गांवगिऱ्या वाठारांनी रावपी लोकाची जीण आनी रावपाची पद्दत सादी आनी काटकसपीची आसता. सादारण लोक फातरांच्या वा विटांच्या घरांनी रावतात. कांय लोक मातयेच्याय घरांनी रावतात. शीत, कडी , दाळ, नुस्तें हें कोंकणांत रावपी लोकांचें मुखेल अन्न. तांच्या जेवणांत नाल्लाचो वापर चड जाता.मध्य महाराष्ट्रांत भाकरी, भाजी, दाळ हें मुखेल अन्न आसा. कड्डण आनी भाजीपीलो हांचो उपेग हांगा चड जाता. आडवें पुडवें, ल्हान आंगले आनी माथ्याक मुडासो हो महाराष्ट्रीय शेतकामत्याचो भेस. तांच्यो बायलो णववारी कापडां न्हेसतात.मटण- नुस्तें खावपी लोकांचे प्रमाण दर्यादेगांतल्या वाठारांनी चड आसात.शारी जिणेचेर आर्विल्ल्या आचार विचारांचो प्रभाव चड आसा.
राज्यांतल्या, विशेश करून गांवगि्ऱया हिंदू कुटुंबानी सटी, बारसो ,मूंज,जावळ बे संसकार आजून चालींत आसात. सुयेर आनी सूतक पाळपाची प्रथाय तिगून उरल्या . लग्ना जुळोवपाची पद्दत पयलीं सावन चालींत आसा. लग्न जुळयतना प्रसाद घेवप , पत्रिका तपासप ह्या
साकिल्या गजालींक खूब म्हत्व आसा. लग्न धर्मीक पद्दतीन करतात.मेल्याउपरांत निमाणे संस्कार करपाची पद्दत चडसी जातींभितर सारकीच आसा.
अल्पसंखीय लोकांमदीं मुसलमान लोकांचो आंकडो चड आसा.तांच्यांत साबार जाती आसून, पैदाईश,सुन्नत,बिसमिल्ला,निकाह आनी वफात पे रांचूय संस्कार रूढ आसात.पारसी लोकांनी इकराव्या शेंकड्याच्या सुमाराक हांगा आपलो राबितो केल्लो.ते परसियेसावन भारतांत आयले अशें मानतात. भारताच्या हेर प्रदेशांपरस मुंबय शारांत पारसी लोकांचें प्रमाण चड आसा. हांगाच्या वेवसायीक मळार तांचो वांटो म्हत्वाचो आसा.
महाराष्ट्रांत वर्सूयभर साबार उत्सव जातात.हांगाच्या हिंदू धर्मियांचे कांय सण आनी परबो भौशिक आनी देवळाकडेन संबंदीत आसात तर कांय सम घरगुती प्रकाराचे आसात. संवसार पावडो गुढी पाडवो रामनम,नागपंचम, सुताची पुनव नारळी पौर्णिमा ,अश्टम, चवथ, पोळा,नवरात , दसरो, दिवाळी , भाऊबीज, तुळशीलग्न, मकरसक्रांत, महाशिवरात आनी होळी बे हांगाचे म्हत्वाचे सण. पोळा बेंदूर हो शेतकामत्यांचो म्हत्वाचो सण आसून, तो गांवगिऱ्या वाठारांनी व्हडा दबाज्यान मनयतात. चवथ, दसरो आनी दिवाळी ह्या सणाचे म्हत्व चड आसा. वडा-पुनव , मंगळागौर, हारितालीका, चंपाषष्ठी हीं बायलानी करपाचीं कांय मुखेल व्रतां आसात. तुळजापूरची माता भवानी. कोल्हापूरची अंबाबाई ,माहुराची रेणूका,आंबेजोगाई हागांची जोगश्र्वरी, जेजुरीचो थंडोबा ह्या देवदेवतांक महाराष्ट्रांत चड म्हत्व आसून ,साबार घराण्याचे ते कुलदेव वा कुलदेवता आसात. ह्या देवदेवतांच्यो दर वर्सा व्हड जात्रा भरतात.पंढरपूर हें महाराष्ट्रीय वैश्णव भक्तिसंप्रदायाचें मुखेल केंद्र आसून हांगा आषाढी आनी कार्तिकी एकादशी दिसा विठोबाचें दर्शन घेवपाखातीर खूब लोक येतात. महाराष्ट्रांत तुकाराम, ज्ञानेश्र्वर, चक्रधर, एकनाथ,शिर्डीचो साईबाबा आनी हेर संत महंताच्यो वर्सूकी जयंती -पुणयतिथी तशें उत्सव व्हडा उमेदीन मनयतात. त्या निमतान भजन, किर्तन वा प्रवचन ह्यो कार्यावळी जाता.
मुसलमानाचे ईद-ए-मिलाद, बक्रईद, रमजान, ईद-उल्-फित्र,मोहरम आनी हेर सण नेटान मनयतात. क्रिस्तांव लोकांचे नाताळ,ईस्टर आनी गूड फ्रायडे हे मुखेल सम आसून,गांवगिऱ्या वाठारांनी जावपी फेस्तांकूय खूब म्हत्व आसा. बौध्द, जैन, पारशी, सिंधी,शीख, ज्यू ह्या धर्माचे लोक आपआपले सण व्हडा उमेदीन मनयतात.
कलाकूसरः कलेच्या मळार महाराष्ट्र राज्य खूब गिरेस्त आसा. हांगा व्हड फातरांचेर कांतयल्लीं सुमार १,१०० लेणीं आसात. कार्ले, भाजे,बेडसे, नितीक,कान्हेरी, अजिंठा,वेरूळ,औरंगबाद,घारापुरी,हांगाच्यो शिल्पाकृती म्हत्वाच्यो आसात. इकराव्या शेंकड्यासावन ते चवदाव्या शेकड्यामेरेन चालुक्या ,पाश्ट्रकूट आनी यादव हांणीं महाराष्ट्रांत साबार देवळां बांदलीं. त्या देवळांलीं शिल्पकला सोबीत आसा. हांगा सगळ्यांत आदली चित्रकला अजिंठा लेण्यांत सांपडटा . मराठा युगा उपरांत चित्रकलेचेर मोगल आनी राजपूत शैलीचो प्रभाव पडला. ऊक्ती चळवळी तेंपार वणटीचित्रांत वैश्ण्व पंथाचो प्रभाव चड पडिल्लो आसा. ह्या तेंपावयले चित्रकलेचे आवडिचे विशय म्हळ्यार गणपती, महिषासुरमर्दिनी,विष्णु,शिव, दशावतार, समुद्रमंथन ,सरस्वती, कृष्णलिला, तशेंच रामायण आनी महाभारत हांतूतले वेगवेगळे प्रसेग ऱंगोवपी .राजा रवीवर्मा १८४८-१९०६ कंवचेचेर पिकरायल्लीं चित्रां खूब प्रसिंध आसात. स्वातंत्र्याउपरांत बी. प्रभा , प्रफुल्ला डङाणूकर, प्रभाकर बरवे, गोपोळ आडिवेश्कार ह्या चित्रकारांनी चित्रकलेच्या मळार खूब वावर केला.
