आग्नेय आशिया हें भाताचें उगमस्थान अशें मानतात. ओरिझा सटायवा ह्या प्रकारच्या भाताचें दक्षिण भारत हें उगमस्थान मानतात. हांगासावन चीन, इजिप्त, इराण ह्या देशांनी ह्या प्रकाराचो प्रसार जालो. इ. स. प. ३५०० वर्साच्या सुमाराक सावन भाताची लागवड करताले अशे पुरावे मेळटात. भारतीय वैदिक वाङमयांत (इ. स. प. २५००-५००) यज्ञाखातीर तांदळांचो वापर करताल असो उल्लेऱ म्ळटा. निवरा ह्या प्रकारच्या भाताचो वेद ग्रंथांनी उल्लेख आसा.
इंडोनेशिया, चीन, जपान, थायलँड, फिलीपिन्स, बांगला देश, मियानमार, ब्राझील, विएतनाम, जावा, इजिप्त, ऑस्ट्रेलिया, इटली, पुर्तुगाल, कोरिया तायवान ह्या देशांनी भाताची व्हड प्रमाणआंत लागवड जाता. भारतांतलो चडसो वाठार भाताचे लागवडीखाल आसा.
भारत देशांत दर एका राज्यांत भाताची लागवड जाता. आंध्र प्रदेश, उत्तर प्रदेश, बिहार, मध्य प्रदेश, ओरिसा, आसाम, पंजाब, तमीळनाडू, महाराष्ट्र, कर्नाटक, केरळ ह्या राज्यांनी भाताची लागवड व्हड प्रमाणआंत करप जाता. देशांत सुमार १७० लाख हॅक्टर जमीन भात पिकाखाल आसा. तिचेपसून सुमार ७५ दशलक्ष टन भाताचें पीक मेळटा. १९९१-९२ वर्साचे आंकडेवारीप्रमाण गोंयांत ५४,०७२ हॅक्टर सुवातींत भाताची लागवड करुन १,३८,०००टन इतलें भाताचें उत्पन्न मेळटा.
ओरिझा सटायवा (इंडिका) आनी ओरिझा सटावया (जापोनिका) हे भाताचे दोन मुखेल प्रकार आसात. हालींच ओरिझा जवालिका ह्या प्रकाराकूय शास्त्रज्ञांनी मान्यताय दिल्या. भारतांत ओरिझा सटायव्हवा ह्या प्रकाराची लागवड जाता जाल्यार आफ्रिका खंडांत ओरिझा ग्लॅबरिमा ह्या प्रकाराच्या भाताची लागवड करतात.
१९६६ वर्सा पयलीं भारत देशांत तशेंच गोंयांत, भाताच्या थळाव्या जातींचो वापर करताले. गोंयांत करंगूट, आजगो, धवी पाटणी, भांगरसाळ, जिरेसाळ ह्या थळाव्या जातींचो वापर करताले. १९६६ वर्सा उपरांत भाताच्यो संकरीत जाती विकसीत केल्यो. ह्यो जाती थळावे जातींपरस चड उत्पन्न दितात. ह्या जातींचें पीक तयार जावपाक लागपी तेंपावयल्यान ह्या जातींचे तीन गट केल्यात. उण्या दिसांनी (११० दिसांपरस उण्यो) पिकपी जाती, मध्यम कालावधींत पिकपी (११५-१३५ दिसांनी) जाती आनी चड दिसांनी पिकपी जाती (१३५ दिसांपरस चड). भातच्यो हजारांनी संकरीत जाती वापरांत आसात. गोंयांत वापरपार योग्य अशो कांय म्हत्वाच्यो जाती आसात त्यो अशो- ज्योती, अन्नदा, अन्नपुर्णा, त्रिवेणी, रोहिणी, रत्ना, कावेरी, बाला. ह्यो उण्या दिसांनी पिकपी जाती आनी विक्रम, पंकज, फाल्गुना ह्यो चड दिसांनी पिकपी जाती आसात. बासुमती ही भाताची सुवासीक जात. पनवेल-१, पनवेल-२, सी. एस. आर-४, सी. एस. आर-१० ह्यो जाती खाजनांनी लायतात.
भाताच्या पिकाक उदकाची खूब गरज आसता. वातावरणांत चड आर्द्रता आसप ह्या पिकाक मानवता. उश्ण आनी दमट हवामान तशेंच २३°-३३° से. तापमानांत भाताची वाड बरी जाता. भाताची लागवड सर्द (Kharif) आनी वांयगण (Rabi) अशा दोन हंगामांनी करतात. गोंयांत भाताची लागवड तीन प्रकारच्या जमनींनी करतात.
१)मरड जमीनः ही जमीन थोडे उंचायेचेर आसता. सर्द हंगामांत हे जमनीचेर भाताची लागवड करतात.
२) केरः ही जमीन खोलगट आसता. सुपीक, मरड जमनीपरस हे जमनीचेर भाताचें चड उत्पन्न येता. पावसाच्या दिसांनी ही जमीन बुडटा. ताका लागून पावसाळ्यांत हे जमनीचेर भाताची लागवड करिनात.
३)खाजनः ही जमान दर्याच्या खाऱ्या उदकांत चडशी बुडून उरता, तेखातीर मातयेंत खारसाण आसता. हे जमनींत, खारसाणींत तग मारपी जाती वापरच्यो पडटात.
भाताची लागवड सरळ बियो पेरुन वा पयलीं बियांचेर दोन तरांच्यो प्रक्रिया करतात. पयलीं ३% मिठाच्या उदकांत भाताचें बीं घालून वयर उफेता तें पोल वेगळें काडटात. दुसरे प्रक्रियेंत बियांक कॅप्टन, थीरम (१किलो बियांक २.५ ग्रॅम) लायतात.
लागवडीच्यो पद्दतीः १) बियो रोवन लागवड करप- हे पद्दतींत आनीक दोन प्रकार आसात. अ) रोव काडून लागवडः हे पदद्तींत भात पयलीं उदकांत भिजत दवरुन कोंब काडटात कोंब आयिल्ल्या भाताक 'रोव' म्हण्टात. हो रोव उपरांत तास-आडास केल्ल्या शेतांत पेरतात
