Elsenauer Mühle (niem.), ob. Elzanowski młyn.
Elsendorf (niem.), ob. Dąbrowa wielka, pow. bydgoski.
Elsenfliess (niem.), ob. Olszanka, rz.
Elsenhof (niem.), folw., pow. człuchowski, należy do dóbr rycerskich w Kiełpinie (Woltersdorf); nowo jest założony w r. 1866 i tak nazwany przez niemieckich teraźniejszych właścicieli. R. 1868 było budynk. 11, dom. mk. 11, katol. 1, ewang. 49. Parafia Przechlewo, szkoła Kiełpin, poczta Człuchowo.
Elsenthal (niem.), ob. Chwarzenko albo Chwarszczenko.
Elsingen (Gross i Klein), ob. Tłukom wielki i Tłukom mały, pow. wyrzyski.
Elske (niem.), rzeczka, ob. Elszka i Libawka.
Elsnerów, kol., pow. warszawski, gm. Brudno, par. Praga. Kolonia ta było własnością zasłużonego kompozytora i dyrektora opery polskiej Józefa Elsnera, który tu spędził ostatnie lata swego życia i tu zmarł 18 kwietnia 1854 r. Br. Ch.
Elsnitzbach (niem.), rzeczka na Szląsku austr., dopływ Białej, źródla na Hakelsbergu, ujście poniżej Niklasdorf.
Elster (niem,), ob. Halsztrów.
Elsterberg (niem.), ob. Sroczagóra.
Elsterwerda (niem.), ob. Wików.
Elstra, ob. Halsztrów.
Elsza, zapewne pierwotnie Olsza, niem. Else, strumyk w Prusach zachodnich, pow. elbląski, początek ma przy Przezmarku (Preuss. Mark), płynie w kierunku południowym, pędzi młyn wioski Hansdorf i uchodzi do jeziora Druzna. Długość zaledwie 1 milę. Kś. F.
Elszka, pierwotnie zapewne Olszka, niem. Elske, potok w Prusach zachodnich, bierze początek w pow. holądzkim w 2 odnogach wychodzących z pod wsi Schönmoor i Briensdorf, płynie koło wsi Harselbusch i Marienfelde w kierunku południowym, który nagle zamienia na zachodni, odkąd zaczyna stanowić granicę pow. holądzkiego i elbląskiego. Płynie tą granicą do jez. Druzna. Długość biegu około 2 mile. Por. tom II, str. 168. Kś. F.
Eltsch (niem.), ob. Jelszawa.
Elwirów, dwór, pow. rossieński, par. Kielmy; w r. 1862 własność Przeciszewskich.
Elxnopoehnen (niem.), ob. Tworucze.
Elżanowo 1.), wś, pow. lipnowski, gmina Kłokock, par. Lipno. W 1827 r. było tu 13 dm. i 83 mk. 2.) E., ob. Elizanów i Domaników.
Elzanowo 1.), niem. Elsenau, dobra ryc. i wś, pow. człuchowski, leży nad małą strugą, płynącą ztąd do jeziora Krępskiego i Szczytnieńskiego. Obszaru ziemi zajmuje mr. 4417, budyn. 37, dm. mieszk. 24; katol. 9, ew. 189. W miejscu szkoła i kościół luterski parafialny. Dla katolików parafia Fersztnowo. Poczta Rzeczęca (Stegers) al. Sztegrowy. Oddawna istniał tu kościół katolicki, nie mógł się jednak długo utrzymać pomiędzy mieszkańcami tutejszymi niemieckimi, którzy wcześnie przeszli na reformacyą Lutra. R. 1617 arcybiskup Gębicki umieszcza go w spisie kościołów należących do dekanatu czarnieńskiego (al. hamersztyńskiego). Prawdopodobnie znajdował się juź wtenczas w ręku innowierców, ponieważ nie został przyłączony, jak inne opuszczone kościoły, do żadnej sąsiedniej parafii. R. 1653 donosi wizytacya Trebnica, że w E. posiadali bezprawnie zbór swój luteranie. Z innego źródla dowiadujemy się, że w E. pierwszy luterski predykant został ustanowiony r. 1691. Później należą do E. luterskie zbory we wsi Pakotolsk (Pogdanzig), Gockowach, Rutemberku i Ritterberku, z których 3 ostatnie są zabrane katolikom. Odległość E. od miasta Człuchowa wynosi około 2 mile. R. 1859 był tu posiadaczem jakiś v. Manteuffel. 2.) E., rycer. wś, pow. toruński, na bitym trakcie brodnicko-toruńskim, małe pól mili od m. Kowalewa, gdzie jest stacya kolei żel. toruńsko-wystruckiej. Obszaru ziemi obejmuje mórg 2221, bud. 20, dm. mieszk. 14; katol. 181, ewang. 2. Parafia i szkoła w Wielkiej łące, poczta Kowalewo (Schönsee). R. 1859 w posiadaniu Działowskich. Kś. F.
Elzanowski młyn, niem. Elsenauer Mühle, młyn wodny nad małą strugą przychodzącą z pod wsi Elzanowa blisko jeziora Krępskiego, do którego wpada; należy do dóbr rycerskich elzanowskich, pow. człuchowski. R 1868 było budyn. 7, dm. mieszk. 2; mk. 14. Parafia Fersztnowo, szkoła Elzanowo, poczta Rzeczęca (Stegers). Kś. F.
Elźbiecin 1.), folw. z wsią Zwierzyniec, pow. stopnicki, gm. i par. Szaniec, od Kielc w. 42, od Stopnicy w. 14, od Chmielnika w. 12, od Buska w. 5; droga bita przechodzi przez terytoryum. Rozl. wynosi m. 630, grunta orne i ogrody m. 374; pokłady torfu, kamienia wapiennego i ślady glinki fajansowej; wieś Zwierzyniec osad 16, gruntu m. 165. Na folw. E. są olbrzymie groble dawnych stawów margrabstwa. 2.) E. lub Zielonka Dolna, folw., pow. janowski, gm. Trzydnik, par. Rzeczyca, od Lublina w. 49, od Janowa w. 21, od Kraśnika w. 7. Rozl. wynosi m. 145, grunta orne i ogrody m. 123. Rzeczka bez nazwy przepływa. Folwark ten w r. 1878 od dóbr Zielonka Górna oddzielony. 3.) E., folw., pow. hrubieszowski, gm. i par. Werbkowice. 4.) E., wś włośc., pow. ciechanowski, gm. i par. Opinogóra, liczy 116 mk., 18 osadników i 7 chałup.; powierz. 499 mr., wtem 430 m. gruntu ornego. 5.) E., wś włośc., pow. sierpecki,
