अंगरक्षणा होराशास्त्रः मनशाच्या पांयाच्या नाखटापासून तकलेवयल्या केंसामेरेन शरिराची रचणूक, अवयवांची रचणूक, हालचाल, तीळ वा तशीच खूण हांच्या आदारान सांगिल्लो हो फलादेश हो अंगलक्षण शास्त्राचो उपेग करताले.
रेडियो, अवरक्त किरण, क्ष-किरण, गॅमकिरण, जंतुपार, अमूकेंद्रीय विज्ञान मळबाविशीं ह्या सगळ्यांचो संबंद आकाशगंगेकडेन म्हणजेच ज्योतीश शास्त्राकडेन आसा.
ज्योतीश शास्त्राचें सगळ्या अंगाचॆ शिकप भारतांत थोडेच कडेन जाता. लखनौ विद्यापीठांत बी.एससी अभ्यासक्रमांत तिनामहीं ज्योतीश हो एक विशय घेवपाक जाता. मराठवाडा आनी कर्नाटक विद्यापीठांनी बी एससी. अभ्यासक्रमांत इत्सूक विशयांत ज्योतिशाचो आस्पाव केला.
उस्मानिया विद्यापीठान मात एम एससी अभ्यासक्रमांत ज्योतीश विशय दवरला आनी डॉक्टरेटाचे नदरेन त्या विद्यापीठांत अभ्यासाची तजवीज केल्ली आसा. बनारस विश्र्व विद्यालयांत अस्तंती अभ्यासाक खूब येतात. मुंबय- पुणें विद्यापीठांतल्यान फल ज्योतिशाकडेन संबदीत प्रबंद सादर जाल्ले सात. पूण ते मेजकेच आसात.
ज्योतीश पळोवपाची उमळशीक आनी ताच्या फलासंबंदी जाणाजावन घेवपाचें आकर्शण बऱ्याच लोकांक आसा. हातूंत आशिक्षीत आनी अर्दशिक्षीत तसो सुसिक्षित आनी विज्ञानीक लोकांचो आस्पाव आसा. भारतांत ल्हान –व्हड सगळ्याच शारांनी आनी गांवांनी फी घेवन भविश्य सांगपी लोक बऱ्याच प्रमाणांत मेळटात. खबरापत्रां म्हयनाळीं तशें हेर नेमाळ्यांनी नेमान भविश्य दिवपाची पद्दत भौतेक नेमाळ्यांनी