प्रक्रियेभाशेन आसता. अशे रितीन तयार जावपी बर्फ पावसाभाशेन हवेंतल्यान जमनीर पडटा. तेचपरी दर्या, न्हंयो, तळीं हांच्या उदकाचेर निर्माण जाता.
इतिहास : मोगल पंजाबच्या दोंगरावयल्यान बर्फ हाडटाले. उपरांत इंग्लिशांनी अमेरिकेंतल्यान बर्फ आयात केलो. ते खातीर बॉस्टनांतले तळयेंतलो बर्फ कलकत्ता, मुंबय आनी चेन्नईच्या बंदराचेर हाडून खासा तयार केल्ल्य पेटयांनी दवरताले. इ. स. 1583 वर्सा सावन बर्फ आनी बर्फाच्या पिठ्याचो वापर जावंक लागलो. तेन्ना लाहोर सावन सुमार 45 किमी. अंतराचेर आशिल्ल्या पन्हान जिल्ह्यांतल्या उत्तरेकडल्या दोंगरावयल्यान बर्फ हाडटाले. हो बर्फ गिरेस्त आनी राजा लोकूच वापरतालो.
बर्फाक रूपच रंग नासता. पूण उजवाड पडटकच बर्फाचो दाट थर लिकलिकीत निळो दिसता. सारको तयार जावंक नाशिल्लो बर्फ वा पिठो धवोच दिसता. बर्फ 00 सॅ. तापमानाचेर वितळटा. उदकाचें तापमान सदांच्या 40 सॅ. तापमानापरस तें सगळ्यांत उणें जाता आनी तापमान हाचेयपरस सकयल वचूंक लागतकच घनफळ वाडूंक लागता.
उदकाचो बर्फ जातलो जाल्यार उदक थंड करतना तातूंत धुल्लाचे कण वा बर्फाचे बारीक कुडके आसप गरजेचें आसता. ना जाल्यार उदक 72 0 सॅ. मेरेन थंड जाल्यार लेगीत ताचो बर्फ जायना
बर्फाचेर चेपण घातल्यार बर्फ वितळपाचें तापमान सकयल देंवता. वातावरणांतल्या दाबाच्या सुमार 134 पटींनी दाब दिल्यार, बर्फाचो वितळबिंदू -10 सॅ. जाता. अशें तरेन चड दाब वापरून विंगड विंगड गुणधर्मांचे स तरांचे बर्फ तयार करूं येतात. चड दाब वापरून केल्लो बर्फ उदकापरस जड आसता आनी सादो बर्फ उदकापरस ल्हव आसता.
1) ऑक्सीजन अणू, 2) हायड्रोजन अणू 3) रसायनीक बंध 4) हायड्रोजन बंध.
बर्फ निर्मिती : फैनी पार्क्स (Fanny Parks) हाच्या मतान 19 व्या शेंकड्यांत दिल्लींत शिंयाळ्या दिसांनी बर्फ तयार करताले आनी उबाळाच्या दिसांखातीर सांबाळून दवरताले. बर्फ तयार करपाखातीर धातूच्या आयदनांत भरिल्लें उदक रातीचें भायर दवरून थंड करताले. जमनीची हुनसाण आयदनाक बादची न्हय म्हणून आयदनाच्या पोंदाक तणाचो दाट थर पातळायताले. नितळ मळब आनी 6 सॅ. परस उणें तापमान आसल्यार फांतोडेचीं तीन वरांमेरेन 4 सेंमी. दाटाय आशिल्लो बर्फाचो थर तयार जातालो. अशे तरेन तयार केल्लो बर्फ वेवस्थीत धांपिल्ल्या फोंडकुलांत सांठोवन दवरप जातालें. डिसेंबर ते फेब्रुवारीमेरेन तयार केल्ल्या बर्फाची मे, जून, जुलय आनी ऑगस्टमेरेन, इंग्लीश अधिकाऱ्यांक पुरवण जाताली.
सैमीक पद्दतीन बर्फ तयार करपाचे इराणांत व्हड उद्देग आशिल्ले. थंय बर्फ तयार करपाखातीर उणे खोलायेचीं फोंडकुलां मारताले. तशेंच त्या बर्फाक वत आनी वाऱ्याची बादा जावंची न्हय म्हणून ताचे दक्षिण दिकेवटेन ऊंच वणत बांदताले. शियाच्या दिसांनी, रातीकडेन तयार जाल्लो बर्फ, उबाळाच्या दिसांनी वापरपाखतीर जमनीपोंदा सांठोवन दवरताले. उपरांत हो उद्देग बंद पडलो.
1876 वर्सासावन, व्हड प्रमाणाचेर यांत्रीक पद्दतीन बर्फाची निर्मिती जावपाक लागली. ते उपरांतच्या काळांत बर्फानिर्मितींत वापराक येवपी घटकांनी व्हडलोसो बदल जावंक ना. पूण आर्विल्ल्या काळआंत ल्हान प्रमाणाचेर बर्फ तयार करपाचीं यंत्रां उपलब्ध आसात. पयलीं हे बर्फ निर्मितींत, वाफेचेर चलपी यंत्राचो उपेग व्हड प्रमाणाचेर जातालो, तेन्ना यंत्रांत वापरिल्ली वाफ द्रवांत रुपांतरीत करून आनी शुध्द करून मेळपी उदक बर्फ तयार करपाखातीर वापरप जातालें. पूण आतां न्हंयो, बांयो, तळीं हातूंतल्यान मेळपी उदक बर्फ तयार करपाक वापरतात. उदक शुध्द करून घेवपाचें आसल्यार तें आर्विल्ल्या उपलब्ध आशिल्ल्या पद्दतींनी शुध्द करून घेतात. नुस्तेमारीच्या धंद्यांत दर्याचें खारें उदक वापरून तयार केल्लो बर्फ उपकारतात.
बर्फ जावपाक उदकाचें तापमान 0 सॅ. परस सकयल आसचें पडटा. खंयच्याय वायुचेर (gas) चेपण घालून वायू चेपलो जाल्यार तो तापता. तापिल्लो वायू थंय उदक शिंपिडल्यार न्हिवता. चेपिल्लो (Compressed) थंड वायू बारीक बुराकांतल्यान सोडून ताचेवयलें चेपण देंवयले उपरांत तो वायू सामको थंड जाता आनी तापमान देंवता. अशें तरेन थंड केल्लो वायू परतून परतून चेपून फुलपाक (expand) दीत जाल्यार तो खूब थंड पडटा आनी तापमान खूब सकयल देंवता. हे पद्दतीन तापमान देंवपवपाक आमोनिया वायू वापरतात.
सोडियम क्लोरायड वा कॅल्शियम क्लोरायड उदकांत विरोवन खारें उदक तयार करतात. ह्या उदकाचो गोठणबिंदू उदकाच्या गोठणबिंदूपरस उणो आसता. सोडियम क्लोरायडाचें खारें उदक -10 सॅ. आनी कॅल्शियम
