nang batan-ona makagawas gayud unta sa walay diyutayng duha duha. Kining pahayag sa tigulang tenyente ug ang iyang sinultihan nakapahitingala uyamut sa nanagpamati kaniya nga wala mahagtingog. Si pari Salvi milingiw, kaha aron dili makakita sa tinan-awan nga makahahadlok sa tigulang nga mitutok kani ya. Si Maria Clara wala mahaglihok ug nangahulog ang mga bulak sa iyang kamot. Si pari Sibyla, nga maantigong mohilum, daw mao da usab ang bugtong maantigong mangutana.
—Mga sulat ang imong gihisgotan, ginoo guevara?
—Nagahisgot ako sa gisulti kanako sa manlalaban ni ginoo Ibarra, nga naninguha ug naningkamot gayud pagluwas sa iyang linabanan. Gawas sa pipila ka laray— kansang kahulogan wala kaayo matino- sa usa ka sulat nga gipadala niya sa usa ka babaye una siya mogikan padulong sa Uropa, mga laray diin sa hunahuna sa piskal adunay mga pulong nagpasabut sa tinguha kun paghulga sa pagsukol batok sa Kagamhanan ug nga giangkon sa batan-on, wala na gayuy laing hinungdan kun kapasikaran sa pagsumbong kaniya.
—Kadto diayng gipahayag sa tulisan una mamatay?
—Gipanghimakak sa manlalaban, kay, sumala sa maong tulisan, sila wala gayud makigsabut sa batan-on bisan kanus-a, kon dili sa usa ka tawo nga ginganlan si Lucas, kaaway ni ginoo Ibarra, sumala sa nasusi ug gipakita sa atubangan sa hukmanan, ug nga naghikog, kaha tungud sa kangutngot sa iyang konsiyensiya. Himatud-an nga ang mga papel nga hingpalgan sa kamot sa namatay pulos mga minaomao, kay ang mga titik sama man sa kang Ibarra sa pito ka tuig nga nangagi apan lahi sa iyang mga titik karon, ug tungud niini gibanabana nga ang gipanig-ingnan sa mga titik niadtong mga papela mao ang sulat alang sa babaye nga akong gihisgotan ganina. Kapin pa, ang manlalaban miingon nga kon si ginoo Ibarra wala pa unta moangkon sa sulat, dagway dili gayud siya madaut; apan sa pagkakita niya sa sulat, naluspad dayon ang iyang nawong, naluya ang buot ug miangkon sa tanan nga iyang gipahayag niad tong sulat.
—Matud nimo— nangutana ang usa ka pransiskano—, ang sulat gipadala ngadto sa usa ka babaye; nganong nahiabut man sa mga kamot sa piskal kanang sulata?
-509-