Jump to content

Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/489

From Wikisource
This page has not been proofread.

भौतिकशास्त्रांत मोलादीक भर तर घालीच तेचवांगडा हातुंतल्या कांय संकल्पनांनी मानशआच्या तत्वज्ञानांत क्रांतिकारक बदल घडोवन हाडले. देखीक- काळ सापेक्ष आसा हें सापेक्षता सिध्दांतांत दाखोवप जालें.

गुरुत्वाकर्शण, विद्युत् चुंबकीय तरंग, एंट्रॉपी ह्या सारकिल्या म्हत्वाच्या भौतिकी संकल्पनावरवीं मनशाच्या तत्त्वज्ञान विशयाक खुबूच चालना मेळ्ळी. घटकांमदलो परस्पर संबंद हो गणितीय स्वरुपांत माडलो तर अचूक, सुस्पश्ट जाता आशिल्ल्यान आधुनिक भौतिकशांस्त्रांत भोवतेक सगळीं मुभूत तत्वां गणितीय स्वरुपांत मांडप जातात. आधुनिक काळांत मनशाचे दिसपट्टे जिणेंत भौतिकी तत्त्वांचेर आदारिल्ल्या सुत्राचो व्हड प्रमाणांत वापर जालो दिसता. छायाचित्रण, रेडिओ संदेशवाहन, दूरचित्रवाणी, तारायंत्रविद्या, दूरध्वनीविद्या, ध्वनीमुद्रण, ह्या प्रक्रियांनी भौतिकीय तत्त्वांचो आदार घेतला.

सुरवेक भौतिकशास्त्रांत, संशोधन आनी प्रयोग करपी प्रयोगशाळा खाजगी आशिल्ल्यो, जेन्ना ह्या आस्त्राचो विद्यापीठीय थराचेर अभ्यासक्रमांत आस्पाव जालो तेन्ना ह्या शास्त्राचेर संशोधन विद्यापिठीय प्रयोगशाळांनी जावंक लागलें. १८४६त हायडलबर्ग(जर्मनी), १८६३ बर्लिन(जर्मनी), ग्लोसगो, ऑक्सफर्ड (ब्रिटन), १८७१कॅंब्रिज (ब्रिटन) १८६६त सोरबॉन (पॅरीस), १८२४ ते १८३१त न्यूयॉर्क (अमेरीका) हांगा अशे तरेच्यो प्रयोगशाळा सुरु जाल्यो. फुडें भौतिकशास्त्राच्या सोगांचो उद्येग क्षेत्रांत वापर जावंक लागिल्ल्यान उद्येगपतींच्या अर्थीक आगारान भौतिकशास्त्राच्यो लागीं लागीं सगळ्याच राश्ट्रांनी राश्ट्रीय प्रयोगशाळा निर्माण जाल्यो. भारतांत इंडियन फिजिकल सोसायटिची स्थापना कलकत्ता हांगा १९३४त जाली. काउन्सिल ऑफ सायंटिफीक आनी इंडस्ट्रीयल रिसर्च हे मध्यवर्ती संस्थेच्या मार्गदर्शनाखाला जायत्यो राश्ट्रीय प्रयोगशाळा संशोधनाचें काम करतात. नॅशनल फिजिकल लेबोरेटरी(नवी दिल्ली, १९५०), भाभा अणुसंशोधन केंद्र(मुंबय, १९५७), फिजिकल रिसर्च लेंबोरेटरी(अहमदाबाद, १९४७), इन्स्टिट्युट ऑफ न्यूक्लिअर फिजिक्स (कलकत्ता, १९५१), बोस इन्स्टिट्यूट (कलकत्ता, १९१७), रामन रिसर्च इन्स्टिट्यूट (बेंगलोर, १९४८), टाटा इन्स्टिट्यूट ऑफ फंडामेंटल रिसर्च(मुंबय, १९४५), इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ सायन्स(बेंगलोर,१९०९), इंडियन स्पेस रिसर्च ऑरगनायझेशन(बेंगलोर, १९६९)ह्यो कांय मुखेल भौतिकशास्त्राच्य संस्था आसात.

भ्रमरांबाः एक शक्तिपीठ. आंध्र प्रदेशांतल्या श्रीशैल्य पर्वताचेर ही सुवात आसा.आद्य शंकराचार्यान हे देवीचे स्तुतीचेर एक अश्टक रचलां, तातुंतलो एक श्लोक आसो आसा.

गायत्रीं गरुडध्वजां गगनगां गान्धर्वगानप्रियां गम्भीरां गजगामिनीं गिरीसुतां गन्धाक्षतालङकृताम्| गङगागौतमगर्गसंनुतपदां गां गौतमी गोमतीं श्रीशैल्यस्थवासिनीं भगवतीं श्रीमातरं भावये| अर्थः गायत्री, गरुडध्वज, गगनगामिनी,गंधर्वांचें गायन प्रिय आशिल्ली, गंभीर, गजगती, पर्वतकन्या, गंधाक्षतांनी अलंकृत गंगा, गौतम आनी गर्ग हांणी तिच्या चरणांक वंदन केलां अशी, पृथ्वीरुपी, गौतमी, गोमती आनी श्रीशैल्य पर्वताचेर विराजमान आशिल्ली अशा भगवती हांव स्तवन करता.

Bhramarmbha konkani viswakosh

दर पुनवेक हांगा तिचें भ्रमण जाता देखून तिका भ्रमरांबा अशें नांव पडलें आसुये. श्री मल्लिकार्जुनाच्या देवळा फाटल्यानच तिचें व्हड देवूळ आसा. श्रीभ्रमरांबा देवीचे हे सुवातीविशीं एक कथा आसा ती अशी-

दुर्गा देविच्या रुपान पार्वतीचें हिषासुराकडे झूज चालू आशिल्लें. पूण ताका मरणच येना आसलें. तेन्ना तिणें गुंगुल्ल्याचें रुप घेवन ताका जिवेशी मारलो. उपरांत देवीक श्रीशैल सोडून पुराय धर्तरेचेर असुराचें अपवित्र रगत शिपडिल्ल्याचें दिसून आयलें. देखून तिणें ही सुवात पसंत करुन हांगाच कायमचें वास्तव केलें. ही सुवात खुबूच उंचायेचेर आसा. देवीची मूर्त काळ्या पाशाणाची आसा. भ्रमरांबेच्या दर्शनाबगर श्रीशैल्याची य़ात्रा पुराय जायना असो समज आसा.