नम ही तीथ नित्य पर्वणीची आशिल्ल्यान रातचो शिबिकोत्सव जाता. तेभायर दर वर्सा कार्तिक वद्य चवथी सावन दसमी मेरेन सात दीस तिचो जत्रोत्सव जाता. पुजा, नाटकां, सुखासनां, लालखी, पालखी अशे भरगच्च कार्यावळीन हे सात दीस भरिल्ले आसतात. कार्तिक वद्य पंचमी कडेन देवतेची पुजा जाता. सश्टीक सुखासन, सप्तमीक लालखी, अश्टमी दिसा देवी मडकयकार शेटीगेर (दुतळवाडो) वास्तव्य करता. हे विशीं अशें सांगप जाता की, श्री नवदुर्गेची भांगरामुर्ती घडोवपी शेटीली चली आनी देवतचें रूप एकामेका कडेन सामकें जुळटालें. जशें-जशें मुर्तीचें रूप पुराय जायत गेलें तशें-तशें शेटीली चली सुकत गेली आनी उपरांत मेली. तेन्ना देवतेन शेटीक वचन दिलें, ‘वर्सांतल्यान एकदां जात्रेच्या पयल्या दिसा आपलो तुगेर राबितो आसतलो’ देखून दर वर्सा अशअटमी दिसा देवी शेटीगेर वता, थंय तिचो मानपान जाता. त्याच दिसा फांतोडेचेर देवीचो सांगोड जाता. कार्तिक नमीचो दीस देवीचो उपसाचो दीस. त्या दिसा सांजवेळच्या पांचांच्या सुमाराक उपहार जाता. हो जात्रेचो मुखेल दीस. ह्या दिसा आंगवण पावोवपाक आनी होंटी भरपाक लोकांची गर्दी जाता. त्याच दिसा फांतोडेर देवीची रथांतल्यान मिरवणूक जाता. उपरांत देवीक म्हालवाडकारांनी बांदिल्ल्या सोबीत तरंगांत विरामजान करतात. दसमी दिसा, दिसाच्या धा वरांच्या सुमाराक देवीचें दोंगरा वटेन वाजतगाजत पारांपय ह्या तिच्या मूळ वसती स्थानार प्रयाण जाता. थंय तिचें वास्तव्य 2-3 वरां आसता. पारांपय वाठारांतले आनी लागशिल्ले लोक व्हड भावार्थान देवीक येवकार दितात. देवीच्या येवकाराची तयारी आदल्या दिसा सावन चलता. थंयच्यान सुमार दनपारां 12-1 वरांचेर देवीचो रथ मूळ जाग्यार येवंक भायर सरता. वाटेर तळ्याबांदार बेताळा देवळा कडेन देवी विराजमान जाता. थंयच्यान देवतेची वात देवळा कडेन वता आनी दनपारचीं देवीचे संबंदीत लोकांचीं (बायलांची) दिवजां पेटयतात. त्याच दिसा (दसमी) सांजेच्या सुमार साडेचार वरांचेर देवीचो रथ वाजतगाजत देवळाच्या प्राकरांत येता, देवळाक पाँच भोंवताडे घालता आनी जात्रा सोंपता. उपरांत जात्रेचोच भाग म्हणून 10-15 दीस खळिल्ल्यो पुजा (लोकांनी आंगयल्ल्यो) जातात. ह्या देवस्थानाचे मूळ संस्थापक म्हाजन मडकय ग्रामसंस्थेचे वर्गी कामत, नेवरेकार आनी भरणे ह्या आडनावांचे आसात. तांचे वांगडी अशे आसात : (1) म्हालवाड्यार आनी वडाळकार – गोत्र अत्री (2) व्होंडकार आनी दुतळकार कामत – गोत्र भारद्वाज. (3) बुल्डो – गोत्र अत्री. (4) धाकणकार कामत – गोत्र भारद्वाज. (5) पणजीकार कामत – गोत्र भारद्वाज. (6) बेतीकार उर्फ बेतकार कामत – गोत्र भारद्वाज (7) नेवरेकार, शेणवी नेवरेकार – गोत्र कौशिक. (8) भरणे, शेणवी भरणे – गोत्र वत्स.
हांचे भायर अत्री, भारद्वाज, शंरपबिंग आनी पिंगल ह्या गोत्रांचे तशेंच तिंबले, खाड्ये, माड, कारे ह्या उपनांवाचे पालवी म्हाजन आसात.
नवदुर्गा देवस्थान – कुंडय : ममडकय आनी कुंडय हे संयुक्त ग्रामसंस्थेच्यो दोन ग्रामसंस्था जातकच कुंडयच्या गांवकारांनी कुंडय गांवांतल्या दासोळ वाड्यार दोंगराच्या मुळसांत देवूळ बांदून तातूंत नवदुर्गेची स्थापना केली. ताचे उपरांत गांवकरी नवदुर्गेकच आपली ग्रामादेवता मानूंक लागले आनी थंयचीं मूळ दैवतां तिच्या परिवारांतलीं दैवता मानूंक लागले. ह्या परिवारांतल्या दैवतां मदीं श्री महादेव, श्री गणपती, श्री आदिनारायण, श्री ग्रामापुरूस हांचो आस्पाव जाता. श्री नवदुर्गा देवालया पासून कांय अंतराचेर गुरूवसाय नांवाचो दासोळ वाड्याचो एक भाग आसा. थंय चडशी गुरव लोकांची वसती आशिल्ल्यान त्या भागाक गुरूवसाय म्हणटात. हांगा श्री वेताळ आनी ताचे लागसार भावका देवता, रायखद्री (राटांवेलो समंद) आनी कानड्या पुरूस हांचीं देवळां आसात. बेताळ देवळा पसून कांय अंतराचेर रवळनाथाचें देवूळ आसा. ताचे उजवे वटेन भुतनाथ आनी उत्तरे वटेन श्री सांतेरीचीं देवळां आसत. लागसारच ‘पापणी लक्षीम’ ह्या नांवान वळखतलें लक्ष्मीचें देवूळ आसा. कुंडय बाजारांत मानसवाड्यार एका देवळांत श्री मल्लिकार्जून आनी ताच्या दोनूय वटांनी श्री क्षेत्रपाळाच्यो दोन मूर्ती आसात. तशेंच, श्री नारायण आनी श्री शिवीपुरस स्वतंत्र देवळांनी आसून श्री नवदुर्गा देवीच्या म्हाजनाचे हे पुरूस अशें सांगतात. श्री नवदर्गा कुंडय देवलयाचे मूळ म्हाजन माध्व आनी स्मार्थ संप्रादयी गौड सारस्वत ब्राह्मण कुंडय ग्रामसंस्थाचे वर्गी आसून तांचे वांगडी अशे आसात. (1) आकसणकार कामत – गोत्र गार्ग्य (2) शेणवी मावजेकार – गोत्र कौंडिण्य (3) गरदेरकारकामत – गोत्र गार्ग्य (4) आंबोळकार कामत – गोत्र गार्ग्य (5) दाभोळकार कामत – गोत्र गार्ग्य (6) कुलकर्णी, सिसाणी – गोत्र कौशिक. हांचे भायर दैवज्ञ ब्राह्मण, गुरव, भगत, वैश्य, लोहार, त्वश्ठा कांसार, गावडे, हरिजन वर्गांतय ह्या देवाचे भजक आसात. ह्या देवस्थांत दर म्हयन्याचे नमीक शुध्द आनी वद्य पक्षांत शिबिकोत्सव जाता. ह्या देवस्थानाची वर्सुकी जात्रा मार्गशीर्ष शुक्ल मनीसावन चतुर्दशी मेरेन जाता. आदल्या तेंपार ही जात्रा कार्तिक म्हयन्याच्यावद्य पक्षांत जातली. ह्या वद्य पक्षाचे त्रयोदशीचे फांतोडेर राट घुंवडावपाचो भिरांकूळ कार्यक्रम जातालो. सुमार साडे तेरा हात उंचायेचो म्हळ्यार तीन मनीस ऊंच असो एक लांकडी खांबो जमनींत पुरून ताचेर एक चक्रावर राट बसयतले. त्या राटाक बळिश्ट अशे चार तरणाटे हाडून तांच्या कमराचे चामडेंत व्हड अशी लोखडी गरी, दरेका मनशाक दोन ह्या प्रमाण आडखळान ते गरयेचे खिळयेंत घट्ट दोरयो बांदून राटाक उमथे हुमकळायताले. उपरांत हो राट थारावीक खेपे घुंवडावन तांकां सकयल काडटाले. फुडें तांच्या घायांक देवतेचो तीर्थ-गंधाचो लेप लावन ते घाय भरून येताले, अशें सांगतात. एक वर्स राट घुंवडायता आसतना चारांतलो एक तरणाटो चामडी तुटून पडलो आनी थंयच ताका मरण आयलें. फुडें तो समंद जाल्ल्यान ताची स्थापना श्री वेताळ देवालयाचे दक्षिणेक पाशाणी खंडरुपान केल्या. फुडें, गोंयचो गवर्नर पेस्तान हाणें ही भिरांकूळ चाल बंद केली. ह्या देवालयाचो जिर्णोध्दार शके 1832 म्हळ्यार इ.सइ 1910 वर्सा जालो. पूण 1913त देवळाचो उक्तावण सुवाळो आनी नवे प्रतिमेची स्थापना केली. तेन्नाच्यान वैशाख शुक्ल 10 मी. हो दीस स्मारकोत्सव नांवान मनयतात. त्या दिसा वसंतपुजा, मिरवणूक आदी कार्यक्रम जातात. ह्या देवस्थानांत श्री नवदुर्गेच्या आसनाचे कडेक उकडे तांदूळ लावन प्रसाद घेतात.
