Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/226

From Wikisource
This page has been proofread.
196
PROGRESO

kritikas vorto o formo nur pro ke ol esas la sama en Esperanto. Ma lektante omna propozita chanji en Progreso on ne povas ne-vidar quanta nombro kritiki direktesas kontre esperantala formi quin nia linguo konservis. To montras ke nia komitato esis reale multe plu « afabla » a la konservemi esperantisti kam ol bezonus o forsan devus esar. To joyigas me, pro ke en la komitato di 1907 me certe esis la membro max severa ad Esperanto e max pronta quik eskartar multa arbitriala punti trovata en Esperanto. Semblas nun ke pos la rompo pluri agnoskas ke me esis justa.

Me mencionos kelka detali por montrar quale me komprenas nia principi.

La Akademio preferis la formo mispelo kam mespilo. La chanjo esas ne-grava ; ma se on kritikis ol, to esas pro ke on ne komprenis nia principi, quankam ni devlopis li multafoye e (segun mea opiniono) sat klare e ne-miskompreneble. Por ni vivanta germana mispel valoras plu kam mortinta latina mespilum. Esas tre amuzanta vidar ula granda ne-linguisto donar a ni lecioni pri etimologio e dicar ke ni devus prenar mespil‑ vice mispel pro etimologio. Me certe agnoskas la valoro e la intereso di etimologiala studii : me docas etimologio en mea universitato de dek-nov yari ; ma por nia tasko l’etimologio ne havas granda valoro, pro ke ol esas la historio di to quo esis, e ke ni deziras konstatar to quo esas, e, se posibla, to quo esos.

Ula tre estiminda Idano propozis vicigar yaro e monato per anuo e mensuo. Ultre la kritiko trovata No 26, p. 96, me dicas, ke se on suportas ula vorto per derivaji trovata en ula vivanta linguo, la derivaji formacita regulale en Ido devas havar la sama o proxime la sama formo e senco kam en ta lingui ; or se on prenus anuo, D. annalen tamen ne esus nia anuali. E pri mensuo on ne devus alegar E. mensual, nam ta vorto esas tre ne-frequa : on nultempe audas ol en omnadia linguo, e mem la max erudita autori skribas sempre prefere monthly ; mensual esas un ek ta multa angla vorti qui existas nur en la vortolibri, e quin ni devas simple neglijar o konsiderar quale ne-existanta. Me do preferas yaro e monato quale esanta naturale plu facila por max multa homi.

On propozis antepenultima ; a to me volas dicar, ke ta vorto esas nule necesa en gramatiko e metriko, ube on povas tre bone dicar triesma-lasta quale anke duesma-lasta, quaresma-lasta e c. La vorto esas parto di tre malbona latina sistemo kontar la silabi : on ne devas imitar la antiqua teknikala termini en kazi, ube li