Słownik geograficzny Królestwa Polskiego/Tom I/Czeszewo
[ 851 ]Czeszewo, 1.) gm. domin, blisko Warty, pow. wrzesiński; Cz. domin. z Budziłówkiem i Mikuszewem, 10525 morg. rozl., posiadł. księcia Sachsen-Meiningen;
2.) Cz., wieś, 71 dm., 730 mk., 119 ew., 611 kat., 190 anal. Kościół parafialny należy do dekanatu miłosławskiego; kościół filialny w Mikuszewie. Stac. poczt., kol. żel. i gośc. w Miłosławiu o 7 kil. W XV i XVI wieku Cz. należało do Nowomiejskich, herbu Jastrzębiec i Przyjemskich; w XVII wieku do Zebrzydowskich, herbu Radwan; w XVIII w. do Zabłockich, od których nabył ten majątek Antoni książę Jabłonowski, ostatni kasztelan krakowski. Pod cmentarzem teraźniejszym odkopano cmentatarzysko pogańskie; znaleziono tam urny, różne ozdobne przedmioty brązowe, form prawie [ 852 ]rzymskich, n. p. przepaskę, pierścień z włosów cieńkości drutu, z koralami szklanemi.
3.) Cz., wieś, u zbiegu Bolinki z Notecią, b. mko, pow. wągrowiecki, 17 dm., 150 mk., 9 ew., 141 kat., 36 analf.
4.) Cz., gm. domin., pow. wągrowiecki; 3578 morg. rozl.; 2 miejsc.: 1) Cz. wieś szlach.; 2) Brdowo folwark.; 22 dm., 316 mk., 2 ew., 314 kat., 80 analf. Kościół parafialny; w 15 w. erygowany, należy do dekanatu w Łeknie. Stac. poczt. Gołańcz o 7 kil., gośc. o 1 kil., st. kol. żel. Osiek (Netzthal) o 23 kil., Rogoźno o 30 kil. Cz. było posiadłością rodziny Czeszewskich, w końcu Szumanów, od których ją odziedziczył Karol Libelt, znakomity pisarz, który tu od 1850 mieszkał; zwłoki jego spoczywają w kościele czeszewskim, gdzie mu ziomkowie wystawili wspaniały pomnik. Obecnie dziedzicem Cz. jest syn Karola Libelta. Pod wsią odkryto mieszkania nawodne na wysuszonym gruncie jeziora, odłamy urn, naczynia do kości, 4 kamienne młotki różnego rodzaju, kawał czaszki ludzkiej. Niektóre z przedmiotów wydobytych znajdują się w Krakowie, n. p. siekierka z rogu jeleniego, naczynia bardzo drobne. Czyt. „Liber Beneficiorum (wydany w Gnieźnie przez kś. Korytkowskiego i Łukowskiego) Łaskiego“; podania o jeziorze tamtejszem w „Bibl. Warsz“. W „Czasie“ o budowlach palowych tam będących rok 1865 Nr. 246 i 247. W „Tygodniku Wielkopolskim“ rok 1871 Nr. 1 do 5. W „Tyg. illustr.“ serya III, Nr. 56, jest w drzeworycie dwór czeszewski. W temże piśmie i w „Kłosach“ N. 595 jest drzeworyt Brdowa, folwarku należącego do Czeszewa, w którego dworze Libelt umarł. O pomniku Karola Libelta szeroko podała „Gazeta polska“ w N. 144, r. 1878, opisując odsłonięcie tego nagrobka. M. St.
 
|
This work is in the public domain in the United States because it was first published outside the United States prior to January 1, 1929. Other jurisdictions have other rules. Also note that this work may not be in the public domain in the 9th Circuit if it was published after July 1, 1909, unless the author is known to have died in 1953 or earlier (more than 70 years ago).[1]
This work might not be in the public domain outside the United States and should not be transferred to a Wikisource language subdomain that excludes pre-1929 works copyrighted at home. Ten utwór został pierwszy raz opublikowany przed dniem 1 stycznia 1929 r., i z tego względu w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej znajduje się w domenie publicznej. Utwór ten nadal może być objęty autorskimi prawami majątkowymi w innych państwach, i dlatego nie zaleca się przenoszenia go do innych projektów językowych.
|