Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Burzenin
[ 477 ]Burzenin, os., przedtem mko, pow. sieradzki, gm. Majaczewice, w okręgu sądu gminnego Złoczew, par. Burzenin. Starożytne miasteczko, zamienione na osadę w r. 1870, położone nad rzeką Wartą, stanowiącą granicę powiatów łaskiego i sieradzkiego, założone przez Poraja, brata św. Wojciecha; wiadomości o czasie założenia na miejscu odnaleść nie można. Własność prywatna spadkobierców Antoniego Kobierzyckiego, dawniej Pstrokońskich. Rozległości ogólnej posiada morg. 607, w tem grunt orn. 532, pod zabudowaniami 30, ogrod. 20, pod wodami i bagnami 25 morg.; domów murowanych 2, drewnianych 79: uprawa ziemi zwyczajna, zaniedbana; z posiadaczy gruntów, po 20 do 25 morg. jest tylko 4 właścicieli, 10 posiada po 8 morg., reszta stu kilkunastu posiadają po mniejszej ilości gruntu; pomimo małych działów uprawa gruntów i produkcya płodów rolniczych w stanie zaniedbanym. Ludności ogółem dusz 1006; w tej liczbie katol. 861, ewang. 12, starozak. 135. R. 1827 było tu 54 dm., 479 mk. a 1859 według Enc. Org. tylko 39 dm., 774 mk. (w tem 383 izr.). Te ostatnie cyfry bardzo wątpliwe w porównaniu z dzisiejszemi. Zajęcie ludności przeważnie rolnicze, handlu prawie żadnego: 12 kramarzy; kopalnia wapna z roczną produkcyą do 10,000 korcy. Rzemieślników w ogóle 26, rzemiosła w stanie nizkim. Połów ryb w rzece Warcie z powodu małej ilości i gatunków na wzmiankę nie zasługuje. Szkółka elementarna 1 na 60 uczn., do której uczęszczają tylko w czasie zimy, w lecie zaś zajęci paseniem inwentarza i robotami rolnemi; ztąd stan oświaty nadzwyczaj nizki, zaledwie kilkunastu mieszk. czytać i pisać umie. Kościół paraf. według podania fundacyi Poraja, wymurowany przez Poraitę Stanisława Pstrokońskiego, biskupa chełmskiego, w r. 1642, pod wezwaniem śś. Wojciecha i Stanisława. R. 1651 odbywał się tu synod braci czeskich. Był też tu w 17 w. dom schronienia dla 7 biednych, dawno zaniechany, oraz kapliczka św. Ducha. Szkoła elementarna posiada zapis Balcera Poraja Pstrokońskiego, kanonika gnieźnieńskiego, w ilości złp. 10,000, podług aktu zdziałanego w Sieradzu 25 czerwca 1792 r. w urzędzie ksiąg ziemiańskich województwa sieradzkiego; która to suma z narosłem i procentami ulokowana w banku polskim wynosi rs. 2700, a procent rs. 108 obracany jest na szkołę w Burzeninie. Folw. prywatny B. pod osadą B. ma rozległości 403 morg.; na gruntach jego znajdują się wzgórza tak zwane okopy szwedzkie, pochodzące, jak podanie utrzymuje, z czasów wojen szwedzkich, a także ślady cmentarzysk pogańskich. Par. B. dek. sieradzkiego, dawniej szadkowskiego, liczy dusz 4100. Br. Ch.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|