ಕೊರ್ತುಂಡು. ಇಂದೆಕುಳೆಡ್ ತುಳುತ ಧಾತುಲು (ದೇಶಿ ಶಬ್ದರೂಪೊಲು) ಕ್ರಿಯಾಪದ ರಚನೆಗ್ ಸಹಕಾರಿಯಾದ್, ಸಂಸ್ಕೃತದ ಧಾತುಲು, ಕೃದಂತ- ತದ್ದಿತಾಂತ ರೂಪೊಡು ಅಯಿಕುಳೆನ ಅರ್ಥ ಪಿನ್ಪಾವರೆ, ಭಾಷೆಡ್ ಅರ್ಥವತ್ತಾದ್ ಉಪಯೋಗ ಮಾಳ್ಪೆರೆ ಆಪಿನಯಿಕುಳು.
ಅಭ್ಯಾಸ:-ದೇಶಿ ಕ್ರಿಯಾ ಧಾತುಲೆನ್, ರೂಢಿ ಇತ್ತಿನ ರೂಪೊಡು, ಗುರುತ್ ಮಾಳ್ತೊಂದು ತುಳು ಭಾಷಾ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಲು ಈ ಕ್ರಿಯಾರ್ಥ ಸಂಪತ್ತ್ ನನಾತ್ ತುಳುಟು ಕೂಡ್ದ್ ಬರ್ಪಾವರೆ ತೂವೊಡು. ಪಟ್ಟಿಡ್ ಕೊರ್ತಿನವು ಕೇವಲ ಉದಾಹರಣೆ, ಮಾದರಿಗಾದ್. ವ್ಯವಹಾರ ಒವ್ವೋ ಒಂಜಿ ಕಾಲೊಡು ಕಮ್ಮಿ ಇತ್ತಿನ ಕಾಲೊಡು ಇಂಚಿನ ಮೂಲರೂಪದ ಶಬ್ಧಲು ಪಾತೆರೊಡು ವಿರಳವಾದ ಇತ್ತಾ. ಅಂಚಾದ್, ಕೆಲವು ಕ್ರಿಯಾರ್ಥ ತೆರಿಪಾವರೆಗ್ "ಆಂಡ್" ಇನ್ಪಿ ಕ್ರಿಯಾಪದ ಪ್ರತ್ಯಯ ಸೆರ್ಸಾದ್ ಪಾತೆರೊಡುಳ್ಳ. ಇಂದ್ ಪಾತೆರೊಗು ಶೋಭೆ ಅತ್ತ್ ಪಾತೆರೊ ದುರ್ಗತಿ ಸಾದಿಡ್ ನಡಪರೆ ಬಲ್ಲಿ. ಶಕ್ತಿವಂತ ಭಾಷೆ ಆದ್ ಅರ್ಥವೈಶಾಲ್ಯ ಭಾವನಾಸಾಮರ್ಥದ, ಚಿಂತನಾತ್ಮಕ ಬೋಧಪರ ಭಾಷೆ ಆದ್ ತುಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಆವೊಡು. ಇಂದೆಕ್ ದೇಶಿ ಕ್ರಿಯಾಧಾತುಲು ಕ್ರಿಯಾಪದ, ಕೃದಂತ, ತದ್ಧಿತಾಂತ ರೂಪೊಡು ವೃದ್ಧಿ ಆಪಿನವು ಅನಿರ್ವಾಯ.
ಕ್ರಿಯಾ ಧಾತುಲೆಗ್ ಪ್ರತ್ಯಯಲು
9.30 ಕ್ರಿಯಾಧಾತುಲೆಗ್ ಲಿಂಗ, ವಚನ, ಕಾಲ ಪ್ರತ್ಯಯಲು ಪತ್ತದ್ ನಾಮಪದ ಸರ್ವನಾಮಲೆಗ್ ಅನುರೂಪದ ಸ್ವರಲಾಲಿತ್ಯ (euphony) ಬರ್ಪಿನವು ತುಳುಟು ರೂಢಿಯಾದುಂಡು. ಕೆಲವು ಮುಖ್ಯ ಧಾತುಲೆಗ್ ಪ್ರತ್ಯಯ ಪತ್ತುನ ರೀತಿನ್ ತಿರ್ತ್ ಕೊರ್ತುಂಡು.
ಮಾಳ್(to do) ಹಳೆಗನ್ನಡೊಡು ಪ್ರಚಾರೊಡು ಇತ್ತಿನ ಧಾತು. ಅಯಿಕ್ ಪ್ ಧಾತು ಪ್ರತ್ಯಯ ಸೇರ್ದ್ ಮಾಳ್ವ - ಮಾಳ್ಪು ಕನಿಷ್ಟರೂಪದ ಕ್ರಿಯಾಪದ ರೂಪವಾವೊಂದು ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಳ > ಡಕಾರ ಪಗರುನ ನೀತಿಡ್ ನಡುಗನ್ನಡ ಪುಸತ್ ಕನ್ನಡೊಡು ಮಾಡ+ಉ=ಮಾಡು ಇನ್ಪಿ ಕನಿಷ್ಟರೂಪ ಪಡೆತ್ತ್‌ದುಂಡು. ನೀ೦ ಕೆಲಸವಂ ಮಾಳ್ಪು ಇನ್ಪಿನವು, ಪುಸತ್ ಕನ್ನಡೊಡು ನೀನು ಮಾಡು ಇನ್ಪಿ ಕನಿಷ್ಟರೂಪೊಡು ಪ್ರಕೃತ ಉಂಡು. ತುಳುಟುಲಾ ಮಾಳ+ಪು ಇನ್ಪಿನವು ಕನಿಷ್ಟರೂಪವಾಪುಂಡು. ಈ ಆ ಕೆಲಸೊನು ಮಾಳ್ಪೊಲಿ ಇನ್ಪಿ ವಿಧಿರೂಪದ ಕ್ರಿಯಾಪದವಾಪುಂಡು.
9.31 ರೆವರೆಂಡ್ ಬ್ರಿಜೆಲೆರನ ನೂತ್ತೆಣ್ಮ ವರ್ಷ ಪ್ರಾಕ್ದ ತುಳು ವ್ಯಾಕರಣ ಗ್ರಂಥೊನ್ ತೂಯಿನಪಗ ಮಾಳ್ಪು ಕನಿಷ್ಟರೂಪ ಹೃಸ್ವರೂಪದ ಮಳ್ಪು ಇಂದ್‌‌ದ್ ಉಪಯೋಗವಾತಿನವು ತೆರಿದ್ ಬತ್ತ್ಂಡ್. ಮಳ್ಪು ಇನ್ಪಿ ಉಚ್ಚರ ಪಾತೆರೊಡು ರೂಢಿ ಆದೇ ಉಂಡು ಇನ್ಪಿ ವಿಚಾರ ತೆರಿದಿತ್ತ್ಂಡಲಾ, "ಮಾಳ್ಪು" ದೀರ್ಘ ಉಚ್ಚಾರ, ಈ ಕೃತಿಟ್ ಬರೆರೆಗ್ ಕನ್ನಡದ ಅನುಕರಣೆನಾ ಇನ್ಪಿ ಸಂದೇಹ ಬರೋಡಾಂಡ್. ತುಳು-ಕನ್ನಡೊಗು ಮೂಲದ್ರಾವಿಡೊಡ್ದೇ ಈ ಧಾತುಲು ಬತ್ತ್‌ದಿಪ್ಪುನಗ ಅಯಿಕುಳೆನ ರೂಪ ಬದಲಾಪಿನ ಸಾಧ್ಯವಿಜ್ಜಿ
163
ಬುಧಾನಂದ ಶಿವಳ್ಳಿ
