—Oo!— mitubag ang dalaga nga gibakho;— gipugus ako sa akong amahan... ako iyang gihigugma ug gimatutb bisan dili niya katungdanan; bayran ko siya niining akong utang-kabubut-on ug hatagan ko siya kalinaw sa hunahuna pinaagi nii ning akong pagminyo, apan...
—Apan unsa? Apan dili ko gayud hikalimtan ang akong gipanumpa nga ako dili magluib kanimo.
—Unsa may gihunahuna mong buhaton?— nangutana si Ibarra nga mitutok pagtan-aw sa mga mata ni Marfa Clara aron pagtag-an sa gihunahunang buhaton niini.
—Ang kaugmaon madulom ug ang Palad gilimisan sa kangitgit! Ambut unsay akong buhaton; apan hibalof nga ako makausa da mahigugma, ug kon walay gugma walay tawo nga makatag-iya kanako. Ug ikaw, mag-unsa man unya?
—Ako maoy usa lamang ka binilanggo nga mikalagiw... mohalin ako dinhi. Dili madugay hisusihan nga akong pagkalagfw, Marfa...
Gihakop ni Marfa Clara ang ulo sa batan-on, gihagkan sa makadaghan ang iyang baba, gigakus niya, ug unya iyang gisalikway ug giingon:
—Kalagiw, halin dinhi! Kalagfw, adiyos! Si Ibarra maitan-aw kaniya nga nasiga ang mga mata, apan sa usa ka sinyas sa dalaga ang batan-on milakaw nga daw hubog, wala magkadimao ang iyang mga lakang...
Si Ibarra milayat pag-usab sa parfl ug gilayon misakay sa bangka. Si Marfa Clara nga nagaakbo sa akmoyanan sa pantaw nagpaminaw sa batan-on nga napadulong sa unahan.
Si Elias mitukas sa kalo ug miyukbo nga matinahuron uyamut sa dalaga.
-515-