Jump to content

Page:Ti Pilibusterismo Ilokano ni Jose Rizal 1963.pdf/97

From Wikisource
This page has been validated.


XI


LOS BANIOS

Ni Ekselensia, ti Kapitan Jeneral ken Gobernador dagiti Purpuro a Pilipinas napan naganop sadi Bosoboso. Ngem gapo ta masapol a kuyugen ti musiko — ta ti ingget ngato nga agturay saan a nababbaba ngem dagiti ladladawan a kayo a mailiblibot — ket gapo ta ti nadiusan nga arte ni Santa Ce­ cilia saan pay a naisaknap kadagiti ug-ugsa ken al-alingo sadi Bosoboso, ni Ekselensia, agraman dagiti musiko ken kimmuyog kenkuana a praile, soldado kada empleado, saan da a nakatiliw iti uray la kuma no maysa a bao, wenno billit.

Dagiti kangangatuan nga agturturay iti pangukuman kas da kitkitaenen nga adudanto dagiti maik-ikkat wenno masuksukatan kadagiti sasaad da; dagiti nakakaasi a gobernadorsilyo ken kabesa-de-baranggay madanaganda ket dida makaturog iti buteng da, ania la ket ta mapanunot ti na­ diusan nga agan-anop a isukat dagiti bagbagi da, iti kurang ti tudyo dagiti uppatan iti saka nga agnaed iti bakir, kas ina­ ramid idi kua ti maysa nga Alkalde a, no adda papananna, pabaklay kadagiti polistas, gapo ta awan kabayo a naamo a makasalindeg iti bagi na. Saan a nagkurang ti maysa a dakes ti panggep na a nakaidayamudom a ni Ekselensia nalpasnan a inranta nga adda bassit nga aramidenna, ta iti daydi a napasamak, nasirmatana dagiti umuna a tantanda ti maysa a yaalsa a mainumo nga iddepen iti pangrugyan na, ta ti ipapan panaganop, nga awan maanupan, ibabainna ti nagan a kastila, ken no ania-ania pay, ket adda maysan a daksanggasat a kas da inrantan a kagayan iti lalat ti ugsa, idi ta ni Ekselensia, ti naglabes a kaasi na, a ni Ben-Zayb dina ammo no kasano ti inna panangipadayaw, winaknitanna amin dagidi a bakabaka, babaen ti inna panangilawag a kaasianna kan a papatayen a pagay-ayaman dagiti ay-ayop iti bakir.

No paypaysuen ti agsao, ni Ekselensia siraragsak ket sipepennek inter se (iti uneg na), ta ania kuma ti naaramid no nakapalusot iti anupan, maysa nga ugsa kadagitay saan a makaam-ammo kadagiti al-alagaden iti pammadayaw iti agturay, eadino kuma ti nagtungpalan ti naimbag a darnag ti turay? Apay? Ti Kapitan Jeneral ti Pilipinas makapa-

— 83 —