रुंदाय सादारणपणान ०.५ मी. आसता. ताचें वज़न ७५ किलां मेरेन आसता. ताच्या दोळ्यांभोंवतणीं काळीं वलयां आसतात.ह्या वलयांपसून एक काळो पट्टो मुस्कटामेरेन गेल्लो दिसता. ताका नाकाचो एकच बुराक आसता.फाटीचो रंग पुडी कोराचो वा काळो जाल्यार पोटाचो रंग धवो आसता. दोनूय वटेन करडे,हळदुवे वा धाव्या रंगाचे पटे आसतात.हिंदी म्हासागरांतल्या तशेंच मलेशियाच्या दर्यांतल्या सामान्य डॉल्फिनाची फाट काळपट करड्या रंगाची आसता आनी सकयल्ली पोटाकडली वट लेव करड्या रंगाची आसता.
शरिरांतले उश्णतेचेर ताबो दवरपाखातीर देवमाशाक कातीपोंदा जसो ‘ब्लबर’ चो दाट थर आसता तसो ह्याय प्राण्याक आसता(ब्लबर-चरबी आनी तेल). तांकां तीक्ष्ण कान आसतात.तोंडांतल्यान संपर्क दवरतात. तेच परी ते शिळोणी घालूंक शकतात. हे प्राणी सादारणपणान वराक ४ ते ६ नॉट वेगान धांवतात. तशेंच,वराक ३० नॉट वेगान धावपाचें बळ तांच्यांत आसता.सामान्य डॉल्फिनाची वृत्ती बरीच खेळकर आसता.दर्यांत तारवां भोंवतणीं उडयो मारतना आनी खेळटना ते दिश्टी पडटात.नुस्तें तशेंच सेफॅलोपॉड प्राणी म्हळ्यार तांचें जेवण.
शिंया दिसांच्या मध्यारसावन ते उज्यादिसांमेरेन तांचो पिलां काडपाचो काळ. तांचो गाबणेचो तेंप सुमार णव म्हयन्यांचो आसता आनी मादी दर खेपे एकाच पिलाक जल्म दिता. वियेतकच उस्वास घेवपाखातीर मादी पिलाक उदकाचे वयर घेवन येता.उपरांत एका वराच्या अंतरान मादी उदकाभितरच पिलाच्या तोंडांत दूद सोडटा. ताका चोखून दूद पिवंक येता.सामान्य डॉल्फिन सुण्या परसय हुशार आसता आनी शिकयल्ल्यो गजाली तो रोखडोच शिकता. हो प्राणी निरुपद्रवी आसून मनशाकडेन तो इश्टागतीन वागूंक शकता.
गंगा डॉल्फिन- गोड्या उदकांतले डॉल्फिन सद्या दक्षिण अमेरिकेंतल्या न्हंयांनी मेळटात. भारतांत गंगा आनी ब्रह्मपुत्रा तशेंच ता6च्या उपन्हंयांनी हे डॉल्फिन मेळटात.उत्तर भारतांतले लोक हाका सुसू म्हण्टात.कारण हो प्राणी तोंडांतल्यान एका प्रकारचो ‘सुसू’असो आवाज काडीत आसता.ताचें शास्त्रीय नांव प्लॅटानिस्टा गॅंजेटिका अशें आसा. तकलेसकट हाची लांबाय २-३ मी.आसता.मादी नरापरस व्हड आसता. ताची चोंच चेपटी आनी १८ ते २१ सेंमी. लांब आसता. कपल चोंची फाटल्यान सरळ उबें आसता.दर जबड्यांत ५४-६४ दाँत आसतात.पोटाकडले पाखे सादारणपणान त्रिकोणी आसतात. दोळ्यांचो आकार चण्यायेदो ल्हानासून तातूंत भींग आसता.नाकाचो बुराक लांब आसता.शेप्याचीं पांखां आडवीं आसतात आनी तांची रुंदाय ४५ सेंमी.आसता.फाटीचो रंग काळोकिट्ट आसता जाल्यार पोट मात्शें फिकें आसता.ताच्या शरिराचे वयलेवटेन सादारणपणान मदीं मासाचो कोन आसता.
ह्या प्राण्याचे ल्हान ल्हान पंगड दिसतात.एका पंगडांत ३ ते १० प्राणी आसतात.दर दोन तीन मिनटांनी उस्ताव घेवपाखातीर हे प्राणी उदका वयर येतात. न्हंयेच्या तळाक आशिल्ल्या चिखलांत आपली चोंच खुपसून तातूंत आशिल्ले प्राणी,क्रस्टेशियन आनी नुस्तें ते खातात. चिखलाच्या उदकांत राविल्ल्यान तांकां व्हडलेशें दिश्टीय पडना.
मादी ८-९ म्हयन्यांच्या गर्भविधी उपरांत एप्रिल ते जुलय ह्या म्हयन्यांत दर खेपे एकाच पिलाक जल्म दिता. हाचें मास खातात. ताच्या शरिरांत मेळपी तेल दिव्याखातीर वापरतात. ह्या तेलांत वखदी गूण आसात अशें मानतात. संधिवाताचेर ह्या तेलाचें मालीश करतात. तेच्परी शक्ति येवपाखातीर फाटीक आनी कमराक हें तेल चोळटात. -कों.वि.सं.मं.
डिकेन्स, चार्ल्स: (जल्म: ७ फेब्रुवारी १८१२, लॅंडपोर्ट(पोर्टस्मथ); मरण: ९ जून १८७०,गॅडस हिल).
नामनेचो इंग्लीश कादंबरीकार.मुळांत नाजूक,प्रगल्भ आनी कल्पक आशिल्ल्या चार्ल्साचें भुरगेंपण चॅटहॅम नगरांत खुशालकायेंत गेलें. उपरांत ताचो घराबो लंडनाक गेलो.थंय ताका गरिबीक लागून खुबूच त्रास सोंसचे पडले.१९२४त जेन्ना ताच्या बापायक रीणकारी म्हणून बंदखणींत घालो तेन्ना ताका ल्हान पिरायेचेर कश्टांचीं कामां करून दीस काडचे पडले.तशेंच समाजीक अप्रतिश्ठा आनी निराशा सोंसची पडली. हाचो परिणाम ताच्या शिक्षणाचेरय जालो.
कांय प्रमाणांत शिक्षण घेतले उपरांत ताणें नोकरी धरली.फुडें ताणें चिकाटेन टंकलेखन शिकून ‘द सन’ आनी ‘मिरर ऑफ पार्लमेंट’ ह्या नेमाळ्यांनी वार्ताहर म्हणून काम केलें.ह्याच तेंपार ताणें लंडनांत पळेल्ल्या जिविताचेर आदारित ल्हांल्हान शब्दचित्रां बरोवंक सुरवात केली.चिमटावपी विनोदी भास आनी बारीकसाणीन तेळपी नदर हांकां लागून ताच्या ह्या चित्रणांक रोखडीच नामना मेळ्ळी. १९३६त ‘स्केचीस ऑफ बॉझ’ हें ताचें पयलें पुस्तक उजवाडा आयलें.त्याच काळांत विनोदी बरपाची माळ सुरू जाल्ली.डिकन्साची नवलिका ‘पिकविक पेपर्स’ उजवाडा आयली आनी ताका सुमाराभायर नामना मेळ्ळी. ह्याच काळांत ताचें कॅथरीन हॉगार्थ हे चलयेकडेन लग्न जालें.पूण ताणें तिचेवांगडा १५ वर्सांच संवसार केलो.
