174
—Saantayto a masapol dagiti ar-arrabal,—kinunana;— dagiti tattao ni Kabesang Tales, dagiti nagkarabinero ken maysa pay a rejimiento, umanaydan. jNo maibaybayag, nalabit a matayton ni Maria Clara! !Inkayon nga agdagdagos! Daydi tao nagpukaw.
Ni Placido sisasango iti daydi nabiit a panagsaritada, ket nangngegna amin; idi kasla adda sangkabassit a innan maawatan kadagidi a sasao, simgar dagiti bubuok na ket kinitana a sikikigtot dagiti inatmata na ni Simoun. Ni Simoun uinisisem.
—?Masdaawkayo,—kinunana, nga iinmisem iti nalamiis, —a dayta nga indio a nagdakes ti aruat na, nalaing a sumao iti kastila? Maysa idi a mangisursuro iti eskuela a nangikalikagoin unay iti pannakaipaadal ti sao ti kastila kadagiti ububbing ket saan a nagsardeng ingga na iti dida inikkat ken inbelleng iti sabali a daga a gapo iti basol a panangriribok iti talna ti pagilian, ken gapo pay ta gayyern daydi daksanggasat a Ibarra. Innalak iti nakaibellengan na, iso a yanna idi nga agik-ikkat kadagiti nagango a bulbulong dagiti niniog ket pinagbalinko nga agar-aramid iti kuitis.
Nagsublida iti lansangan ket nagnagnada a napan sadi Trozo. Iti sango ti maysa a bassit a balay a tinabla, nga iti ruar, kas la naragsak ken nadalos, adda maysa a kastila a nagsadag iti sarukod na, agpalpalamiis iti lawag ti bulan. Nagturong ni Simoun kenkuana; daydi kastila, idi inna nabigbig, inkagumaanna ti timmakder ket linemmesna ti maysa nga asog.
— !Agsaganakayo!—kinuna ni Simoun.
— !Kanayon a sisasaganaak!
—!Inton umay a lawas na!
—!Kadi?
—!lti umuna nga uni ti paltog!
Ket immadayo a sursuruten ni Placido, iso a mangrugin a inangsalsaludsod iti bagi na no saan nga agtagtagainep.
—?Masdaawkayo,—sinaludsod ni Simoun kenkuana,—a makakita iti maysa a kastila a kabanbanuag na pay laeng, a kasta unayen a namayan kenkuana ti sakit? Itay la maikadua a tawen, nabaneg idi a kas kadakayo, ngein dagiti kabusorna nagun-udda a napaibelleng sadi Balabak a naikuyog a nag banbannog kadagiti balbalod, ket ita, addayta nga itultulnugen iti tanem da reuma ken payegpeg. Daydiay daksanggasat nakiasawa idi iti maysa a babai a nagpaiduma iti lapsat.
Ket gapo ta adda lumabas idi a lugan nga awan nagsakay, pinagsardeng ni Simoun ket nagkuyugda ken Placido a pinai-
