Jump to content

Page:Progreso - 1a yaro.pdf/615

From Wikisource
This page has been proofread.
601
BIBLIOGRAFIO

devos restaurar la pronunco di l’antiqua latina (?), por havar pronunco vere konforma inter la nacioni. On adoptos l’ortografio latina, tamen kun la distingo (moderna) di u e v, e di i e j. L’acento sequos la latina regulo (ne tre facila !). Tale on aceptas nur soni facila por omna populi. La substantivi havos la formo di l’ablativo latina, kun finalo mallonga en nominativo (terra, mundo, mense) e longa en akuzativo (terra, mundo, mensé)[1]. Pluralo per ‑i, dualo per ‑u. La adjektivi havas tri genri distingita per la rispektiva finali ‑o, ‑a, ‑e, e l’adverbo derivita distingesas per la finalo ‑i : facilio, facilia, facilie, adv. : facilii. Artiklo definanta : io, ia, ie (radiko i de is L.) ; artiklo nedefinanta : no, na, ne. Same omna personala pronomi admisas la distingo di genro : mo, ma, me ; to, ta, te ; lo, la, le ; reflektiva : so, sa, se[2] ; relativi : quo, qua, que. Ultre la kazi analizala (per prepozicioni di, a), la pronomi admisas kazi sintezala poke komplikita. Pronomi di 1a e 2a persono plurala : noi, nou (dualo) ; voi, vou (dualo).

Pronomi posedala : mojo, moja, moje ; noijo, noija, noije ; e. c. (c. e. per sufixo j e vokalo di genro).

Demonstrativi : lio, lia, lie ; stio, stia, stie. Same por la generala pronomi (determinanta).

Por la konjugado, on prenas l’ablativo di la participo prezenta latina : amante, dicente, audiente, ed on substitucas a ‑te la finali : ‑i por infinitivo : amani, diceni, audieni ; ‑u por supino ; ‑o por 1a persono singulara ; ‑a por 2a, ‑e por 3a ; pluralo per ‑i adjuntita. La tempo pasinta indikesas per i, futura per u avan la final n. La subjuntivo indikesas per i, l’imperativo per u pos n. La pasivo formacesas per substituco di l a n.

L’autoro impozas uniforma finali ad omna adverbi e prepozicioni di la latina, quo kompreneble ofte alteras li.

On vidas, ke ta gramatiko esas tute arbitriala e « kombinema » en sa formi, simile a Volapük. Plue, pro ke ol uzas por la flexioni nur vokali, to duktas ad akumulo di vokali, quale montras la sequanta specimeno[3].

« Quandu omnioi, quoi volenei ie successuo di ie lingua internationalie, cognosceunei omniei condicionei di ie problemate, que habenei a solveni, tu hioi hominei confirmaunei, qui adversu iei bonei qualitatei sejei ie Esperanto veri debenie recipieni mutationei e correctionei, u boni ageunie sejei partei. »

On vidas per ta specimeno, ke en tala linguo la diftongi e mem triftongi abundas (omnioi, omniei). Ni qui penis ekpulsar de Esp.

  1. Kande la dicita formo finas per ‑i od ‑u, on adjuntas ad ol rispektive ‑e od ‑o : marie (maro), cornuo (horno).
  2. Cf. la proyekto di So Duthil (Progreso, p. 436 sqq).
  3. Unesma frazo di la specimeno pozita ye fino di Les Vrais Principes da Ido.