२०% जमीन शेतवडीखाल आसा आनी सु.३०% जमीन चरोवपाचीं मळआं आनी एस्पार्टो तणान भरिल्ली आसा.गंव,सातू,साखरबीट,मको ,कड्डण,द्राक्षां,ऑलिव्ह ,टॉमाट,बटाट,हरबरो आनी मेथी हांचें पीक बरेंत येता.रानांतल्या झाडांक लागून ह्या देशाक बरीच व्हडली येणावळ मेळटा. हांगा नुस्तेंमारीचोय धंदो व्हडाप्रमाणांत चलता.
खणकाम हो ह्या देशाचो म्हत्वाचो उद्देग आसा.फॉस्फेटाचें सगळ्यांत चड उत्पादन हांगा जाता.फातरी कोळसा,खनीज तेल,शेल,शिशें,मँगनीज,अँटिमनी,कोबाल्ट,तांबें,जस्त,रुपें,युरेनियम,लोखण हीं खनिजां हांगा सांपडटात.
लोक आनी समाजजीण: मोरोक्कोंतले थळावे रावपी बर्बर लोक आसात. मुळचे बर्बर ,वसणुकेखातीर आयिल्ले अरब ,गोरे ,स्पॅनिश आनी फ्रेंच ,ह्या सगळ्या प्रकारच्या लोकांची एकामेकांकडेन आयिल्ल्या संबंदांतल्यान बरीच भरसण जावन, एक नवोच समाज तयार जाला.इस्लाम हो देशाचो अधिकृत धर्म.चडशे लोक सुन्नी मुस्लीम आसात.ज्यू आनी रोमन कॅथलिक धर्मांचेय लोक आसात. अरबी ही देशाची अधिकृत भास.बर्बर जमात ,बर्बर ङास उलयतात.साक्षरतेचें प्रमाण कमी म्हळ्यार वट्ट लोकसंख्येंतलें फक्त २०%च आसा.
मोरोपंत: (जल्म १७२९,पन्हाळगड मरण १७९४).
एक मराठी महाकवी .ताचें पुराय नांव मयुरेश्र्वर रामाजीपंत पराडकर.बापायचें नांव रामचंद्र (रामजीपंत) आनी आवयचें नांव लक्ष्मीबाई .रामाजीपंताक सोनोपंत ,मयुरेश्र्वर आनी आबा हे चले आनी आका ही चली आशिल्ली.मोरोपंताचो जल्म जामदगन्य गोत्राच्या कऱ्हाडे ब्राह्मण घराण्यांत जालो. ताचे बायलेचें नांव रमाबाई आशिल्लें.
मोरोपंताचे भुरगेपण आनी शिक्षण पन्हाळगडचेर ,ताचो गुरू केशव पाधअये आनी गणेश पाध्ये हांचेकेडे जालें.तांचेकडे काव्य ,व्युत्पती,अलंकार ,वेदान्त ह्या विशयांचें अध्ययन करून मोरोपंत पन्हाळागडावयल्यान बारामतीक आयलो आनी थंय पेशव्यांचो जांवय आनी सावकार बाबूची नाईक जोशी बारमतीकर हांचेकडे आश्रित पुराणिक म्हूण रावपाक लागलो.थंय ताणें पुराणकथन ,ग्रंथावलोकन आनी काव्यरचनेक सुरवात केली.मोरोपंत बाबूजू नाईक हाच्या वाड्यार पुराणां सांगतालो.ताका लागून ताका वर्साक ५०० रूपया बिदगी मेळटाली.
मोरोपंतान आमरण विद्याव्यासंग,काव्यरचणूक, आनी रामसेवा केली.प्रपंचांत रावनूय परमार्थाचो लाव करून घेतलो.रामभक्त आशिल्लयान ताणें आपलें पांडित्य,भाशाप्रभुत्व ,छंदशआस्त्र ,साहित्यशास्त्र,व्याकरणशास्त्र ह्या शास्त्रांचो वापर करून १०८ रामायणां रचलीं.पाऊण लाख मराठी कविता रचल्यो.तातुंतल्यो आर्या ४० हजारंवयर आसून,हेर कविता मेळटात ,पूण १५ हडार कविता मात मेळनात .मोरोपंताक उपजत काव्यशक्त आशिल्ली पूण काव्यरसज्ञ गुरूंचो सहवास,काव्येतिहासपुराण ग्रंथांचें अध्ययन आनी निरंतर अभ्यास हाकालगून ताची काव्यशक्त चड फुलली.
मोरोपंतान सगळ्यांत पयली आपल्या गुरूचे आज्ञेन 'देवीमाहात्म्य' बरयलें.उपरांत स्कंदपुराणांतल्यान 'ब्रह्मोतरखंड' आनी 'भस्मासुराख्यान' हांची रचणूक केली.कुशलवचरित जैमिनी अश्र्वमेधाच्या आदारान बरयलें.मदालसाआख्यान,हरिश्र्चंद्राख्यान ,साध्वीमहिमा आनी देवीमाहात्म्य हीं चार प्रकरणां मार्कंडेयपुराणांतल्या कथाभागांच्या आदारान रचल्यांत.
'प्रल्हादविजय' हो विष्णुपुराणांचले कथेचो अणकार आसून सतीचीं पदां मात ताणें स्वताच रचल्यांत.हातूंत सीता,रूक्मिणी आनी सावित्री ह्या पतिव्रतांचीं चरित्रां आयल्यांत.तशेंच मोरोपंताचीं 'कृष्णामाहात्मय','व्यंकटेशस्तोत्र','दशावतार प्रार्थना', 'गणेशस्तुति', 'देवीस्तुति', 'दतदयोदय' देवांचीं स्तोत्रां आसात.'संशयरत्नावलि', 'आर्याकेकावलि', 'नामार्या', 'वाङमनःप्रार्थना', 'नामसुधाचषक', 'नामरसायन', 'गुरूस्तुतिमुक्तांजलि', 'पतिव्रताकीर्तन', 'सन्मनोरथराजि', 'प्रशनोतररत्नमाला', 'महाद्विज्ञापना' आनी 'आशंसाष्टक' हीं स्तोत्ररूप प्रकरणां आसात. हाचे उपरांत (१७७३ ते १७८३ ) ह्या काळांत महाभारत बरयलें.ताच्या काव्यरचनेच्या निमाणच्या काळआंत म्हळ्यार सुमार बारा वर्सांच्या कालखंडांत 'मंत्रभागवत', 'हरिवंश', 'संकीर्ण रामायण', 'ब्राह्मणमाहात्मय', 'गीतार्या', 'भगवद्गीतास्तुति', 'अहल्योध्दार' आनी 'श्लोककेलावली'हीं काव्यां येतात.
अशेतरेन मोरोपंतान महाभारत,रामयण आनी भगवत हे ग्रंथ आनी तातुंतलीं शेकड्यांनी आख्यानां आनी उपाख्यानां मराठी भाशेंत रचलीं. तीर्थक्षेत्रांचेर आनी संतांचेर हजारांनी आर्या केल्यो .तशेंच स्वतंत्र स्तोत्रां आनी लघुकाव्यांची रचणूक केली.
हरिदास आनी कीर्तनकार हांणी मोरोपंताच्यो कविता लोकप्र्य केल्यो.तशएंच विठोबादादा चातुर्मासे, शाहीर रामजोशी हांणी ताचे कव्तेचो त्या काळआंत खूब प्रसार केलो.मोरोपंताची पुराय वळख आनी ताचें प्रभावी समर्थन विष्णुशास्त्री चिपळूणकार हाचे निबंदमाळेंतल्या 'मोरोपंतांची कविता' ह्या लेखांत जाता.उपरांत ल.रा.पांगारकर आनी श्री.ना. बनह्ट्टी हांणी स्वतंत्रग्रंथ बरोवन मोरोपंती कवितेचें रसिकावलोकन केलें.
