रोश प्यठ् वल पोश बागुक हिथ करिथ चान्यि यिन फ्वल्या दिलबरो गुलजार म्योन दानपोशोजोश वल् वजला बाग लंज अविज गवनि गुबजाह बार म्योन चूरि ललवुम लोलजार तस छा खबर छाह छा. जाह गव उमार म्योन खस्तअ दिल महजूर सारि सपनिय वनान तस मदन वारसति आवना आर म्योन
अर्थ : हे फुलांनो, तुमी म्हजे मोगिकेक बी पळयल्या बुलबुलांनो, तुमी म्हजे मोगाळ मोगिकेक सोदता. प्रेमाचो वेपार करतना, हांवे दिख्ख विकतें घेतलें. अशें तरेन म्हज्या प्रेमाचो बाजार जाला. हे प्रिय, तूं मोगाचो चादर पांगरून आनी हातांत फूल घेवन म्हजे म्हऱ्यांत आयल्यार म्हज्य भावनांक चंवर येतलो. तूं भावनांच्या आवेगान येवन म्हज्या काळजाचें पोरसूं तुज्या प्रेमाचे लालीन रंगोवन उडय. प्रेमाचे झुलपी खांदयेर म्हज्या काळजाचें वजें जड जावंचेना. हांवे म्हजो मोग मनांतूच लिपोवन दवरलो आनी तो भितरले भितर घुस्मटून पोको जालो हें तिका खंय खबर? दुखावल्लो मजहर (कवी) म्हणटा, म्हजे मोगिकेक म्हजी इल्लीय काकुळट आयलिना.
अनंतनागचो गोपीनाथ हो बच्च नग्माचो कुशळ नर्तक सें मानतात. मुहियुद्दिन आनी श्रीनगर हांगच्या अब्दुल गनी ह्या दोन कलाकारांनीय ह्या नाचांत खूब नामना मेळयल्या.
सुगीच्या दिसांनी काश्मिरांत वाड्यावाड्यांचेर हो नाच करतात. –कों. वि. सं. मं.
बच्चन, हरिवंशराय : (जल्म 27 नोव्हेंबर 1907, चक, जीरोरोह, अलाहाबाद (उ. प्र.).
नामनेचो हिंदी कवी. ताच्या बापायचें नांव प्रताप नारायण श्रीवास्तव आनी आवयचें नांव सुरसती (सर्वती देवी). ल्हानपणांत ताका अपुरबायेन सगळीं ‘बच्चन’ म्हणटालीं. त्याच नांवान उपरांत ताणें लिखाण केलें. ताचें सुरवातेचें शिक्षण उर्दु भाशेंतल्यान जालें. घरचे गरीब परिस्थितीक लागून ताच्या शिक्षणांत खूब आडमेळीं आयलीं.
1927 वर्सा बच्चन श्यामाजी हिचेवांगडा लग्न जालो. पूण 17 नोव्हेंबर 1936 वर्सा तिका मरण आयलें. उपरांत 24 जानेवारी 1942 वर्सा तेजी हिचेवांगडा तो दुसरे खेपे लग्न जालो. अमिताभ आनी अजिताभ हे ताचे दोन चले. अमिताभ हो हिंदी चलचित्रपट सृश्टींतलो नामनेचो कलाकार आनी अजिताभ हो नामनेचो वेपारी.
बच्चन 1929 वर्सा अलाहाबाद विद्यापिठांतल्यान पयल्या वर्गांत बी. ए. पास जालो. 1938 वर्सा एम. ए. आनी 1939 वर्सा बनारस हांगच्यान तो. बी. टी. जालो. 1942 वर्सा सावन अलाहाबाद विद्यापिठांत तो इंग्लीश विशयाचो प्राध्यापक म्हणून काम करूंक लागलो. डब्लू. बी यिट्स ह्या नामनेच्या आयर्लंडी कवीचेर ‘डब्लू. बी. यिट्स अँड ऑकल्टिझम’ हो प्रबंध बरोवन ताणें 1954 वर्सा कँबिज विद्यापिठांत पीएच. डी घेतली. सप्टेंबर 1955 मेरेन तो अलाहाबाद विद्यापिठांत आशिल्लो. इतले मजगतीं इंग्लंडाक वचून ताणें आपली डॉक्टरेट पदवी घेतली. उपरांत अलाहाबाद आकाशवाणीचेर हिंदी विभागाचो निर्मातो म्हणून ताणें कांय काळ नोकरी केली. 1955-56 ह्या वर्सा भारत सरकाराच्या विदेश मंत्रालयांत खास अधिकारी ह्या नात्यानूय ताणें काम केलें. 1966 वर्सा राज्यसभेचो वांगडी म्हणून ताची नेमणूक जाली.
बच्चन हाणें कवितेच्या क्षेत्रांत खूब साहित्यीक योगदान दिलां ताचे ‘मधुशाला’ (1935), ‘मधुबाला’ (1936), ‘मधुकलंश’ (1937) हे कविता झेले उजवाडाक आयले आनी हिंदी काव्यांतलो ताचो ‘हलावाद’ चो प्रवाह सुरू जालो. ल्हानपणांतली घरची गरीब परिस्थिती आनी पयले बायलेचें मरण हाका लागून ताचेर हलावादाचो प्रभाव पडलो. हेच दुखेस्त अवस्थेंत आसतना एडवर्ड फित्झजॅराल्ड हाणें अणकारीत केल्ल्या उमर खय्याम हाच्या रुबायांचो प्रभाव ताचेर पडलो.
उपरांत ताची वैयक्तीक जीण सुखी जाल्ल्यान ताचेवयलो हालावादाचो प्रभाव ल्हव ल्हव नश्ट जायत गेलो. फुडें ताचेर म्हात्मा गांधीच्या राजकीय कार्याचोय प्रभाव पडलो. ताचीं कांय नामनेचीं पुस्तकां अशीं – ‘निशा निमंत्रण’ (1938), ‘एकांत संगीत’ (1939), ‘मिलन यामिनी’ (1950), ‘खादी के फूल’ (1948), ‘सूत की माला’ (1948), ‘बंगाल का अकाल’ (1946), ‘चार खेये चौंसठ खूँट’ (1962), ‘सतरंगिणी’, प्रणयपत्रिका’ तशेंच बुध्द आनी नाचघर. ‘क्या भूलूँ क्या याद करुं?’ हे ताणें बरयल्ले आपजिणेचे पयले तीन खंड उजवाडा आयल्यात. हिंदींतल्या आत्मवरित्रांत बच्चन हाणें मोलादीक वावर केला. मॅक्बॅथ (1958) आनी ऑथेल्लो हांचो हिंदींत अणकार केला. तशेंच फित्झजॅराल्ड हाच्या उमर खय्यामाच्या रुबायांचोय हिंदी अणकार ताणें केला. भगवद्गीतेचोय ताणें ‘जनगीत’ ह्या नांवान हिंदी अणकार केला.
छायावादी हिंदी कवितेक वाजेल्ल्या वाचकांक सरळ आनी सोंपी अशी काव्य रचना करून तशेंच खास करून माचयेवयल्यान केल्लें काव्यगायन
