- 231
kan, makauma ti taaw, silalamulamo ti tangatang. . . !A! no
makaayka kuma sadiay iti uray maminsan laeng, no dagiti
dapdapan mo inda kuma mabaddekan dagiti dandana sadiay,
no inka kuma magaraw iti murdong dagiti ramramay mo ti
danom dagiti karkarayan, no inka kuma makita ti taaw, no
inka kuma agtugaw iti dili ket inka pagpigergeren ti angin
kadagiti naimas a dandaniw mo, daydiay kabakirak agbalin
kuma nga Eden, dagiti dalladalluyon dagiti karkarayan inda
kuma agdaniw, lumbuak kuma ti lawag kadagiti nalidem a
bulbulong, agbalinda kuma a batbato a nasileng dagiti amamor ket agbalinda met kuma a perlas dagiti sibsibo ti taaw!
Ngem ni Paulita nangngegna a nasasao a no mapan datao iti ili ni Isagani, maipapilit ti aglasat kadagiti banbantay a yan ti ado nga alimatek a babassit, ket ti la panangpanpanunot na iti kasdi, daydi takrot, kasta unay a pigsa ti pigerger nan. Piman ta naruam iti nasayaat a panagiyan ket nadungdungngo, kinunana a santo la mayat a mapan, no agsakay iti lugan wenno iti perrokarril.
Ni Isagani, ta nalipatanna aminen dagidi dakes panpanunot na, ket awan sabali nga inna makitan iti amin a di mangan-ano no di bin-ig a sabsabong nga awanan siit, insungbatna:
—Iti mabiit unay, amin dagiti purpuro ditoy into ida iasaten dagiti daldalan a landok.
A pagtarayan a sipapardas,
Ken kasla tumayab
Dagiti lokomotoras,”kas kinuna ti maysa; itinto kasta, dagitinto sulsuli a kasayaatan ti Pilipinas silulukatdanto kadagiti iso amin . . .
—Wen, ngem, iinton kaano? ?iinton baketakon?. . .
—!Ni! Saan mo nga ammo ti mabalintay nga aramiden iti uneg dagiti sumagmamano a tawtawen, —insungbat ni Isagani; —saan mo nga ammo ti pigsa ken bileg ti pakinakem a mariing iti Ili kalpasan dagiti ginasgasot a tawtawen a pannaturog na iti nargaan. . . Ti Espania innatay taripatuen; dagiti agkabkabanuag a kakailian tayo nga adda sadi Madrid saan da a sumardeng uray rabii, uray aldaw, ket ipaayda iti daga a nakayanakan amin a saririt da, amin a kanito da, amin a pigsa da; naayat a timtimek ti tumipon sa diay kadagiti timtimek tayo, dagiti polpolitiko a makaaw'at nga awan kasayaatan a singgalot no di ti singgalot ti maymaysa a gagar ken maymaysa a rikna; mabigbigen ti kalintegan tayo, ket iso amin a di mangan-ano ipanamnamana ti
