Page:Ludwik Młynek - Narzecze wilamowickie (Wilhelmsauer Dialekt. Dy wymmysuaschy Gmoansproch).djvu/14

 ⁴) a łang Styck = ein langes Stück. Przymiot. łang stoi po rodz. a w formie nieodmiennej. Objaw w dyalektach niemieckich bardzo pospolity. y należy tu wymawiać wszędzie czysto po polsku, t. j. gardłowo. Prócz polskich znaków y, ł, (ó), wprowadziłem do pisowni wyrazów wilamowickich także znaki niemieckie, jak ck, ei, ie, h, ch i t. p, które trzeba czysto po niemiecku wymawiać.
 ⁵) duch = durch. Wymowa r gardłowa, zbliżona do a i jego odmian; stąd łatwo się upodabnia do poprzedzającej je samogłoski, w tym wypadku do „u“ — i zlewa się z nią.
 ⁶) ana = und.
 ⁷) ruf = rief. W odmianie czasowników, zwłaszcza w urabianiu imperfektum panuje w mowie wilamowickiej dosyć wielkie zamieszanie, stąd bardzo często formy czasu teraźniejszego zastępują formy imperfektum i naodwrót. Również bardzo często czasowniki jednej grupy (Ablautreihe) urabiają swe formy podług form drugiej grupy, najczęściej podług grupy mającej w imperfektum samogłoskę rdzenną u.
 ⁸) indanzig = yn dan Zig = in den Zug = ustawicznie, ciągle.
 ⁹) Hyjtuch! = Hyjt uch = hütet euch! Jest to zlanie się 2 wyrazów w jeden wskutek przeniesienia akcentu z ostatniego wyrazu na pierwszy po wyrzuceniu i odtrąceniu kakofonicznych dźwięków, ewentualnie po upodobnieniu się i ściągnieniu eufonicznych. Dźwięk yj = ü.
 ¹⁰) gât = gebet; kontrakcya i wzmocnienie.
 ¹¹) do = doa = dass.
 ¹²) der = ten, który (zaim. wskazuj., lub wzgl.).
 ¹³) ny = nicht, ne — ein, ne — icht; ny der = der ny; ny was = ne—was, ne—o—mann, nie—mann, niemand.
 ¹⁴) kriegt = indykatyw zamiast konjuktywu w narzeczach niemieckich bardzo pospolity.
 ¹⁵) myt-um = mit-tum = mit dem. Por. myt ym, myt dym.
 ¹⁶) Boła = Balen = Balken. -en = a; l = ł; k wypada lub asymiluje się do ł; a przegłasza się w o przed ł, które mieści w sobie głos u.
 ¹⁷) Ołły = alle; końcowe e w deklinacyi odpada lub zmienia się w y.
 ¹⁸) k, ch, g miękczą się przed e, i i ich pochodnymi dźwiękami = dlatego giengjan.
 ¹⁹) ausum = aus um, aus dum, aus dem.
 ²⁰) ok = ana, aber, auch.
 ²¹) aner = einer.
 ²²) wułłda = wollte. Przemiana: o w u (u = przegłos); t w d. (przesunięcie dźwięku = Lautverschiebung). Objawy fonetyczne dość częste.