sakristan “mayor” nagaingon nga ang mga sakristan dili angayan nga magkanunay pag-adto sa tulonghaan kay makapaubus
sa ilang kahimtang.
—Ug giantus mo na lamang kadtong mga bag-o mong tinonan? —nangutana si Ibarra.
—Unsa may takus ko mahimo?—mitubag ang magtutudlb.
—Apan, sanglit sulod sa panahon nga ako nasakit daghan mang nanghitabd, giilisdan ang among kura. Tungud niini nabanhaw ang akong paglaum ug gisulayan ko pagbalik ang paagi nga gikahimut-an sa mga bata aron dili mausik ang ilang panahon ug duna silay bungang makuhi sa mga latus nga ilang madawat ug mga kaulaw nga ilang giantus. Sanglit dili na man mahimo nga ang mga bata mahigugma pa kanakb, ang akb na lamang gipaninguhU mad nga aduna untay diyutang kapuslanan nga akong ikabilin kanila aron sa ingon niana ang ako unyang handumanan dili kaayo mapait alang kanila. Ikaw nasayud nga sa kadaghanan sa mga tulonghaan ginagawi gayud ang mga basahdng kinatsila, gawas sa tukso-an nga tinagalog nga pagausabusabon sumala sa kapunongan diin mahisakop ang kura nga mahailis sa usa ka lungsod. Maoy mga basahon nga malagmit gawion ang mga nobena, trisagio, tuksoan ni P. Astete; nianang mga basahona wala gayud ing kapuslanan nga makuha ang mga bata. Sanglit dili man mahimo ang pagtudlog kinatsila kanila ni ang paghubad niadtong daghang mga basahon, ang akong gibuhat mao ang paghinayhinay pag-ilis niadtong mga basahon sa pipila ka laray nga kinuha ko sa mga basahong mapuslanon nga sinulat sa tinagalog, sama, pananglit, sa basahon nga nagatudlb sa mga maayong pamatasan ni Hortensio (Urba no?) ug Feliza, pipila ka basahong gagmay mahitungud sa paguma, ubp., ubp. Usahay mangunay ako paghubad sa mga gagmayng basahon, sama, pananglit, sa kaagi sa Pilipinas ni P. Barrera, nga pagapun-an ko usahay sa akong kaugalingong mga hunahuna sumala sa akong mga paniid. Aron pagtudlb kanilag Geograf'ia, gihulad ko ang mapa sa lalawigan nga akong hingkitan sa pag-adto ko sa kaulohan, sanglit sa tulonghaan wala man, ug pinaagi niining hulara ug sa mga baldosa sa silong sa kombinto, gipasabut ko ang mga bata sa kahimtang sa atong kapupudan. Niining higayona, ang mga babaye mao na usab ang na-
