- 103
sabali met a purok, iwaswasawasda dagiti pagpagbasaan da,
ket yug-ugisda iti daga dagiti basbaston da a pangilawagda iti
kayat da nga ibaga; sadiay, addada mangpalpaliiw kadagiti
mananglualo nga mapan iti asideg ti simbaan ket ibagada iti
naragsak dagiti mapalpaliiw da. Adda maysa a baket a nagsadag iti maysa a balasang, agpilpilay a sisisingpet: ti balasang
magmagna a kumitkita iti baba dagiti matmata na, sibubuteng ken sibabain a lumabas iti sango ti kasta unay nagado
nga agkitkita; ti baket ingatuna ti pandiling na, a kita ti kape,
kadagiti Erman as ni Santa Rita, ta ipakitana dagiti saksaka na
a nalukmeg ken dagiti medias na a puraw, ungtanna ti kaduana, ket kitaenna a sipupungtot dagiti natured nga agsisiim.
—¡Saragate! — kinunana a sipupungtot, — jdimo ida kitkitaen ibabam dagiti matmatam!
Awan la ti dida madillaw, awan la ti dida pagangawan ken pagsasaritaan.
Pasaray maysa a nasayaat unay a lugan a biktoria nga agsardeng iti ruangan ti simbaan a mangipan iti sangakabbalayan a mananglualo; inda suknalan ti Birjen del Rosario iti aldaw a kaay-ayuna; dagiti matmata dagiti naalikuteg ti panagkitkita da tumademda a mangsirig iti panagyan ken kadakkel dagiti saksaka dagiti babbalasang, no dumsaagda iti lugan; pasaray maysa nga agad-adal a rumuar a makita pay la iti rupa na ti isnek ti panaglualo na: napan iti simbaan, ta napanna dinawat iti Birjen a maawatanna kuma a nalaka ti leksion na, ket napan pay bareng adda ti ar-armen na, makikinnita bassit kenkuana, sa mapan iti pagadalan a silalagip kadagiti naayat a matmata na.
Ngem kadagiti purpurok adda madlaw a garaw, kasla adda maur-uray, ket ni Isagani sumardeng nga agsao ket bum sag. Maysa a lugan ti nagsardeng iti ruangan: awan di makaam-ammo iti daydi pareja a kabayo a puraw. Iso ti lugan ni Paulita Gomez, ket iso nakadissaagen, a kas la tumaytayab iti pardas, a dina la pinaturay a makitada dagiti saksaka na. Pinaggarawna iti nakasaysayaat ti bagi na, sana inyapros ti imana iti pandiling na, tapno agsimpa dagiti pilpillidis na, sana kinita ni Isagani iti apagdarikmat, a kasla itay dina ginagara, nanglugay, ket immisem. Ni dunia Victorina dumsaag met, iwarasna ti antiukos na, nga insigpit, makitana ni Juanito Pelaez, umisem ket lugayanna a siaayat.
Ni Isagani, a limmabbaga iti ayat, sinubalitanna ket linugayanna a siaalikaka, ni Juanito nagkurno iti nauneg unay,
