Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/195

From Wikisource
This page has been validated.


181
TI "POTENTE"

naw, iso a nakapabutnganen dagidi mapan kuma agtapat, ket saan da a pinatuluyen.

Naminsan nga aldaw, inpatigmaanda kenkuana ti ipapan na sadi Espania nga mapan agpaagas iti sakit ti dalem na, ket dagiti pagpagiwarnak inda pinagbalin a maysa nga Anteo a masapulna a baddeken ti Ina a Daga tapno mapasublina dagiti napukaw a pigpigsa na; ngem daydi Anteo a naggapo sadi Manila, idi addan sadi Espania, awan met kaimudmudingan nan ket awan met mangitaltalek kenkuanan. Sadiay, iso saan nga asino man ket napalalo nga iliwna a mapanaganan kadagidi kaay-ayuna unay a ipanpanagan kenkuana dagiti pagpagiwarnak sadi Manila. Saan a maitaltallaong kadagiti dadakkel a babaknang, ti kinakurang ti sursuro na iso ti saanna a pakaitaltalkan kadagiti gimgimong dagiti mamasirib, ken kadagiti ak-akademya, ket gapo kadagiti gunggunay na a pinaparaipos ken kinokonbento, mapamulengleng kadagiti paggigimungan, makassursuron, makagurgura, ket awan sabali a naawatanna sadiay no di laeng ti laing da a mangala iti pirak ti sabali ken ti pigsa da a sumugal. Napa­ lalo nga iliw na kadagiti natudyo a babaunen sadi Manila nga anusanda amin a kinamauyong na, ket iso di kunana a kaykayatna ida; gapo ta ti lamek sadiay inna pinagyan iti nagbaetan ti pagtemteman a paginuduan ken ti sakit a pulmonia, napalalo unay a iliw na iti lamiis sadi Manila, nga umanayen ti kadawyan a balabal ti tengnged; iti kapudot na, awan sadiay ti tugaw a pagil-iladan ken ti ubing a mangpaypaypay; maymaysa a pannao, sadi Madrid, iso, maysa laeng a kastakasta, ket nupay agsingsingsing iti brilyante, iti naminsan, pinagbalinda a maysa a duldog a dina ammo ti magna, ket iti naminsan, pinagbalinda nga indiano, nagang-angawanda ti panagal-alikaka na ket inuy-uyungan, a dida kinaasian, dagiti agsusuitik, a inna pinaay a di inikkan iti pirak. Gapo ta nakaluksaw kadagiti konserbador, ta dida italtalek dagiti patpatigmaan na, a kas met pannakaluksaw na kadagiti agsusuitik a mangsusop iti nagyan iti supot na, kimmappon iti Partido Liberal, ket dina inurayen ti nakatawen a panagyan na, nagsubli sadi Pilipinas, a saan a naagasan ti sakit ti dalem na, ngem nakusukuso ket di a naminpinsan ti ulo na.

Dagidi sangapulo ket maysa a bulbulan a panagyanna sadi Espania, iti yan dagiti polpolitiko a pakastakasta, nga istay isuda amin awandan iti pagannungan; dagiti nadumaduma a bitbitla a napidpidutna ditoy ken sadiay; dagiti natantandaanan na kadagiti inpabpablaak dagiti pagpagiwar­nak a sumupsupiat; ken amin ti biag ti politika sadiay a ma-