Jump to content

Page:Konkani Viswakosh Vol2.pdf/47

From Wikisource
This page has not been proofread.

आदळटात.पक्षेपकाच्या कंपनांतल्यान ह्या ध्वनी तरंगांचें तशाच प्रकारच्या विद्युत् रुपांतर जाता.हे विद्युत तरंग दुसरे वटेनच्या ग्राही (Receiver)साधना मेरेन पावोवपाचें काम वाहक तारो करतात.विद्युत तरंग ग्राही साधनांचेर आदळले म्हण्टकच ताचें परतून ध्वनी तरंगांत रुपांतर जाता.अशे तरेन संदेश दिवप्याचें भाशण संदेश घेतल्याक जशाक तशें आयकूंक् येता.सुर्वेक प्रत्येक टेलिफोनाक प्रक्षेपक आनी ग्राही हे एकच उपकरण आशिल्लें.पूण तें गैरसोयीचें जाल्ल्यान प्रक्षेपक आनी ग्राही खातीर दोन वेगळीं उपकरणां वापरांत आयलीं(१८९०).सद्या एकाच हात संचांत (Hand Set)प्रक्षेपक आनी ग्रही एकेच भुजेत बसयल्ले आसात(१९३०).सुर्वेक फोनाचे चकती(dial)घुवंडावन लावप जातालें.सद्याच्या फोनाक नंबरांचे बटन आसात आनी बटन दामून(Push Button) नंबर लायतात.

संदेश आगमनाची खूण म्हणून ग्घंटानादाची सोय टेलिफोनात केल्ली आसा आनी हातसंच ज्या घोड्याचेर दवरतात ताच्या मूळाकडेन घंटा नाद जावपाची यंत्रणा बसयल्ली आसता.

दूरध्वनी विनिमय ह्या मध्यवर्ती जुळणी केंद्रावरवीं संदेश वाहन,संदेश विभाजन आनी संबंदीत घटकांचेर नियंत्रण दवरप जाता.इंटरनॅशनल टेलिकॉम्युनिकेशन युनियन हे आंतरराश्ट्रीय संघटणेवरवीं आंतरराश्ट्रीय दूरध्वनी संदेश वहनाचें कार्य चलता.

कृत्रिम उपग्रहांच्या आदारान दूरध्वनी यंत्रणेंत कितल्योश्योच सुदारणा जावन आवाज वांगडाच चित्रांय(व्हिडियो फोन) दिसपाची सोय १९७०त अमेरिकेंत जाली.तेच प्रमाण संदेशवाहक तारांबगर(Wireless)टेलिफोनाचो सोद लागिल्लो आसा.आपोआप संदेश नोंदणी(Message Print) जावपाची सोय उपलब्ध जाल्ली आसा.हाचेच वांगडा फॅक्स(Fax),टेलेक्स(Telex)सारक्यो सुविधाय हे यंत्रणे मार्फ उपलब्ध आसात.सेल्युलर फोह्न (Cellular Phone)ही अशी एक बिनतारी संदेश यंत्रणा.फिरतें जुळणी केंद्र(मोबायल स्वीचींग सॅंटर)हे यंत्रणेवरवीं सेल्यूलर फोन यंत्रणेच्या घटकांमदीं(Cells) संबंद जोडून संदेश प्रक्षेपण आनी ग्रहण सर्वसादारण दूरध्वनी यंत्रणे मार्फत करप जाता.प्रवासांत सेल्यूलर फोन खूब उपेगी पडटा. कों.वि.सं.मं.

टोकियो:टोकिय्यो उपसागराच्या तोंकार वशिल्ली जपानाची राजधानी.तशेंच तें जपानाचें अर्थीक,राजकीय आनी संस्कृतीक केंद्र.लोकसंख्येंत संवसारांत्लें सगळ्यांत व्हड शार.सुरवातेक हाका इदो वा येदो अशें म्हण्टाले.१९६८त जेन्ना हें बादशहाचें निवासथळ आनी जपानाची राजधानी म्हणून जाहीर केलें तेन्ना हाका टोकियो(उदेंत राजधानी) अशें नांव दिलें.

टोकियो आनी व्हड टोकियो अशे हाचे दोन वांटो केल्यात.व्हड टोकियो हें संवसारांतलें सगळ्यांत व्हड शार आसून ताचें क्षेत्रफळ सु.२,१४१ चौ.किमी.लोकसंख्या(मध्यवर्ती विभाग) ८,५५४ (१९८५).व्हड टॉकियो शारांत २३ विभाग, ९ उद्देगीक वसणुको,२५ उपनगरां,१४ गांवगिरे वाठार आनी प्रशांत म्हासागरांतल्या कांय जुंव्यांचो आस्पाव जाता.जपानाचे वट्ट लोकसंख्येचोय सु. एक दशांश वांटो ह्या शारांत रावता आशिल्ल्यान जपानी जिवीतांचें एक माणकुलें रूप थंय पळोवपाक मेळटा.

टोकियो शाराचो संवसारांतल्या आधुनीक शारांमदीं आस्पाव जाता.उजो,भूंयकाप आनी दुस-या म्हाझुजाक लागून ह्या शाराचो खूब फावटी नाश जाल्लो पूण जपानान ताची परत परत उबारणी केली.

टोकियो शाराची सजावट बेस बरी केल्ली आसा.खूब रूंद आनी नितळ रस्ते,विंगड विंगड शासकीय आनी वेपार कंपनीच्यो व्हड इमारती,व्हड व्हड कारखानो,सोबीत आनी व्हड नाट्यघरां,विश्रांतीघरां,वस्तू संग्रहालयां आनी उद्यानां सगळ्याक दिश्टी पडटात.भोंवडेकारांचो आनी मोटारींचो गजगज,भुंयारी आनी जमनीवयल्या लोहमार्गाचें जाळें,गिरायकांचे गर्देन भरिल्लीं व्हड व्हड दुकानां असलीं धांवपळींचीं दृश्यां थंय चारूय दिशांनी पळोवपाक मेळटात.

ह्या व्हड शाराचें हवामान मोसमी प्रकाराचें आसून गिमाच्या दिसांनी ताचें तापमान सु.२६.४ सॅ. आनी शिंयाळ्यांत तें साप थंड म्हळ्यार ३.७ सॅ.इतलें आसता.वर्सुकी सरासरी पावस १५६.२ सेंमी.इतलो पडटा.जानेवरी ते मार्च मेरेन जायते फावटीं थंय हिमवर्शाव जाता.थंयची वस्ती खूब दाट.

टोकियोंत आस्पाविल्ल्या एडो गांवाचो उल्लेख शेंकड्यांतल्या कागदपत्रांत सांपडटा,पूण टोकियोच्या ख-या इतिहासाची सुरवात १४५७ वर्सा सावन जाता.१ एप्रिल १४५७ दिसा ओट डोकान नांवाच्या एका सेनापतीन एडो नांवाचो किल्लो सूमिद न्हंयेच्यामुखार बांदिल्लो.सतराव्या शेंकड्याचे सुरवातेक ईयाशू टोकुगावा नांवाच्या शोगुणान थंय आपलें मुखेल ठाणें दवरिल्लें.तेन्नासावन ह्या शाराची नेटान उदरगत जावपाक लागली.टोकुगावा कुटुंबाकडेनूच जपानाचें शासन आशिल्ल्यान क्योटोला ही तांची राजधानी आशिल्ली.तरी पूण टोकियोचो विकास जायत रावलो.

१८६८ त सह्राट मुटशुहिटो ह्या मेजीवंशी राजान एडोलाक राजधानी हाडून ताका टोकियो(आदली राजधानी) हें नांव दिलें.फाटल्या १०० वर्सांमदीं टोकियोन,जपानाचेर आयिल्ल्या साबार प्रसंगांक तोंड दिलें.१९२३त जाल्ल्या भूंयकापांत आनी तेवरवीं लागिल्ल्या उज्याक लागून सुमार एक लाख लोक मेले.शारांतल्यो खूब इमारती नश्ट जाल्यो.उपरांतचे पिळगेन शाराची परत उबारणी केली.दुस-या म्हाझुजांत जाल्ल्या बॉम हल्ल्यांत ह्य शाराचो२५५ कौ.किमी.भाग उध्वस्त जाल्लो आनी सु.२,५०,००० नागरीक मेल्ले.वट्ट आठ लाख इमारती नश्ट जाल्ल्यो.पूण झुजाउपरांत टोकियोची परत उबारणी नेटान जाली.आज टोकियोचो आस्पाव संवसारांतल्या आधुनीक शारांमदीं जाता.

जलद गतीन वाड जावपी ह्या शाराच्या विकासाक नियोजन मेळचें म्हणून मूळ शारा भोंवतणीं ५० किमी.क्षेत्रांत एक व्हड वाटकूळ कल्पून टोकियो स्थानका भोंवतणीं १५ किमी.चो एक पटो,ताचे भायर १० किमी.रूंद पाचवो पटो आनी ताचे भोंवतणीं २०.२५ किमी. चें व्हड क्षेत्र अशे तीन वांटे केल्यात.पयल्या क्षेत्रांत बांधकामांसंबंदी कडक नेम घाल्ले आसून तिगून रावपी घरांच्या बांधकामांकडेन चड म्हत्व दिलां.सुमार ७५% घरांच्या बांधकामांत लाकूड वापरतात;लोखण आनी कॉंक्रीट हांचोय चडांत चड उपेग हालींच्या तेंपार करतात.पाचवो पटो शेतां,बागबगीचे,उद्यानां हांचे खातीर राखून दवरिल्ल्यान थंय आकर्शीत अशें गांवगिरें वातावरण निर्माण जालां.हाच्या भायलो पटो नवे उद्येगीक वसणुकेच्या विस्ताराखातीर राखून दवरला.