बॉनसाय (ल्हान झाड) जपानी पुरावो टाकाकाने टाकशिना हाच्या १३०९ तल्या वण्टीक लावपाच्या चित्रांत दिशटी पडठा. १३५१ तल्या 'बोकी-कोटीबा' नांवाच्या वण्टोचित्रांत बॉनसान म्हळ्यार लहान बाग दाखयल्ली आसून, तातूंत पायन आनी कॅमेलिया हीं झाडां ल्हान रुपांनी दिसतात. विसाव्या शतमानाचे सुरवेक लांकड़ी उदारे काशींत लहान प्रमाणांत सैमीक दृश्य करताले. १९०oच्या सुमाराक इझुमी-चिसेन हाचे आदले पद्दतीत मातये जाग्यार केटो-त्सुची झाडां लहान स्वरुपांत वाडोवपाची कल्पना म्हळ्यार 'साईकेई फुडें आयली. तिचो उगम महाराणी सुइको (५९३-६२८) हिच्या काळांत जाल्लो. त्या भेट म्हणून धाडटाले. जपानांत उदाच्या आयदनांतल्या झाडाक हाची-नो की' म्हण्टाले आनी तें कुंड्यांतल्या (हाचीयुयी) झाडापरस वेगळे आशिल्लें. 'हाची-निवा' (ताटलेतली बाग) आनी बॉनकेई हांचेपसून ल्हान झाडां वाडोवप्यांक वेगळेपण दाखोवपाखातीर लहान झाडां करपाचे वेगळे तंत्र विकसीत केलें आनी ताका बॉनसाय हें नांव दिले. १९o९ त लंडनांत मोटव्या झाडांचे प्रदर्शन भरिल्लें, जांचेवरवों अख्ख्या संवसाराचे लक्ष हे कलेकडेन गेलें, बॉनसाय प्रकारांत झाडाचे पिरायेक चड म्हत्व दिनात. पूण ताघो सोबीत असो आकार आनी झाडां ६००-८०० पिरायेचीं आसात. कांय झाडां सैंमीक रितिनूच मोठवीं आसतात. अशीं झाडां वेंचून ती कुंडेंत लावन तांचेर मोटवेपणाचे कांय नाद आशिल्लो आनी ते ह्या झाडांक कुंड्यांतली झाडां म्हण्टाले. जपानांतल्या मुरोमाच्या काळाच्या निमाणे {१३३५-१५७३) कुंड्यांतल्या झाडांच्या आकारांनी सुदारणा घडोवन हाडली. फुडें मेजी काळांत (१८६८-१९१२) हे कलेची खुबूच उदरगत जाली. सैमीक तरेन मोटवें आनी जांचें मोटवेंपण जतनाय करून दवरलां अशी कांय झाडां जपानांतल्या {टोकियोंतल्या) शाही उद्यानांत आसात. 이남 कोंकणी विश्वकोश : ३ करतात तीं झाडां अशों- बाराय म्हयने पानां आशिल्लों झाडां : सार्जट ज्युनिपर (ज्युनिपेरस चायनेन्सिस सार्जेटी), येट्रो स्पूस (पिसीया जेझोयेन्सिस), जपानी सोडार (क्रिप्टोमेरिया जॅपोनिका) जपानी धवो पायन (पायनस पार्विफ्लोरा), जपानी हॉली {इलेक्स क्रेनेंटा) आनी अॅझेलियाचे वेगवेगळे प्रकार. पानझडी झाडां : करडे सालीचो एल्म (झेल्कोवा सेरेंटा), त्रिशूल मेंपल (3ोंसर बर्जेरिर्येनम), फलावरिंग किंवन्स (कोनोमेलिस जेंपोनिका), हॉथॉर्न क्रिटिगस वंशांतल्यो जाती, जपानी जरदाळू (पुनम ममे). मोठवें डाळीब (प्युनिका ग्रॅनॅटम नागा) आनी जायत्या तरांची लहान पानांची आनी लहान फुलांचीं रानटी सफरचंदां (कँब अॅपल्स). हांचेभायर लहान झाडां करपाखातीर जपान आनी अमेरिकेक जे ॐमाबिलिस), जपानी लार्च (लॅरिक्स लेप्टोलेपिस), अॅटलास सीडार (सीड्रस अॅटलांटिका). पसरून वाडपी ज्युनिपर प्रकार अशे- ज्युनिपेरस स्क्र्वेमेटा प्रोस्ट्रेटा, जपानी बीच (फॅगस जेंपोनिका), अमेरिकन आनी जपानी हॉर्नबीन (कार्पिनस कॅरोलायनिर्येना अानी का. जॅपोनिका), चीनी हॅकबॅरी (सेल्टिस सायनॅन्सिस), रॉकस्प्रे (कोटोनिअँस्टर हॉरिझॉटेलिस), रेंडवूड (सेक्कोया सेंपर्विरेंन्स), आनी डॉन रेंडवूड (मेटासेक्चोया ग्लिप्टोस्ट्रोबायडीस). घरांत दवरपाचों मोठवीं झाडां अशींगाडॅनिया (गाडॅनिया रेंडिकॅन्स), बॉक्सवुड (बक्सस मायक्रोफायला), धवो सीडार (कॅमिसायपॅरिस थायॉयडिस) मॉटेरी आनी अॅरिझोना सायप्रस (क्युप्रेसस मॅक्नोकापा आनी क्यु. अॅरिझोनिका), हिनीकी सायप्रस (केमिसायपॅरिस ऑबच्युसा), फायर थॉर्न (पायराकॅथा कॉक्सिनीया) आनी ज्युनिपर, डाळीब, डॉन रेंडवूड, रॉकस्प्रे आनी फ्लावरिंग क्विन्स. पेर, चितू, संत्रां, बोगनवेलीचे (पेत्रोलीचे) वेगवेगळे प्रकार सोनचांफो मोटवीं झाडां करपाच्यो सादारण पांच पहती आसात. १) सेंमीक तरेन वाड खुटिल्ल्या झाडापसून २) बी घालून आयिल्ल्या रॉपांपसून ३) छाठ कलमापसून ४) दुसन्या झाडार कलम करून ५) दाब कलम आनी विभागणी करून. मोटर्वी झाडां चङ करून कुंडेंत, ताटलेंत वा उदाच्या आयदनांत वाडयतात. दर एक ते तीन वसनिो वा केन्वा केन्वा एका वसनि प्रतिरोपण करतात. सादारणपणान पावसाळ्याचे सुरवातीक कुंडी वा 3भायदन मातयेचे प्रकार त्या त्या मोटव्या झाडाचेर आदारून आसतात. ह्या कडेच्या मुळांची बरोचसो भाग कापून उडयतात. पोंदची मुळां कापता
