Jump to content

Page:Progreso - 1a yaro.pdf/611

From Wikisource
This page has been proofread.
597
BIBLIOGRAFIO

Segun la listo de pres-erori, ni rigretas vidar ke la tute internaciona vorto inyamo, unesme introducita, esas vicigita per ignamo, qua esas nur franca ortografio, malfacile pronuncebla ed havante nula simileso ad E. yam, D. Yamswurzel, a la franca sono (inyam) od a l’altra lingui. Sed Esperanto renuncis internacioneso por fideleso !

Inter la nuva radiki enduktita da l’autoro, on rimarkas kelki bona, qui existas ja en nia vortolibri : obten(‑ar), charto, fotitipio ; altri, egale bona, qui esas pure teknikala : kalorio, kotiledono, daktilio (Ido : daktilo, nam ni dicas datelo por la frukto di I’palmyero : rimarkez ta vicigo di radiko latina per radiko internaciona sub formo precipue germana : komparez mandelo vice migdalo, kripligo di amigdalo, a qua ni reservas l’anatomial senco). Sed altri esas malbone selektita : ajlo eskalona[1] vice shaloto (E. shallot) : kad on imaginas koquistino kompranta « ajlojn eskalonajn » ? E multi altri esas nur nacionala o stranjera (exotika) vorti plu o min internacionigita : sandvicho, shereo (E. sherry), kanoao (!), krokeo (E. F. croquet), advauso (E. advowson), baukalo (E. F. bocal : Ido bokalo) ; klausono (E. F. cloisonné !), atornio (E. attorney) ; bakshisho, bashibazuko, kado (E. F. cadi !), jinrikisho, e. c. Se on sequas ta metodo « richigar » la linguo, balde ol kontenos omna vorti di omna nacioni ! Ni rimarkas derivaji tute maljusta : (ligno)-pilki ludar per (ligno)-bulo ; kloreca E. chlorinated (Ido : kloroza). Fine, kad on bezonas vorti quale ekstravaganzo ?

Parto di ta verko qua semblas vere superflua esas la listo di la personal nomi e di la geografial nomi. Ni vidas nula utileso en transformar e deformar la propra nomi, mem antiqua, e vestizar li omni per adjuntita ‑o : Agiso, Agneso, Adoniso, Diomedeso, e. c. Tamen on hezitas inter Alcinoo ed Alcinouso, Bako e Bakuso, ed on « tradukas » Chryses per Hhrizo. Ankore min utila, se posibla, semblas a ni esperantigar la regional o lokal nomi, mem ti di la angla komteyi ed urbi : tradukar exemple Christchurch per Kristkirko, Connaught per Konauto, Keighley per Kiehhlio, Leicester per Lestro, Loughborough per Lufboro, Aylesbury per Ajlsboro, Wakefield per Vekfildo, Newcastle per Novkastelo, Woolwich per Vulicho, Higher Openshaw per Opensho Plialta, e Netherlands (Nederlando) per Malaltlando ! Se tala sistemo regneskus en la LI., ol esus vere komoda por serchar la nomi di l’urbi o landi sur la mapi ! On ja signalis la malutileso di esperantaji quale Loveno vice Louvain, o Karloregho vice Charleroi. To esas un de la max malbona tradicioni di Esp. primitiva. Domajo, ke So Rhodes ne aplikis ta sistemo anke a franca urbi,

  1. Pro quo eskalona ? Necesa esus askalona segun l’etimologio (L. allium ascalonicum).