वांटो रेवडावपी प्रजासत्ताक.क्षेत्रफळ ४८,४४२ चौ. किमी.विस्तार १७ ३६’उत्तर ते १९ ५६’उत्तर आनी ६८ १९’अस्तंतते ७२ अस्तंत.उदेंत-अस्तंत लांबाय सुमार ३८२ किमी.आनी दक्षिण-उत्तर रुंदाय सुमार २७० किमी.सांतो दोमिंगो ही देशाची राजधानी. ह्या देशाचे दक्षिणेक कॅरिबियन दर्या,उदेंतेक मोना पॅसेज आनी ताचे पलतडी प्वॅर्त रिको जुंवो,उत्तरेक अॅ्टलांटिक म्हासागर आनी अस्तंतेक हैती हें निग्रो राश्ट्र आसा.
भूंयवर्णन:- देशाच्या मदल्या वायव्य-आग्नेय वचपी कॉर्डिलेरा हे पएवतांवळीतले सॅंट्रल पीको द्वार्ते ही ३,१७५ मी.उंचायेची पर्वतातेंगशी हांगाची सगळ्यांत उंच तेंगशी.उत्तर द्र्यादेगेर कॉर्डिलेरा सेप्टेंट्रिओनाल पएवतावळ आसून तिची चुनखडीची खर देंवती आनी कॉर्डिलेरा सॅंट्रल पायन रूख आशिल्ल्या उत्तर देंवत्यांचो म्यानचो सीबाऊ हो देशाचो सगळ्यांत म्हत्वाचो सखल सुपीक वाठार आसा. ह्या वाठारांतल्यान याके देल नॉर्ते ही न्हंय वायव्येकसावन व्हांवत वचून मोटें क्रीस्तीलागीं अॅयटलांटीक म्हासागराक मेळटा.यूना ही न्हंय उदेंतेक सामाना उपसागराक मेळटा.ओसामा ही उदेंतेकडची न्हंय दक्षिणेकदेन सांतो दोमिंगो लागीं कॅरिबियन दर्याक मेळटा.ईशान्येकडच्या वाठारांत कॉर्डिलेरा ओ-येंताल ही उण्या उंचायेची पर्वताळ आसा आनी हाचे आग्नेयेक सखल प्रदेश आसा.नैर्ऋत्य वाठारांत सीएरा दे नेबा आनी सीएरा दे बाओरुको ह्यो ल्हान दोंगरावळी आसून तांचेमदीं क्यूल दे साक हो चड सखल पडंग प्रदेश आसून तातूंत एंरीकीयो हें ५२०चौ.किमी.विस्ताराचे दर्याथळाखाला ४५ मी.खोलायेचें खारें तळें आसा.ह्या प्रदेशाचे उदेंतेक सॅंट्रल कॉर्डिलेराचे दक्षिणेक सावन आयिल्ली याके दॅल सूर ही न्हंय आसून ती नेबा उपसागराक मेळटा.
हवामान: डॉमिनिकन प्रजासत्ताक सबंद उश्णकटिबंधांत आसलें तरी हांगाचें हवामान उंचाये प्रमाण बदलता.पर्वतांचो प्रदेश आनी वर्सूयभर व्हांवपी ईशान्य वेपारी वा-याक लागून हांगाचें सरासरी तापमान २५ सॅ.आसता.पर्वताचेर उंचाये प्रमाण तापमान उणे जायत गेलें तरी तें ३ स.खाला वचना.सरासरी पावस २५० सेंमी. आसून ईशान्य वाठारांत तो चड पडटा.ऑगस्ट ते ऑक्टोबरांत जावपी उश्णकटिबंधीय चक्रीवादळांचें संकट मात देशांत सदांच आसता.
वनस्पत आनी मोनजात: चड ओलसाणीच्या वाठारांत पाचवीं रानां आनी दोंगराच्या देंवत्यांचेर पायन आनी मोहोगॉनी हांचीं रानां आसात.सखल मळांच्या प्रदेशांत सॅव्हाना प्रकाराचें तण आसा.रेंवट वाठारांत काट्यांचीं झोपां,निवडुंग आनी हेर रेंवटी प्रदेशांत जावपी वनस्पत सांपटटा.दोंगरी वाठारांनी रानदुकर आनी जुटिया दिश्टी पडटात.मूळची रानटी मोनजात चड नासली तरी सुरवातेक स्पॅनीश लोकांनी हाडिल्लीं गोरवां आनी मेंढरां तणाच्या आनी रानांच्या प्रदेशांत सुटून वचून तीं आतां रानटी जाल्यांत. बदकां,पारवे,बकीं आनी हेर सवण्यांचे चोबें दिश्टी पडटात.दर्यांत बांगडे,मुलेट,बोनिटो,स्नॅपर आनी हेर नुस्तें खूब प्रमाणांत सांपडटा.
इतिहास आनी राज्यवेवस्था: ह्या प्रदेशांत पयलीं कॅरिब ह्या हेडपी आनी झुजपी आदीवासींचो राबितो आशिल्लो.हाचेवयल्यानूच ह्या प्रदेशाक कॅरिबियन हें नांव पडलें.ह्या जुंव्याक पयलीं कीसकेया हें नांव आशिल्लें.कीसकेया म्हळ्यार ‘सगळे भूंयेची आवय’. कॅरिबा उपरांत आवाराक हे शांततायमोगी,मुर्तिची पुजा करपी आनी शेती करपी लोक हांगा आयले.मुखार १४९२त कोलंबस चुकून ह्या जुंव्याचेर पावलो आनी स्पेनाच्या नांवान तो आपल्या शेकातळा दवरून ताणें ह्या जुंव्याक हिस्पॅनीओला हें नांव दिलें.पूण हांगाच्या सांतो दोमिंगो ह्या शाराचो सोद कोलंबसाचो भाव बार्थोलोमिओ हाणें १४९४त लायलो.हें अमेरिकेंतलें सगळ्यांत लागींचें शार अशें मानतात.पूण १७९५त युरोपांतल्या फ्रॅंच-स्पॅनीश झुजाक लागून सांतो दोमिंगो कांय तेंप फ्रॅंचांच्या,जाल्यार १८०१ ते १८०४ मेरेन हैतीच्या आनी परत १८०५ ते १८०९ ,एरेन फ्रॅंचांच्या शेकातळा आशिल्लो.१८०८त डॉमिनिकन लोकांनी जनजुआन सांचेझ रोमी रेझर हाच्या फुडारपणाखाला फ्रॅंच सैन्याआड झूज उबारून सांतो दोमिंगो शार आपल्या हातांत घेतलें.ह्या पालो हिंकादो झुजाउपरांत फ्रॅंचांचो हांगाचो शेक उणो जावपाक लागलो.अशे परिस्थितींत ग्रेट ब्रिटनाच्या आदारान ही वसणूक परत स्पेनाच्या शेकातळा आयली.१८२१त डॉमिनिकनाची स्वतंत्रताय जाहीर केली.पूण १८२२त हैतीन डॉमिनिकनांचेर जैत मेळोवन १८४४ मेरेन तो आपल्या शेकातळा दवरलो. ह्या तेंपार हैतीच्या निग्रोंनी सांतो दोमिंगो ‘आफ्रिकन’ करपाचे खूब यत्न केले,पूण ते फळाक आयलेनात.१८४४ उपरांतचें स्वातंत्रय ग्रेट ब्रिटन आनी फ्रांस हांच्या आदारान मेळ्ळें. ह्या काळांतलें इबाडिल्ले स्थितीचें फुडारपण सांताना आनी बाएस ह्या दोन मुखेल्यांनी चलयलें.पूण ह्या दोगांकूय देशाचे सुरक्षिततेची खात्री नाशिल्ल्यान १८६१त ताणीं परत स्पेनाचें आधिपत्य आपणायलें.पूण तें खूब तेंप तिगलें ना. हवान पाब्लो द्वार्ते हाणें १८६५त बंड केलें आनी देश परत स्वतंत्र जालो.१८७०त बाएस अधिकारार आसतना सांतो दोमिंगाचो अ.सं.सं.त आस्पाव करचो असो थराव ताणें संसदेकडच्यान मान्य करून घेतलो.पूण ताका स.सं.सं.न मान्यताय दिली ना.१८८२ ते १८९९ मेरेन अशा ह्या हुकूमशाहान उपाट खर्च केल्ल्यान देश रिणांत बुडलो.१९०५त रीण फारीक जावंचें आनी अर्थीक मळार उद्रगत जावंची म्हणून अर्थीक वेवस्ता अ.सं.सं.कडेन सोंपयली.पूण १९१६ ते १९२४ मेरेन अ.सं.सं.न देश आपल्या शेकातळा दवरलो.अर्थीक आनी राजकीय थिरायेक लागून ह्या काळांत रस्ते,शाळा,दवाखाने आनी हेर मळांचेर उदरगत जाली.१९२४त राजकीय गुलामी सोंपली.१९३०त जनरल राफाएल लेओनिथास त्रुहीयो मोलीना राश्ट्रपती जालो आनी १९६१त ताचो खून जाय मेरेन हांगा कितलेशेच राश्ट्रपती जावन गेले.पूण खरो हुकूमशहा तोच आशिल्लो. डिसेंबर १९६२त डॉमिनिकन प्रजासत्ताकांत वेंचणूक हजावन हवान बॉस राश्ट्रपती म्हणून वेंचून आयलो.पूण ताचे आड १९६३त बंड जालें. १९६५त हांगा यादवी झूज चलतालें,शेवटाक अमेरिकन राश्ट्रसंघ आनी संयुक्त राश्ट्रांचे देखरेखी खाला १९६६त वेंचणूक जावन हवाकीन बालागेर राश्ट्रपती म्हणून वेंचून आयलो.१९७० आनी १९७४ त तो परत वेंचून आयलो.
१९६६च्या संविधानावरवीं राश्ट्रपती हो राश्ट्रशासक आसून तो आपलें मंत्रिमंडळ थारायता.२७ वांगड्यांचें राज्यमंडळ आनी ७४ वांगड्यांचें प्रतिनिधीमंडळ अशी दोन सदनी संसद आसा आनी राश्ट्रपती वांगड्यांचें हांचीय वेंचणूक सार्वत्रिक मतान चार वर्सा6खातीर जाता.
अर्थीक स्थिती- त्रुहिओ अधिकारार येवंचे पयलीं देश रिणांत बुडिल्लो.पूण त्रुहिओ अधिकारार आयले उपरांत अर्थीक मळार ल्हव ल्हव उदरगत जावपाक लागली.शेतवड हो हांगाचो मुखेल वेवसाय.सुमार ९,६२०
