Zamanhof kreis bonegan verkon, sed ne antaŭsentis, kiajn malfacilaĵojn kaŭzas al multaj nacioj la alfabeto, la amasigataj « siblaj » sonoj (ĉ, ĝ, ĵ, ŝ), kaj ankaŭ ne pripensis, ke siaj propraj principoj de la devenigado kaj internacieco de la vortoj estas ankoraŭ pli konsekvence kaj sisteme aplikeblaj, kio estus tre utila por la lingvo. Aplikante la ŝanĝojn proponatajn de faka flanko, la Zamenhof’a verko atingos sian plenan valoron, kaj konservante la nomon Esperanto kaj aŭtorecon de Zamenhof, disvastiĝos des pli rapide kaj daŭros des pli certe, ju pli frue la solaj kaŭzoj de pluaj gravaj ŝanĝoj tiel estos forigataj.
Danĝeron rilate la helplingvon ni ne ekrigardas en aplikotaj plibonigoj, ĉar la ideo de profitoj de la helplingvo jam estas tro fortikigita. Danĝero povus naskiĝi pli vere tiam, kiam granda parto de Esperantistoj — malkomprenante la aferon — kontraŭstarus la reformceladojn nun ne plu eviteblajn.
Tial estas antaŭ ĉio dezirinde, ke tiu ĉi afero estu pritraktata, ne per freneza fanatismo, sed per trankvila kaj konvena pripenso. Ni ĉiuj restas fidelaj al la granda ideo de internacia helpa lingvo, volonte oferantaj ĉion, kio povos fari ĝin kiel eble plej perfektan, kaj pro tio kiel eble plej disvastigotan kaj daŭrontan.
Esante instruktanto di EP. dum sis yari, havante sempre lernanti grandaparte laboristi ed esante ipsa laboristo, me kredas havar sufica « autoritato » por parolar pri Esperanto de vidpunto laboristala.
- ↑ Ni rekomendas aparte ca artiklo (tute spontana) a l’ atenco di nia lektanti. L’ autoro bone konocata Esperantisto, laboristo ed instruktanto di laboristi, rimarkas precize la sama mallogikaji e malfacilaji, quin kritikis la max kompetenta linguisti. La difekti, quin ici malkovris per teorio, il malkovris lin per praktiko e sperienco. Co esas pruvo experimentala di la neceseso e justeso di la reformo. On akuzas ni, tute maljuste, vizar nur la ciencala uzado e la ciencoza publiko : tute kontre, ni max zorge atencis multa plendi simila a la prezenta, venanta de la mezinstruktita klasi, la max interesata en la problemo. Nu, on vidas, ke la postuli di la laboristi esas la sama, kam ti di la ciencisti, e ke la sama reformi, qui perfektigas la linguo teorie por la uni, simpligas e faciligas ol praktike por la altri. Quon povas on dezirar plu? On rimarkos, ke ca artiklo esis skribata da l’ autoro ipsa en ES. tute korekte, sen ula lernolibro o vortolibro, pos la nura lekto di no 1a di Progreso. Cetere, ni ricevis multa letri skribita en ES. en la sama kondicioni. Co suficas por pruvar la facileso di ES. por la Esperantisti!
