plu ke la materio esas ordinita, ne alfabetale, sed metodale ; en singla fako on exhaustas omna expresuri necesa ad ol : tale on vidas sinoptike omna analoga termini, on povas plu facile selektar lia traduko, ed on esas certa pose, ke on ne esos obligata chanjar traduko provizore adoptita, pro ke on rimarkos, ke ol konvenus plu bone ad altra obyekto ; exemple, on devas trovar samtempe e sisteme la max oportuna expresuri por omna speci de martel, de valvi, de robineti, de tenili, de borili… Pluse, la lexiko ne kontenas nur simpla vorti (nomi), sed la verbi expresanta la diversa agi ed operaci, e mem frazeti integra, ofte komplikita, qui konstitucas kelkafoye idiotismi en nia lingui ; tale on esas certa ke, kande on tradukis omna ta expresuri, on povos tradukar omno en la koncernata fako. — Nu, per specala konvenciono (pri qua ni debas itere granda gratudo a Prof. Ostwald), l’Uniono entraprezis la traduko di ca Teknikala Lexiko en Ido, e l’unesma tomo jus aparis : ol esas verko da So A. Wormser, injenioro. Ol kontenas la Mashin-elementi ed utensili, nome : Skrubini, keli, riveti, arbori, pivoti, lageri, lubrikili, kupli, ingranaji, fricion-roti, rimeni, kateni, rulili, klikaji, tubari, valvi, cilindri, stopo-buxi, pistoni, maniveli, risorti, flug-roti, regulatori ; — mordili, tenili, ambosi, marteli, cizeli, limi, skrapili, borili, frezili, segili, akutigili, la hardigado, la soldado, la kalibri, fine generala terminaro di desegnado e konstruktado. To esis probable la minim facila tomo, ne nur pro ke ol esas l’unesma, e furnisas expresuri ad omni sequanta (plu specala : elektrotekniko, vapor-mashini, e c.) ; ma pro ke ol kontenas la nomi di l’ordinara utensili, qui, esante max vulgara, esas minim internaciona. La terminaro di l’elektrotekniko, exemple, esas evidente plu internaciona (nam plu moderna e plu ciencala) kam ta di la seruristo o forjisto. Tamen, So Wormser sucesis tradukar preske omna ta termini, mem le max specala e detala, per la moyeni ja existanta en nia linguo, e bezonis nur tre malmulta nuva radiki (cirke 50), qui omna esis propozata en Progreso (vid. aparte No 26), e ja diskutata da la « teknikala subkomi-tato », nun oficiale institucita. — La traduko di la sequanta tomi esas nun entraprezita e parte finita da altra kompetenta samideani ; ed on povas ja asertar, ke ol prizentos nula grava malfacileso. Ne nur on bezonas enduktar tre malmulta nuva vorti, sed nia sistemo di derivado, submisata a ta severa provado, aparis tote suficanta e kontentiganta : inter plura mili de teknikala vorti e frazi, nultempe on sentis irga manko o la neceseso di nuva afixo. La kunlaboranti ipsa astonesas, ke nia primitiva vortaro, quankam ne teknikala, suficas en la max multa kazi. To pruvas, quante bona esas nia « fundamenti », e quante richa, preciza e flexebla esas nia linguo. — On komparez nia laborado, modesta ma sekure progresanta, a la fanfaronema entraprezo di l’Esperantista « cienculi » qui, dividinte la homala konoci en cent faki, kolektis
