La timo pri la « danjero di evoluco e chanjo » semblas esar partikularajo di la L. I. movado. Esas karakteriziva, ke per ta timo kaptijas egale partiani ed adversi di L. I. La du speci deklaras ke evoluco o chanjo esas la morto di ta ideo, ed on vidas l’Esperantisti, qui kredas kombatar por la ideo, unigita en kordyal-amikala harmonio kun ti qui kombatas per la sama argumento kontre ol. Da akademiano on lektis recente la triumfema frazo : « La skismo esas ibe, e nun dum ke la Esperantisti havas tante multa laboro kun su ipsa, la mondo povas itere ripozar por kelka tempo. »
On komprenas la maljusteso di ta timo examenante la principi di linguala evoluco, ed on trovas ke ol venas de intermixo inter l’evoluco di naturala lingui ed artificala. Quankam laiko, me tamen povas distingar sequanta speci di lingual evoluco.
Unesme : La sucedanta varyado qua eventas a la lingui nur per sa ipsa influo. La chanji esas malrapidega, nula linguano esas shokata od iritata da li. Ni omni komprenas nia patrala linguo quale ol esis dum quar o kin generacioni, quankam ol chanjis poke en ta tempo. To suficas al individuo, por ke la linguo semblez ad ol quale definitivajo. Tala evoluco ne nur perturbas nulo, sed tute kontre, ol riprezentas la maximo di stabileso quan linguo cetere povas atingar. Vera equilibro en mekanikala o kemiala senco semblas ne existar. On povas nur dezirar ke L. I. atingez balde tala stando, e certe ol atingos kande ol posedos la maximo di l’perfekteso. La Esperantisti komprenas bone l’utileso di tala posibleso, e pro to li deziras ol por Esperanto. Sed li nur iluzionas, ke on povas atingar stabileso di L. I., se mankas ad ol la perfekteso, per la diktatorala komando : « Halto por la rezono », e ke la « natural evoluco », qua esas la stando di l maximo di stabileso, emendos lor la miskonstrukti, erori e difekti « iom post iom ». Nu, che la naturala lingui ni savas ke li atingas per ta evolucal metodo nur minim ofte korektigi e plubonigi. Por perdar un sola superflua kazo quale l’akuzativo, l’Europana lingual evoluco bezonis mil yari, e tamen la plubonigo ankore ne
