176
bangsitan. Ket kas kadagiti natnatay a into agungar iti timek
ti tururot a nakaap-aprang, rinibo nga ar-araria a daradara,
an-anniniwan nga awanan inanama dagiti lallaki a napappapatay, dagiti babbai a nauksuban iti dayaw, dagiti amma a
narabsot kadagiti assawa ken annak da, dagiti dakes nga
ar-aramid a naabuyan ken naparangen, ti singpet a naidadanes, isuda man idi ti bumangon a mangsungbat iti daydi nalmeng a saludsod. Idi, iso man ti umuna iti kabayatan dagiti
dakes a inar-aramid na, manipod idi adda sadi Habana, ket
babaen ti panangaramat na iti dakes ken iti pasuksok, ta kinayatna a pinagbalin ti maysa a tao nga awanan pammati, awa
nan ayat iti Daga a nakayanakan, awanan iti puso, a kasna
aramaten a panggun-od kadagiti panpanagem na; idi, iso man
ti umuna nga iti kasdi a biag adda sumupiat iti uneg na ken
sumupring kadagidi nga ar-aramid na. Ni Simoun inkidemna dagiti matmata na, ket nabayag bassit a saan a naggaraw;
idi kuan, inyaprusna ti ima na iti muging na, dina kinayat
a kinita ti uneg ti puso na ket nagbuteng. Saan, dina kinayat
a inamiris ti puso na, nagkurang ti bileg na a timmaliaw a
kimmita iti nalabes na. . . jAgkapoy ket ngaminen ita, ta ti
kanito ti panagaramid umasidegen, kumapoy ket ti pammati
nan, ti pammati na iti biang na met laeng! Ket gapo ta da
giti ar-araria dagiti daksanggasatan a ti rigat da iso ti akinggapuan, addada pay la nga agpaparang iti sango dagiti mat
mata na a kas la ket itay no agruarda iti naraniag a rabaw ti
karayan ket inda serken ti siled, um-umkis ket iwaywayatda
kenkuana dagiti im-ima da; gapo ta dagiti timtimek a mangipalagip kadagidi dakes a inna inar-aramid, ken dagidi ununnoy ken as-asog punnuenda ti tangatang ket kasla addamangngeg nga ames ti inda ibabales, inlisin dagiti matmatana iti tawa ket nalabit iso daydi ti umuna a panagpigerger na.
—Saan, nalabit a masakitak, saan ngata a nasayaat ti rikna ti bagik—indayamudumna;—aduda dagiti manggurgura kaniak, dagiti mangipabasol kaniak iti kinadaksanggasat da, ngem.. .
Ket gapo ta mariknana a kasla sumsumged ti mugingna, timmakder ket immasideg iti tawa, tapno inna angsaben ti nalamiis a puyupoy ti rabii. Iti babaen dagiti saksaka na, ti karayan Pasig yay-ayusna ti danom na a kasla pirak, a iti rabaw na inda agraniag nga agsasadot dagiti lablabutab, nga agpulpuligos, pasarayda maipababa, sada manen sumubli a maipasurong, a sursurutenda dagiti babassit nga al-alinuno. Ti syudad a Manila adda a sitatakder iti baliw ti karayan, ket ti nangisit a kabiti a nangbakod kenkuana agparang a