Jump to content

Page:Progreso - 1a yaro.pdf/586

From Wikisource
This page has been proofread.
572
PROGRESO
Misar?

Semblas mankar en nia vortari un verbo tre utila ed ofte uzata, qua tradukus D. missen, entbehren ; E. to do without ; F. se passer de ; I. far senza ; S. pazarse sin. Ni rezervis ta questiono, pensante ke on povos « se passer de » ta verbo, ed uzar vice ol la frazeto facar sen, segun exemplo di E. ed I. Sed okazione to, germana samideano sendis a ni la sequanta rimarki :

« L’expresuro facar sen ne semblas a me konvenanta. Ol expresas nur, ke on facas ulo sen ula kozo. Sed mankas en ol, quale en la E. to do without, la sentimental elemento di rigreto, ed anke l’ideo, ke to esas nur infra, helpa procedo, e ke on « facus » plu bone « kun » kam « sen ». Me propozus do l’adopto di verbo misar, qua korespondas kune a la E. to miss ed a la D. missen ».

Sed ta propozo havas grava detrimenti : la verbo D. missen korespondas ad E. to do without ed a F. se passer de, dum ke la verbo E. to miss korespondas a la D. vermissen ed a la F. manquer. La verbo misar produktus do tre rigretinda konfuzeso, la Angli miskomprenus ol necese. E la samo eventus por la Germani, se on adoptus la verbo misar en la senco di E. to miss. Cetere, la verbo F. se passer de ne kontenas ideo di manko nek konseque ideo di rigreto : se on dicas ke on povas « facar sen » ulo, to signifikas ke to ne mankas, e konseque on ne rigretas ol. L’ideo esas ankore min ta di bezonar, ol esus multe plu juste ta di ne bezonar : me povas facar sen ol me ne bezonas ol. La konkordo di l’expresuri E. (to do without) ed I. (far senza) semblas pruvar, ke to ne esas idiotismo ; cetere l’expresuro facar sen esas sat klara per su ipsa ; ni pensas do, ke ol povas bone tradukar l’ideo diskutita.

P.-D. Hugon.
Faliar.

La verbo faliar havas por ni l’ideo di F. manquer, rater, échouer, faillir (anke en komercal senco). Ol semblas do povar propre e juste tradukar la verbo F. manquer en tranzitiva senco : manquer le but, le train, l’occasion, un rendez-vous, c. e. faliar skopo, treno, okaziono, rendevuo ; e konseque la verbi D. vermissen e E. to miss. Ol vicas do tre komode la verbo Esp. maltrafi, qua esas nejusta, nam ne existas ulo meza inter trafi e maltrafi ; konseque maltrafi ne povas havar altra senco kam netrafi, ed on devus uzar ica lasta. Efektive, faliar la skopo esas nulo plu kam ne atingar ol. Sed nia verbo havas plu ampla senco kam ne atingar nam ol esas anke netranzitiva, t. e. ol servas mem kande la falio