Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/156

From Wikisource
This page has been validated.


142

TI PILIBUSTERISMO


biliete, inaipanda sadi China ket dagiti sagbabassit a mabati sadi Manila, manayunan ti pateg da iti sikawalo tunggal maysa. Daydi natakneng nga apo kapkapnekanna nga addanto aldaw a panangabak na iti kadaklan a gungguna, ket makapungtot, no masanguna dagiti sinankuansia nga ar-arainid.

Iti daydi a kanito, ti pannangan agringringpasen. Iti salas duinanon dagiti birbrindis iti panganan, dagiti katkatawa, isesengngat, pagpagaak. . . Ti nagan ni Quiroga inangngeg a mamin-ado a maulit-ulit, mailalaok kadagiti sasao a konsul, panagpapada, kalintegan. . .

Ti agpadaya, ta saan a mangan kadagiti lutluto ti europeo, isuna la a nakiinninom sagpaminsan kadagiti sangsangailina, ket inkarina a makisangunto a mangan kadagiti saan a nakatugaw iti immuna a dasar.

Ni Simoun, nalpas a nanganen idi napan, ket makisarsarita iti salas kadagiti dadduma nga agtagtagilako nga agasasog gapo iti dakes a kasasaad ti panagtagilako: awan la ti di dakes, ti panagtagilako agsardeng, ti bayad ti pannakisinnukat iti pirak sadi Europa, nakangatngato iti nalabes; dawatenda iti joyero a lawaganna ida, pasarayda mangiparipirip iti maysa a gakat, iti pananginanama da nga innanto idanon iti Kapitan Jeneral. Tunggal pamuspusan a ibagada, ni Si­ moun inna sungbatan iti maysa nga isem a nalais ken nagubsang: !Ania met! !Minamauyong! ingga na iti nakapungtot ti maysa, ket inna sinaludsod ti pamanunutan na.

—?Ti pamanunutak?—sinaludsudna;—adalenyo no ania ti gapo ti pagrang-ayan dagiti sabsabali a pagpagilian, sayo tuladen ti aramid da.

—?iKet, ania ti pagrang-ayan da, apo Simoun?

Ni Simoun intal-una ti abaga na ket saan a simmungbat.

—!Ti pannakaaramid ti sangladan, a kasta unay a pananget-et na iti panagtagilako, ken ti sangladan a di met la maringpasen!—inyasog ni don Timoteo Pelaez,—kasla abel ni Guadalupe,(10) a kuna tay anak ko, maabel, sa man maukasen. . . dagiti bubuis. . .

—!Ket dakayo ti agasog!—kinuna ti maysa.—[Ket ita, ta kaul-ulog ti bilin ti Jeneral a pannakarebba dagiti balbalay a nipa! Ket dakayo nga ado ti lako yo a galbanisado.
_________

(10) Penelope, kinunana kuma, ngem gapo ta dina met ammo, Guadalupe kunana metten. Kas kuna ti sarita, ni Penelope iso daydi nalibnos ken nasingpet a babai a, tapno malisianna dagidi ado nga agayat ken kuana idi in­ pagarupda a natayen ni asawa na nga Ulises a napan nakigubat sadi Troya, kinunana a leppascnna pay ti ab-ablen na sa nanto ited ti sungbat na. Ngem ti abel na di met malpas, a ta iti rabii inna ukasen ti maabel na iti adlaw.