== भावार्थ रामायणः == सतं एकनाथान बरयल्लें मराठींतलें ओवीबध्द रामायण.हातूंत सात कांडां,२९७ अध्याय आनी सुमार ४०,००० ओवयो आसात.हो पुराय ग्रंथ एकनाथान बरोवंक ना.युध्दकांडाचे ४४ अध्याय जातकच नाथाचें निर्वाण जालें आनी उरिल्लो भाग ताचो शिश्य गावबा हाणें पुराय केलो,अशेँ श्री पांगारकर हाचें म्हणणें आसा.श्री.ज.स.कंरदीकर हाणें म्हळां,नाथान निर्वाणा पयलीं युध्दकांड पुराय केल्लें आनी अत्तकांड ही गावबाची कृती.
एकनाथाच्या सगळ्या ग्रंथांनी भवार्थ रामायण हो ताचो सगळ्यांत व्हडलो आनी निमाणो ग्रंथ आसून तातूंत एकनाथाचे विव्दत्तेचे आनी कवित्वाचे सोबीत दर्शन घडटा.हातूंत बक्तीरसाक प्राधान्य आसलें तरी वीर आनी करुण ह्या रसांचोय आस्पाव आसा.नाथान फकत आपल्या कवित्वाची अभिव्यक्ती करपाखातीर वा नामना जोडपाखातीर हें रामायण बरोवंक ना.प्रभू रामान हें रामायण बरोवपाखातीर आपल्याक बरोवपाक प्रेरणा दिली,अशें ह्या ग्रंथांतूच म्हळां.
एकनाथान ह्या सगळ्या ग्रंथांत भक्तीप्रधान अव्दैत नदर खंयच उणी जावंक दिवंक ना.नामाचो महिमा,भक्तिचे महात्म्य,सगळ्यंविशीं एकचाराची भावना ह्या तत्वांची विस्काटावणी ताणें फावो त्या सुवातींनी केल्या.युध्दकांडाच्या एकसठाव्या अध्यायाचें दुसरें अर्द आनी फुडलो बासठावो अध्याय हातूंत वेदान्ताची विस्कटावणी मेळटा.रामायण कथा ही इतिहासीक नासली तरी ते कथेत एकनाथान वेगवेगळ्या सुवातींनी अध्यात्मरुपकां रचल्यांत.रामकथेचेरुय ताणें दीर्घ रुपक बरयलां.
सादी,सोंपी रसाळ बास हो नाथाच्या कवित्वाचो खाशेलो गूण ह्या रामायणांत दिश्टी पडटा.प्रसाद आनी भक्ती प्रेम हेय गूण व्हड प्रमाणांत दिसतात.मूळ वाल्मिकी रामायणांत नाशिल्ल्यो कितल्योशोच कथा एकनाथान वेगवेगळ्या ग्रंथांचो आदार घेवन भावर्थ रामायणांत आस्पावल्यात.
३०० वर्सांचे मुसलमानी राजवटीक लागून भारतीय संस्कृतायेक वेर गेल्ली.हिंदू समाजांत भंय,अज्ञाय आनी विर्शेल्लेंपण पातळिल्लें.अधोगतीच्या मार्गान निसरत वचपी ह्या समाजाक नितीधैर्य दिवन प्रेरीत करपाची उपाट गरज आशिल्ली. आपल्या भावार्थ रामायण ग्रंथांत प्रभू रामाचो आदर्श घालून एकनाथान त्या काळांत खिळखिळ्या जाल्ल्या समाजांत आत्मविश्र्वास हाडलो.
== भावीणः ==(पळेयात देवदासी).
== भावे,पुरुषोत्तम भास्करः(जल्मः१२ एप्रिल १९१० धुळेः मरणः १३ ऑगस्ट १९८०,मुंबय)
मराठींतलो एक अश्टतासांचो आनी प्रतिभासंपन्न लेखक.ताणें कथा,कादबंरी नाटक,ललीत गद्य,व्यक्तीचित्र,चिंतनात्मक लेख,चल चित्रकथा,भोंवडेवर्णन आदी वेगवेगळे साहित्य प्रकार यशस्वीपणान केळयल्यात,ताचें भुरगेंपण विदर्भांत गेलें,जाल्यार नागपूराक ताच्या व्यक्तिमत्वाचो पुराय विकास जालो.वाचनाची ताका सुमाराभायर आवड आशिल्ली.पिरायेच्या पदंराव्या वर्सा ताणें 'ओम फस' ही कथा बरयली आनी आपले बरपावळीक सुरवात केली.किर्लोस्कर खबर हातूंत(जुलय १९३१)ताची फुकट ही कथा अजवाडाक आयली.पूण ताचे बरपावळीन.नागपूरच्या सावधान ह्या सातोळ्यांत येवपी ताच्या लेखांक भाशिक सोबीतकायेक लागून आनी तेजस्वीपणाक लागून कृताका खुबुच नामना मेळ्ळी.पुराय मराठी साहित्यांत ताचो एक आगळोवेगळो असो लेखसंग्रहांची म्हळ्यार 'रक्त आणि अश्रू'(१९४२).ताच्या जायत्या लेखसंग्रहांची नामना आसा.तातूंत कांय अशें 'वागनखे'(१९६१),'विठ्ठला पांडुरंगा'(१९७३),'अमरवेल' (१९७४0,'रांगोळी'(१९७६0.'स्मरणी'(१९७५) ह्या ताणें बरयल्ल्या व्यक्तिचित्रांच्या नामना आसा.
मराठी नवकथेचो एक प्रवर्तक म्हणून ताचे नांव घेतात.ताच्यो कांय नामनेच्यो कथा अशोःसतरावे वर्स,सीमेवर,सावल्या,स्वप्र,ध्यास,मुक्ती,रुप,प्रतारणा,पुतळा,नौका आदी.भारताचे फलणेचे फाटभुंयेचेर बरयल्ल्या ताच्या नौका हाया कथाझेल्यांतल्या कथांनी पुराय मराछी कथेमळार नामना मेळयल्या.करुणरसा भाशेनूच हास्यरसाचेंय दर्शन तो तितल्याच प्रभावीपणान घडयता.आइसक्रिम ही ताची विनोदी कथा ते नदरेन उल्लेख करपासारकी आसा.ताचे वट्ट सत्तावीस कथांझेले उजवाडाक आयल्यात.अकुलिना (१९५०) आनी वर्षाव (१९५५) ह्या सारक्या कादंब-यावरवीं तो बायलांचे व्यखेचें नाजूकसाणीन वर्णन करता.जाल्यार आग(१९६१) रोहिणी(१९६२) पिंजरा(१९६४),माग वळून(१९६६),सायंकाळ(१९६८),'व्याध('१९६९) आदी कादंब-यांतल्यान मानवी विकार विलासिताचें आनी नियतीच्या प्रभावाचें बेस बरेम चित्रण करता,ताच्यो वट्ट एकुणीस कादंब-यो उजवाडाक आयल्यात.
नाटककार म्हणनूय ताका नामना मेळ्ळ्या.विषकन्या (१९४३) स्वामिनि (१९५६) महाराणी पद्मीनी (१९७१) हीं ताचीं नामनेचीं नानाटकां.सौबाग्य आनी माझा होशील का?ह्या चित्रपटाचे्यो कथा ताणें बरयल्यात.उत्तर दिग्विजय (१९६४-६५) आनी चितोड यात्रा (१९६८-६९)ह्या ताच्या भोंवडे वर्णनांचीय नामना आसा.प्रथमपुरुषी एकवचनी १9९८०) ही ताची आपजीणूय उजवाडाक आयिल्ली आसा.
अहमदनगरांत १९६४ वर्सा भरिल्ल्या मराठी नाट्य संमेलनाचें अध्यक्षपद ताका मेळिल्लें,तशेंच १९७७त पुणायांत जाल्ल्या अखिल भारतीय साहित्य संमेलनाच्या अध्यक्षपदारुय ताची निवड जाल्ली.तो एक बेस बरो उलोवपीय आशिल्लो.
