(1) प्रखरताय संकेत वाहक (Video Signal Luminance Carrier) (2) रंग संकेत वाहक (Video Signal Chrominance Carrier) (3) ध्वनी संकेत वाहक (Audio Signal Carrier)
आकृती क्र. 4 हातूंत दाखयल्ले प्रमाण दूरचित्रवाणी परिवाहाच्या 7MHz चे रूंदायेंत तीन संदेश बसयल्ले आसतात. तांकां तिगांकय मेळून 6MHz इतली रूंदाय लागता. अमेरिकी पद्दतीन ह्याच कामाक 6MHz जाल्यार फ्रँच पद्दतीन 14MHz इतली रूंदाय लागता. जितली रूंदाय चड तितले परिवाह उणे कारण सादारणपणान 50MHz ते 900MHz हांचेंमदीं जो कंप्रताय पट्टो आसा तो मर्यादीत आसा. ह्या पुराय पट्यांत सुमार 83 परिवाह आंतरराश्ट्रीय स्तराचेर थारावन वा नेमून दिल्ले आसतात. ताची सादारणपणान मांडावळ कशी आसता हें आ. क्र. 5 हातूंत दाखयलां. परिवाह 1 ते 4 पटो 1 हातूंत येता. परिवाह 5 ते 12 पटो 3 हातूंत येतात. परिवाह 14 ते पटो 5 हातूंत येतात. ह्या तीन पट्यांक Lower VHF Band, Upper VHF Band, VHF Band अशें म्हण्टात. देखीक - मुंबय दूरदर्शनाचो जो परिवाह आसा ताचो क्रमांक आसा - पटो 3 परिवाह 7 (Band 3 channel 7).
म्हळ्यार थंयच्यान ज्यो कंप्रताय अवकाशांत सोडटात तांचो व्याप 188 MHz ते 195 MHz हांचे मदीं आसा. जेन्ना आमी दूरचित्रवाणी संचार (Tunning) अशें बरयल्लो नियंत्रक (Control) घुंवडायता तेन्ना संचांत आशिल्ल्या स्थानीक आंदोलकाची (Local Oscillator) कंप्रताय बदलता. ज्या केंद्राचो कार्यक्रम आमी पळोवपाक सोदतात त्या केंद्राच्या वाहक कंप्रतेपसून विशिश्ट जाका Intermediate Frequency अशें म्हण्टात. स्थानीक आंदोलकाची कंप्रताय जाले बरोबर त्या केंद्राचें चित्र आनी आवाज स्पश्ट जाता.
आकृती क्रमांक 6त दाखयल्लेप्रमाण घरगुती वापराखातीर यागी आकाशक हो योग्य आसा. मदीं जो 2 द्विधुवी (Dipole) ताची लांबाय वाहक तरंग लांबायेच्या अर्दान आसता. 3, 4, 5 हे दिकदेशक (Directors) Emel. ते बाणान दाखयल्ले दिशेन येवपी तरंगाक परतून 2 चे दिशेन सोडटा. 1 हो परावर्तक आसा जो स्वताचे दिशेन येवपी तरंगाक परतून 2 चे दिशेन घुवंडायता अशे तरेन 2 ह्या जाग्यार तरंग एकठांय जावन योग्य अशा प्रमाणांत ,संकेतवृध्दी जाता आनी होच संकेत केबलांतल्यान (TV cable) घरांत दवरिल्ल्या संचाक मेळटा. - परेश पै अस्नोडकार
दूरदर्शन: दूरचित्रवाणीवयल्यो कार्यावळी वितरावपी भारत सरकाराची एक संस्था. म्हायती आनी वितरावणी खात्यासावन स्वतंत्रपणान दूरचित्रवाणीवयल्यो कार्यावळी वितरावपाखातीर 'दूरदर्शन' ही संस्था 1 एप्रिल 1976 दिसा स्थापन केली.
सप्टेंबर 1959 त युनॅस्कोच्या पालवान दिल्लीक प्रायोगिक स्तराचेर पयलें दूरचित्रवाणी केंद्र सुरू केलें. सुर्वेक मार्गदर्शी दूरचित्रवाणी प्रकल्प अशें स्वरूप आशिल्ल्या ह्या केंद्रावयल्यान सप्तकांतल्यान फकत दोन शिक्षणीक कार्यावळी जाताल्यो. ल्हव ल्हव तें भायल्या आंगांनी परिपूर्ण जालें.
फोर्ड प्रतिश्ठानावरवीं शिक्षणीक दूरचित्रवाणीचो भारतांत कसो प्रसार जातलो, हें पळोवपाखातीर 1960त एक मंडळ आयलें. मंडळान दिल्ली दूरचित्रवाणी आनी भोंवतणचो वाठार हांचो अभ्यास करून भारतांतले शिक्षणीक दूरचित्रवाणीखातीर एक आराखडो तयार करून दिलो. तेप्रमाण माध्यमिक शाळांनी नेमान शालेय धड्यांच्यो कार्यावळी जावपाक लागल्यो. 1965 मेरेन भारतांत दूरचित्रवाणीचो व्हडलोसो प्रसार जावंक नाशिल्लो. त्या वर्सासावन केंद्र सरकारान देशांत दूरटित्रवाणीचें जाळें विणपाखातीर यत्न सुरू केलो. ऑगस्ट 1965 त हँबर्गासावन स जाणकारांचें एक मंडळ भारतांत आयलें आनी ताणीं पयलें आर्विल्लें दूरचित्रवाणी कलाकेंद्र भारताचे राजधानींत उबारलें. तेप्रमाण सुमार दोन हजार दूरचित्रवाणी
