Jump to content

Page:Progreso - 3a yaro.pdf/372

From Wikisource
This page has been proofread.
342
PROGRESO

vorti tro longa, expozata a tala mutilado, e ni preferas « facar la parto di la fairo » de ante, mallongi­gante li (ex. : gratudo vice gratitudo ; tri dentali sucedante).

Suir‑ vice bo‑.

Bo‑ esas nur F. e mem en F. trovata nur avan masla nomi : beau-père, ‑frère, ‑fils, ‑parents (femini havas belle‑ : belle-mère, ‑sœur, ‑fille). En sua sonformo bo‑ esas dialektatre mutilita same kam Esp. karoo (F. carreau) vice karelo. En sua skribformo bo‑ shokas la Franci same kam bo-père shokus e duktus la penso a « bœuf-père » (bovopatro). Tala idiotismo esus defensebla, se on (quale pri ge‑) ne havus ulo plu inter­naciona propozebla. Or on havas to. D. Schwieger‑, Dana Sviger‑ (pronunco : svir‑), Suedana svär‑ uzesas tam por ‑matro e ‑filyino, kam por ‑patro, ‑filyo e ‑gepatri. (D. havas Schwager, Schwägerin, por suirfrato e suirfratino). Suir‑ do esas difuzita a la lingui di plu multa homi kam bo‑, plu penetrinta en ta lingui, tote libera de la plur senceso di F. beau, ed historiale vidite plu yurizita a la rolo kam bo‑ (ja en sanskrito on trovas sw‑ en vorti por aliancala parenti). Ol esas plu naturala e kustumala e pro to, malgre sua ‑r, same facile artikulebla. Bo-matro mustas shokar omna franco tote quale beau-mère (od ankore pluse pro la shokanta espelo) ; se bomatro ne shokas il, la kauzo esas, ke il konceptas bo‑ quale nuve lernenda volapükajo.

B. Jönsson.

Rimarko. — Me, quale Franco, nultempe esis shokata da bo‑, e nultempe audis ula Franco plendar pri ol. Ni kredeble komprenas, ke linguo artificala ne devas facesar segun la kustumi e gusto di un sola populo ; ni konsideras ol quale stranjera linguo, e ne havas la naiveso judikar sa vorti, quale se li apartenus a nia linguo. Ni komprenas, ke l’elementi quin ol pruntas de nia lingui devas restar nevarianta, por realigar la simpleso e regulozeso necesa ; e ni ne postulas de tala linguo, ke ol esez sempre konforma a la nia. — Cetere Ido ne havas bo-matro, ma bo-patrino.

Prepozicioni : gir, bur, te, po.

Po aparas en nia texti en quar senci : (1) Me kompris la sigari po [me propozas : gir prepo­ziciono di kompenso] 20 centimi. (2) Me sendis po [prop. : bur] 20 centimi sigari a mea viceno. (3) Me fumis sigari po [prop. : te, prep. di katalogal preco] 20 centimi. (4) Ica sigareti kustas 20 centimi po [prop. : po] dekduo. Do : D. Ich wechsle für 10 Frank Zigarren zu 50 Centimen per Halbdutzend um für 10 Frank Zigaretten zu 20 Centimen per Dutzend sonas en Ido [risp. mea propozo] : Me kambyas po [bur] 10 franki sigari po [te] [te] 50 centimi po [po] siso po [gir] po [bur] 10 franki sigareti po 20 centimi po [po] dekduo. Gir indikas la relato inter la varo e to, quofakte donesas kompense por ol ; te inter la varo e la ka-