करतात. ताबूतालागसर एक ओटो बांदून थंय सदांच मैलवी मजलीस नांवाची पोथी वाचून दाखयता.
उत्सवाच्या निमण्या दिसा सगळ्या ताबूतांची मिरवणूक काडटात. मिरवणुकीच्या शेवटाक गरीब लोकांक हत्तीवयल्यान अन्न आनी पैशे वांट्टांत. मिरवणूक जातकच सगळे ताबूत गांवाभायर विसर्जीत करतात.
आशूरा मोहरमचो पवित्र धावो दीस म्हूण आनी मोहरम हो सैम उत्पत्तीचो म्हयनो म्हूण सुन्नी मुसलमानांक पवित्र दिसता. मुहंमद पैगंबरान आपल्या अनुयायांक आशूरा ह्या दिसा उपास आनी प्रार्थना करपाविशीं आदेश दिला. तशेंच त्या दिसा न्हावप, निवळ कपडे घालप, दोळ्यांत सुरमा (काजळ) घालप अशें सांगलां. दुस्मानांकडेन शांतीकायेन एकचार करप, सत्संग करप, अनाथांक आदार दिवप, दानधर्म करप अशीं सत्कार्यां करपाचो उपदेश केला.
मोहिनी : विष्णुचो तेरावो अवतार. फकत भागवत पुराणांतूच हो अवतार मानला. भागवत पुराणाच्या ८व्या स्कंधांत विष्णुच्या ह्या अवताराची कथा दिल्या ती अशी- देवदैत्यांनी समुद्रमंथन केलें, तेन्ना तातुंतल्यान अमृत आयलें. पूण तें सगळें अमृत दैत्यांनी बळान आपणें घेतलें. हें पळोवन देवांक खूब वायट दिसलें. सगळे देव विष्णुम्हर्यांत गेले आनी तांणी दैत्यांकडल्यान अमृत मेळोवन दिवपाचो वचन घेतलें. दुसरेवटेन अमृत पिवपाखातीर दैत्यांभितर झगडीं जालीं. तेवेळार विष्णु सोबित सुंदर अशे मोहिनीचें रूप घेवन थंय गेलो. मोहिनीचें रूप घेवन थंय गेलो. मोहिनीचें हें रूप पळोवन सगळे दैत्य तिचेर भाळ्ळे. तेन्ना मोहिनीन अमृत वांटपाखातीर दैत्यांकडल्यान अमृतकुंभ घेतलो आनी दैत्यांक फसोवन तो अमृतकुंभ देवांक दिलो.
दुसरे एके कथेंत उन्मत्त भस्मासुराचो नाश करपाक विष्णुन मोहिनीचें रूप घेतलें. आपलेच हात मस्तकार दवरुन भस्मासुराक आपलें भस्म करून घेवपाक मोहिनीच्या रुपाचो आदार जालो.
मोहिनीआट्टम : केरळांतलो एक पंरपरिक शास्त्रीय नाचाचो प्रकार. कथकळि हो नाचूय केरळांतलोच, पूण हो नाच दादल्यांनी नाचपाचो, तांडवनृत्यनाट्याभशेन आसता. जाल्यार मोहिनीआट्टम म्हळ्यार फकत बायलांनीच करपाचो लास्ययुक्त नाचाचो प्रकार आसा.
पुराणांत भस्मासुर आनी मोहिनीची कथा आसा. भस्मासुराक मारपाखातीर विष्णुन मोहनीचें ओडलायणें रुप घेतलें आनी भस्मासुराक आपल्या वांगडा नाचपाक सांगलें. त्या नाचांत ताचोच हात ताच्या मस्तकार दवरपाक लावन ताचें मरण घडोवन हाडलें.
मोहिनीआट्टम ह्या शब्दांतलो मोहिनी हो शब्द मोहकपणाचें प्रतीक दिसता. आट वा आट्टम म्हळ्यार नाच.
त्रावणकोराच्या स्वाती तिरुनल महाराजाचो काळ हो मोहिनीअट्टम हे नृत्यशैलीचो उदरगतीचो काळ मानतात. पूण हो राजाश्रय सोंपतकच मात ही मोहक नृत्यशैली सोंपली. जांणी हे कलेक पोसवण दिली तांणी तिका एक विलासाचें साधन केलें. मोहिनी नर्तिकांक तांणी आपली भोगदासी करून तांच्या चरित्र्याची वाट लायली. देखून हो नाच शिकपाखातीर बर्या घरांतल्यो चलयो येना जाल्यो. हाकाच लागून पोरन्यो नर्तिका सोंपतकच नव्या नर्तिकांची पिळगी तयार जावंक पावलीना.
पूण विसाव्या शेंकड्यांत नामनेचो केरळीय कवी वळ्ळत्तोळ नारायण मेनन हाणें हे कलेक नवें जीवन दिलें. ताणें चेरुतुरुत्ती हांगा केरल कलामंडलम ही संस्था स्थापन करुन ज्या कलांचो नाश जाला तांकां परतून जिवित केल्यो. तातूंतलीच मोहिनीआट्टम ही एक आसा. व्हड कश्टान ताणें कल्याणी अम्मा, चिन्नम्मू अम्मा, चिन्न कुट्टी अम्मा ह्या फिशाल आनी प्रवीण नर्तिकांक सोदून काडल्यो. तांचेकडल्यान त्या नृत्याचीं सगळीं आंगां शिकून घेतलीं. उपरांत ताणें ते पद्दतीचें शिकशण दिवपाखतीर आपल्या कलामंडलांत वर्ग सुरू केले. पूण सुरवातेक ताका हो नाच शिकपाक कोणूच चल्यो मेळ्ळयो नात. उपरांत ज्यो कोण थोड्यो चलयो मेळ्ळयो, तांकां ताणे बरे शिकशण दिलें आनी तांचे कडल्यान मोहिनीआट्टमाचे जाहिर प्रयोग केले. फुडें ल्हव ल्हव हे कलेविशीं सभ्य लोकांक आवड तयार जाली आनी बर्या घराण्यांतलो चलयोय ह्या शिकशणाखातीर कलामंडलांत येवक लागल्यो.
श्री.वळ्ळतोळ हाणें त्या नृत्यांत काळाक अणसरून खूब सुदारणां केल्यो आनी तो नाच अदीक मनभुलवणो केलो. आयचे हे शैलींत भरतनाट्यम नृत्याभशेन 'नृत्त' आनी 'नृत्य' हांचो बरो मेळ दिसून येता. अभिनय करतना हातांचो वापर सादारणपणान भरतनाट्यमाभशेनूच आसता, पूण तातूंत कथकळींतल्यो हातमुद्रांचो प्रभाव दिसता. तशेंच मोहिनीआट्टम हे शैलींतूच वापरपी मुद्राय खुब आसात. 'नृत' हातूंत
