मांडयाच्या गीतांतल्यान कथानक पुराय तरेन स्पश्ट जाता. मांडयाचो शेवट 'दुल्पद' गावन जाता. दुल्पद गायतना दुल्पद गाण्याची , साथीच्य वाधांची आनी नाचाच्या पांवलांची लय तेज आसता.
पोन्या आनी नव्या मांडयांचो अभ्यास केल्यार तातुंतल्यान मुखेलपणान मोगाच्योच भावना उक्तायल्ल्यो दिसतात. आपले मोगिकेविशीं काळजांत उठिल्लो मोगाचो उचंबळ , प्रियकराच्या विरहान तळमळपी मन, सात समुद्रापलतडी गेल्ल्या घोवाच्या हुस्क्यान काळजांत जाल्लो घुस्मटमार, हें सगळें मांडयांत मुखेलपणान चित्रायल्लें दिसता. देखून मांडो हें प्रेमगीत असो सादारणपणान निशकर्श आसा . पूण मोगा वांगडाच समाजीक विशमता, राजकारण, देशभक्ती ह्या विशयांवयलेय मांड मेळटात. सुकणां-सावदांकूय मांडयांनी गुंथिल्लीं दिसतात.
काजाराच्या सालांत जल्माक आयिल्लो मांडो ल्हव ल्हव फेस्ताच्या माटवांत पावलो. आयज पंचतारांकित हॉटेलांनी आनी देश-विदेळांनीय मांडो पावला. अभ्यासकांच्या संशोधनाचो विशय जावन विधापिठ पातळेचेर परिसंवादांनी ताचेर भासाभास चल्ल्या. भोंवडेकारांखातीरूय तो एक आकर्शण थरला. ऑडिओ- व्हिडिओ कॅसेटींनीय तो ध्वनीमुद्रीत जाला. मांज्याचें म्हत्व जाणून तो जतन करपाच्या हावेसान आयज गोंयांत 'मांडो उत्सव' घडोवन हाडिल्लो दिसता. पयलो मांडो उत्सव १९६७ वर्सा क्लब नाशिओनालान घडोवन हाडलो. उपरांत गोंय कोंकणी भाशा मंडळान फाटोफाट चार वर्सां हो उत्सव आयोजित केलो. १९७४ वर्सासावन 'गोवा कल्चरल अॅण्ड सोशल सेंटर' हो उत्सव दर वर्सा घडोवन हाडटा.
गोंयांत जायते पोरने मांडे मेळटात. तातुंतली एक देख अशी आसा-
तांबडे राजाद तुजे पाले दुकांनी भोत्ताय म्होजे दोळे पापाचें लिशेश आसोत जाल्यार पोळे काजार जांवच्या तुज्याकोडे. पापाचें लिशेंस आसा रे म्हाका काजार जावंच्या रावता तुका तूं तोर काजार जायना मोगा म्होजी बिरमोत फुट्टली तुका. पापान मायंनं काजार म्हाका केलें सुखांतलें व्होरोन दुखांत घालें, सोगले आंकवार चेडे एकठांय जावन आदोरार म्हाका केलें.
-जंयती नायक
पूरक नोंदः दुल्पद.
मांद्रेकार, उत्तम जगन्नाथः (जल्मः २७ मार्च १९३०, शिवोली-बारदेस).
सुटकेझुजारी. १९५३त तो आजाद गोमंतक दल संघटनेचो वांगडी जालो. आंबोली वाठारांत दल संघटनेच्या शिबिरांत ताणें प्रशिक्षण घेतलें. ३१ जुलय १९५४ ह्या दिसा नगर हवेलीचे चळवळींत ताणें वांटो घेतिल्लो. उपरांत तो दल संघटनेच्या सातार्डा आनी नेतार्डा फांटयांत काम करतालो. प्रभाकर सिनारी, कोनोबा नायक हांच्या वांगडा ताणें जायत्या हत्यारबंद हल्ल्यांत वांटो घेतिल्लो , तातुंतले कांय हल्ले अशे आसातः फेब्रुवरी १९५५त ताणें चांदेल पोलीस ठाण्यातेर हल्लो केल्लो. एप्रिल १९५५त ताणें रावण लश्करी फांटयांत हल्लो केल्लो, १५ जानेवरी १९५६ ह्या दिसा ताणें गस्त घालूंक आयिल्ले जिपीक उजो लायलो, ऑक्टोबर १९५६त शिरगांव मिनाखणीचेर हल्लो केलो, एक स्फोट घडोवन हाडटा आसतना ताच्या दोळ्याक मार लागिल्लो. पोलिसांनी ताका घरपाचें फर्मान काडलें. जायते फावट ताका धरूंक ताच्या घराचेर धाड घाली. पूण पोलिसांची नदर चुकोन ताणें गोंय सुटकेमेरेन काम केलें. १९७४त भारत सरकारान ताम्रपत्र दिवन ताचो भोवमान केलो.
-कों.वि.सं.मं.
मांद्रेकर, देवगो विठुः (जल्मः १२ मार्च १९२१, धावें-सत्तरी).
