[No ! nur la rifuzo di diskuto e di plubonigo multe nocas l’ideo !] ; l’altri, qui konocas Ido, agnoskas ke ol esas plu bona, sed ne volas [o ne audacas ?] konvertar su ad Ido, pro ke Esperanto havas plu multa adepti e sempre kreskas. — Admirinda motivo ! Se omna Esperantisti rezonus tale, li omna esus Idisti teorie, e samtempe rifuzus unanime Ido ! Pluse, l’argumento di la nombro povis alegesar en 1889 por Volapük kontre Esperanto. Do Dro Zamenhof facis granda krimino kontre l’ ideo ! Cetere, quale la « fideli » ne vidas ke, alegante sempre sua nombro e forteso, li obligas ni konkurar kontre Esperanto : li expektas, ke la « kara linguo » dekados e falos, por agnoskar e adoptar la plu bona linguo ! Li do sola volas la konkuro e la milito, vice pacal ed amikal diskutado ed interkonsento ; li sola nocas Esperanto e l’ideo !
En ridinde fanfaronema artiklo, en qua lu exajeris senshame omna nombri[1], eminenta Esperantisto asertas ke existas 80.000 franca esperantisti (N. B. : la totala nombro en la mondo esas 25.000) ; de li 40 po 100 esus virini, « inter qui Carmen Sylva, rejino di Rumanio ». Do la rejino di Rumanio esas Francino, e Rumanio divenis provinco franca ! On stuporus lektante tala malsajaji, se on ne savus, ke la furio desperala di propagado, qua agitas nun l’Esperantisti, privacas li de omna raciono.
On savas ke Esperanto, o plu juste l’Esperantismo, pretendas adportar « a la mond’eterne militanta » la paco e la frateso, e ke, per la sola pacifanta influo di ta linguo, la homi balde facos « granda rondon familian ». Nu ! ni konsiderez la fakti, la konduto di la sama homi qui predikas e kantas tante bela kozi. — La du Esperantista chefi, qui hastis klamar, en 1907 : « Ni restos fidelaj ! » e tale federis su momente por impedar omna reformo ed omna interkonsento kun la Delegitaro, kombatas nun inter su quale simpla shifonisti, e revelas sua bela anmi di komercistachi. Li akuzas su reciproke pri malloyaleso, hipokriteso e trahizo ; li uzas l’una kontre l’altra omna intrigi, ruzi e malnobla procedi, quin li uzis kune kontre la reformema Esperantisti, … sen havar la sama pretexto od exkuzo, pro ke li esas sempre ed egale fidela ! Li akuzas su reciproke pri ambicyo, autoritatemeso, autokrateso, tiraneso… e li esas egale justa. — L’uni akuzas l’altri esar autori di ula anonima pamfleto, shaminda procedo uzita kontre ni. Sed la sami dissemas anonima e falsa proyekto di linguo, quin li
- ↑ Exemple lu parolas pri « plu kam 220 » franca grupi : or « fidelega » jurnalo indikas 77 franca grupi e 3.434 franca Esperantisti.
