Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/163

From Wikisource
This page has been proofread.
133
PRI LA KEMIALA NOMIZADO

uzesos samtempe[1]. La signo (K) indikas chanjo di nuna signo C, qua future eventos, pos ke Idala nomizado esos generale adoptita. Pri la sequanta kazi, ube signi inter ( ) esos indikata en tabelo, ca rimarko ne repetesos.

Gd, Gadolinyo (io). — Hike singulara nefacilajo eventas, pro ke Gadolinium esas derivata di l’ nomo di kemiisto Gadolin. Do konsequeso postulas certe konservar radiko Gadolin, sed Gadolino donas neoportuna formo en ‑ino. Ni do propozas Gadolinyo (io), qua esas poke plu longa ; tamen l’ elemento esas tante rara, ke co ne nocas multe.

H, Hido. — Pri ca vorto ni havis longa diskuto ; dum ke omni agnoskis, ke hido esos tre komoda, pluri opinionis, ke abrejo Hido ek Hydrogenium esas tro violentema, e propozis Hidro. Sed ni havas ja hidro (aquala serpento) en Idala vortlibro. Ow. adjuntas, ke ni bezonas du diferanta vorti por signizar kombinuri kun H, e kun H2O. La du formacesas en naturala lingui egale kun hydr‑, quo donas intermixaji. Do ni propozas vorto hido por H e la kombinuri kun H, e hidro por la kombinuri kun H2O, e ni ganas tre mallonga formo por l’ elemento.

Hg, Merkuro (Mk). — Ow. propozis unesme hidargo por konservar la literi di l’ signo. Li, Lo, Pf. rimarkigis, ke ca esas tute nuva formo, e propozis internaciona vorto merkuro, qua uzesas ja anke en D. F. Ca esas certe preferinda, ed igas nur necesa, admisar difero inter nomo e signo, kun espero, ke signo Mk enduktesos en ula distanta futuro.

K, Kalyo (io). — Hike la du posibla formi, Kalo e Kalyo, trovesas kun altra senco en la komuna vortlibro. Semblas posibla trovar altra vorto por nuna kalyo (D. Wachtel), qua certe nur rare bezonesas, e vicigar la senco di ca vorto per elemento K. On povus anke uzar Kalio por K. e konservar Kalyo por l’ucelo[2]. Se on future chanjos la signi di elementi por akordigar oli kun lia nomi en Ido, on devos selektar K por karbo e adjuntar altra litero por kalio, ex. Ka.

Mg, Magnesyo. — Pf. propozas magnesyo qua esas plu uzata. En D. formo magnium uzesas okazionale, sed rare. Pro ke Mg esas sat frequa elemento, Ow. propozas adminime admisar plu mallonga formo magnio apud magnesio.

Pt, Plato. — Internaciona formo Platino kontenus neadmisebla ‑ino. Plateno havas altra senco, on devas do abrejar la nomo

  1. On opinionas ke, se esas necesa distingar la karbo, kemiala elemento, de la karbo, vulgara kombusteblo, esus preferinda adoptar karbono por ica lasta nocicno, pro ke ol aparas kun ta senco en la nacionala lingui ed en la vulgara derivaji : carbonifere, carboniser, e c. [N.D.L.R.]
  2. On povus facile chanjar kalyo a qualyo (komp. E. quail, I. quaglia, en qui la qu korespondas a la w di D. Wachtel) [N. D. L. R.]