La ceneyo esas ula Esperantista grupo en Bohemio. On diskutas inter Esperantisti ed Idisti. Kande l’Esperantisti exhaustis la kustumala personal o shikanal argumenti, li agnoskas ke Esp. bezonas vere reformo, sed deklaras, ke ol povas ya evolucar tute libere, ed asimilar a su la reformi « pokope ». Idisto objektas : « Sed nur en la limiti di via Fundamento ! » e lor la prezidanto respondas : « Yes, dum la vivo di Dro Zamenhof. Sed pos sa morto Esperanto povos evolucar tute libere sen la Fundamento e mem kontre olu ».
Yen kurioza dokumento di la mental stando di la « fideluloj » ! Li savas e konfesas, ke Esperanto bezonas plubonigi, sed li expektas pie… la morto di la Maestro por realigar oli ! Lia fideleso ne konsistas do esar fidela a « l’interna ideo », nek mem a la linguala formo, sed nur ad un homo : on tante blindigis li per la legendo di la kontrato o di la juro di Boulogne, ke li kredas su ligita persone ad la persono di la Maestro ! Ed on protestas kande ni parolas pri la ridinda kulto di la Maestro, pri la rejo di Esperanto ! Sa fideli havas vere mento di idolani o fetishisti !
La vie du langage, da Albert Dauzat (Paris, A. Colin, 1910). — Ica libro rezumas, sub formo acesebla a la profani, la precipua fakti e legi di l’evoluco di la lingui, klasizita en quar faki : 1e mekanikal fenomeni : quale la soni modifikesas, e quale la vorti alteresas fonetikale, pro fiziologiala kauzi ; 2e psikologiala fenomeni : quale la senco di la vorti evolucas, o quale lia formo alteresas pro psikologiala kauzi ; 3e sociala fenomeni : interlukto e morto di la lingui ; subdivido di la lingui en dialekti e jargoni ; quale formacesas la nacionala lingui inter la dialekti ; quale la vorti malyunijas e mortas pro sociala kauzi (quin on rezumas per ta konfuza vorto : la modo) ; 4e literaturala fenomeni : reakto di la skribado e di la literatural o ciencal uzado sur la linguo ; konstituco di specala lingui por ula sociala faki, ex. por la sporti ; quale la linguo konstante renuvijas. Ta plano suficas por montrar la granda intereso di ta libro. Ni volas nur diskutar un pagino di l’Introduco (p. 6-7), en qua l’autoro expozas sua opiniono pri la lingui artifi-
4
vorti ed igas li nekomprenebla, intermixante la silabo ‑av‑ inter omna, silabi. Simile, Esperanto povos tre facile deduktesar de la vera L. I., adjuntante multa finali aj, oj, ajn, ojn, ed intermixante multa chia, chiu, chio,…
