हीं तातूंतलीं मुखेल.'स्टॅंडर्ड टांझानिया'हें इंग्लीश खबरांपत्र.'संडे न्यूस'हें ताचेंच सातोळें.'नॅशनलिस्ट'हेंय एक इंग्लीश दिसाळें.'युग आफ्रिका'हें गुजराती सातोळें आसून पंचवीसांवयर म्हयनाळीं आसात.झांझिबारांत 'अदल इन्साफ'इंग्लीश आनी स्वाहिली आनी 'डेली कमर्शियल रिपोर्ट'इंग्लीश स्वाहिली,गुजराती आनी अरबी भाशांनीं सातोळींय आसात.
टांगांत टांगा मॅमोरियल लायब्ररी,दारेसलामी टॅक्निकल इन्स्टिट्यूट लायब्ररी आनी युनिव्हर्सिटी कॉलेजीची लायब्ररी हीं मुखेल ग्रंथालयां आसात.दारेसलामाची कम्युनिटी सॅम्टर फ्री लायब्ररी सबंद देशांत पोस्टान पुस्तकांत वाचपाखातीर पावयता.अमेरिकेच्या म्हायती खात्याचेंय ग्रंथालय आसा.दारेसलामांतल्या नॅशनल म्युझीयम ऑफ टांझानियांत तांत्रिक,पुरातत्त्वीय,इतिहासीय,भूशास्त्रीय आनी सैमीक इतिहास हांचे विभाग आसात.डोडोमांत भूशास्त्रीय संग्रहालय आसा.झांझिबार आनी पेंबा हांचे वंश,इतिहास,उद्देग,सैमीक इतिहास हांचे विभाग आसात.
चीन,भारत,अरबस्तान आनी उपरांत युरोप ह्या देशांकडेन आयिल्ल्या संबंदाचे परिणाम हांगा दिसून येतात.हांगाची स्वाहिली भास आफ्रिकेच्या खूब व्हड प्रदेशांत पातळ्ळ्या.झांझिबार हांगाच्यो लाकडी अरबी संदुको आनी उत्कृश्ट कोरांतिल्लीं जडावाचीं दारां प्रसिध्द आशिल्लीं.पांटले,शेंद-यो विणप,आयदनां,चामड्याच्यो वस्तू,धोल आनी वाद्यां तयार करप ह्यो दीसपट्टया वेव्हराच्यो कला आसात.दरेका जमातीचे खाशेले नाच आनी लोककथा आसतात.टांझानियाम्त फूटबॉल,क्रिकेट,मैदानी आनी मर्दानी खेळ,कसरती,टॅनिस,पेंवप,नुस्तें धरप हे खेळांचे प्रकार लोकप्रिय आसात.
गोंबेंत चिम्पांझी पळोवंक मेळटात.अंगोरॉंगोरो उद्यानांतलें व्हडलें ज्लालामुखीचें तोंड,किलीमांजारो आनी म्वेरु पर्वताचीं तेमकां,व्हिक्टोरिया आनी टांगानिका तळीं हीं सैमीक सोबीतकायेखातीर प्रसिध्द आसात.पर्यटकांखातीर गिर्यारोहण,शिकार,नुस्तेमारी हांच्यो सोयी करतात.दारेसलामांत टांझानिया पर्यटन महामंडळाची कचेरी आसा. -कों.वि.सं.मं.
टागोर,रवींद्रनाथ:(जल्म:७ मे १८६१,कलकत्ता;मरण:७ ऑगस्ट १९४१,कलकत्ता)
विश्वविख्यात कवी,कलावंत,शिक्षणतज्ञ आनी तत्त्वचिंतक.ताचे आवयचें नांव शारदादेवी आनी बापायचें नांव देवेंद्रनाथ.रवींद्रनाथ हें चवदा भुरग्यांतलें तेरावें अपत्य.टागोर हें आडनांव ठाकूर ह्या बंगाली नांवाचो इंग्लीश अपभ्रंश.देवेंद्रनाथ व्हड विद्वान,गिरेस्त आनी समाज सुदारक.तशेंच तो ब्राह्मो समाजाचो अनुयायी आशिल्लो.
रवींद्रनाथ सात वर्सांचो आसतना ताचे आवयक मरण आयलें.तिचे फाटल्यान रवींद्रनाथाच्या व्हडल्या भावाची बायल कादंबरीदेवी हिणें आवयचे मायेन ताचो साम्बाळ केलो.तिणें ताच्या काव्यलिखाणाक प्रोत्साहन दिलें.१८८३ वर्सा रॉय चौधरी हाचे इकरा वर्साची भवतारिणी हे चलयेकडेन रवींद्रनाथाचें लग्न जालें.तिका खास शिकप नाशिल्ल्यान रवींद्रनाथान तिका स्वता जावन संस्कृत,बंगाली,इंग्लीश शिकयली.
रवींद्रनाथ ल्हानपणासावन सैमाचो मोगी आशिल्ल्यान ताका शारांतले जिणेपरस गांवगि-या वाठारांतलें वातावरण्चड मानवतालें.ताच्या शिक्षणाखातीर खाजगी शिक्षकाची नेमणूक केल्ली.कांय काळ घराच अभ्यास करतकच कलकत्त्याच्या 'ओरिएंटल सेमिनार'हे शाळेंत ताचें नांव घालें.हे शाळेचे वर्सुकी परिक्षेंत तो बंगाली विशयांत पयलो आयलो.ताचे शालेय हुशारीची इतलीच नोंद मेळटा.फुडें 'बेंगॉल अकादमी'हे अॅंग्लोइंडियन शाळेंत तो वतालो.पूण तातूंत ताचें मन रमलेंना.त्याच वर्सा ताणेम कविता करपाक सुरवात केली.१८७८ वर्सा तो म्हाविद्यालयीन शिक्षणाखातीर इंग्लंडाक गेलो.पूण तें शिक्षण पुराय करिनासतना १८८० वर्सा तो कलकत्त्याक परतलो.इंग्लंडांतल्या त्या राबित्यांत ताणें इंग्लीश भास आनी अस्तंती संगिताची बरीच वळख करुन घेतली.
रवींद्रनाथाचो पयलो काव्यांझेलो 'संध्याराग'ह्या नांवान उजवाडा आयलो;तेन्ना ताची पिराय वीस वर्सांची आशिल्ली.ह्या पयल्या झेल्यानच
