Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/73

From Wikisource
This page has been validated.
59
NI SIMOUN


nalabes, ti maysa nga Hi a dagiti makipagili kenkuana ammuda ti makitulong ket tunggal maysa kadakuada ammuna met a riknaen ti puso ken biag ti sapasap. Ngem, nupay kasano a kinarayray ti kalikagom mi, dakam nga agkakapatadan, maawatanmi nga iti daytoy naindaklan nga aramid; pinilikon ti biang ko nga aramiden ket adtuyak a mangipaay iti bagik iti sirib.

—Ti sirib saan a iso ti tungpal ti tao,—insungbat ni Simoun.

—Iso ti pagduyusan a pagtungpalan amin dagiti pagpagilian a nangruna nga addaan sursuro.

—Wen, ngem inda aramaten a panggun-od iti nam-ay ken gasat da.

—¡Ti sirib adadda a manmanayon, adadda a naas-asi, adadda a sapasap iti lubong!—insungbat daydi bumaro iti rugso ti puso na.—Iti uneg dagiti sumagmamano gasot a tawtawen, inton dagiti tattao indan masursuruan ken masubbot, inton awanen naggigidiatan maipanggep iti kapututan, into mawayawayaan amin dagiti il-ilin, inton awanen nadangkes ket awan metten adipen, inton awanen Hi a paiturayan ken inangituray, inton agarin ti linteg, ket ti tao makipagilin iti lu­bong, awanton sabali a mabati no di ti panagrukbab iti sirib, ti sao nga ayat iti Hi a nakayanakan umawengton a kas ti sao a kinapanatiko, pannakakullaap ti isip, ket tinto mangitangsit iti ayat na iti Hi a nakayanakanna, awan duadua, indanton ipukok, kas maysa a masakit a napeggad, kas maysa a mang riribok iti urnos ti lubong.

Ni Simoun immisem a sililiday.

—Wen, wen,—kinunana nga inwingiwingna ti ulo na;— ngem, tapno dumteng dayta a kasasaad, masapol nga awan Ili a mangimameg ket awan Hi nga adipen, masapol a ti tao, siwawaya, uray sadino ti papanan na, masapol nga ammuna nga ipateg, iti kalintegan ti si asino man, ti bukod na a kalintegan, ket tapno dumanon dayta nga aldaw, masapol a umuna a maibukbok ti ado a dara, maipapilit ti bakal, ta masapol. . . Tapno maparmek daydi daan a kinapanatiko, pannakakullaap ti isip, a nangimameg kadagiti karkararua, masapol nga aduda dagiti natnatay a napupuuran, ta iti panagkintayeg ti kararua ti sangalubungan, inna intuyang ti pannakawaya ti isip, ti kararua ti tunggal tao. Masapol met a dagiti amin a pilipino inda sungbatan ti saludsod a inaldaw a iturturong ka dakuada ti Ili a nakayanakan, no inna iwayat dagiti imima na a sikakawar. Ti ayat iti daga a nakavanakan sa la nabantot a basol kadagiti Il-ili a mangimammameg, ta iso