Wat bi ’ne Aewerraschung ’rute kamen kann
| Wat bi ’ne Aewerraschung ’rute kamen kann. | |
|---|---|
| Author: | Fritz Reuter |
| Dialect: | [[Dialekt:Mekelborgs|]] |
| Text type: | Vertellen |
| Comment: |
|
| : | |
Weist woll? Hest mi mal sekundirt,
Tau Ziegenhain bi Jena wir ’t.
»So lag ich aus,
So fiel ich aus,
So führte ich meine Klingen!«
Un wenn ick an dit Stück heww dacht,
Denn heww ick ümmer gelbunt lacht,
Dat mi dat kunn gelingen;
Un ümmer dacht ick so bi mi:
Süh, Körling Bohm, de stunn di bi;
En trugen Fründ sall gellen!
Vel beter is in Fällen
En richt’gen Sekundanten,
As Unkel un as Tanten. -
So nimm denn hen dit lütte Bauk
Un, Korl, wenn ick mal wedder Pauk,
Denn stah mi düchtig wedder bi;
För ditmal, Körling, grüß ick Di.
Wat bi ’ne Aewerraschung ’rute kamen kann.
Wenn de schöne Wihnachtstid herankamm, denn was dat in unsern Hus’ en Lopen un Tuscheln un Flustern, en Heimlichdauhn un en Versteken; in de ein’ Stuw’ dürwten wi Gören gor nich ’rinner, dor satt min leiw Mutting mit en por Sniderinnen un neihte niges Tüg tau Wihnachten för min Swestern un för uns Jungs, denn dunnmalen würden de Jacken un Hosen för de Jungs noch glatt weg in den eigen Hus’ makt un nich bi de Modensniders. - Denn un wenn würd mal ein von uns raupen, un em würden denn de Ogen verbunnen un Fusthanschen antreckt, un so würd hei denn ’rinner leddt in de verbadene Stuw’ tau ’t Anpassen. De Fusthanschen hadd min Großmutter upbröcht, as min öllst Swester Lisette verleden Johr mit de Hänn’ ’rümmer grawwelt hadd, üm tau fäuhlen, von wat Ort Tüg ehr Rock makt wir. »Nu kik de Dirn!« säd min Großmutter. »Wat de Düwel klauk is! Täuw, dit will’n wi Di verpurren!« un treckt ehr de Fusthanschen an, un sörredem würd keiner ahn Fusthanschen mihr ’rinner laten in de Stuw’.
Hadden de Ollen dat heimlich, den hadden wi Gören dat ok heimlich. - Vör Wihnachten würden de ird’nen Sporbüssen intwei slahn, un wat dat Johr afsmeten hadd, würd ’ruter halt un denn würd inköfft. Min Vader kreg von Jedwereinen regelmäßig ’ne Stang’ Sigellack un ’ne Blifedder, denn wi wüßten, wenn wi em de tau Wihnachten schenken deden, denn kregen wi sei tau Nijohr wedder. - Späder kreg hei von min Swestern regelmäßig en Por stickte Morgenschauh, de hei nich antrecken ded, denn as hei sturw, stunnen saeben Por von de Ort in sin Schapp.
- Wenn denn min Tanten Schaening noch en nigen Kamm kreg un Großmutting ’ne nige warme Kapp, wotau wi all tausamschoten, denn blew för Mutting noch dat meiste Geld aewrig, un denn gung eigentlich de Heimlichkeit irst an, denn dat anner wiren von Öllers her faststellte Saken, von de nich afgahn würd. Wenn ick denn mit mi in ’n Kloren was, un bi Jud’ Meiern en schönes Stück köplich an mi bröcht hadd mit de utdrückliche Bedingung - denn dat was uns inrems’t worden - dat dat ümtuscht warden künn, denn gung ick in mine Hartensfreud’ nah min Mutting un säd: »Mutting, ick smit Di ok wat tau Julklapp!« Denn säd sei: »Segg man blot nich, wat dat is.«
»Ne,« säd ick, »ick segg dat keinen Minschen, blot Di will ick ’t seggen, dat is dat un dat.«
Na, ick würd öller un lihrt ok swigen, un as ick von de hogen Schaul dat irstemal tau Wihnachtstid tau ’m Besäuk in Vaders Hus’ was, dunn was ick so heimlich mit min Geschenk, dat sülwst min Unkel Matthies nicks dorvon tau weiten kreg. - Grad’ aewerst, as ick dat inpacken ded un mihr Sigellack un Bindfaden un Poppir dortau brukte, as de ganze Bettel wirth was, dunn kamm hei doraewer tau un frog: »Wat hest dor?« - Aewer ick kunn swigen un säd: »Oh, nicks nich!« - »Nicks nich?« frog hei.
»Ick seih doch, dat Du dor wat hest.« - »Dat brukst Du nich tau weiten,« segg ick. - »Is dat ’ne Antwurt för Dinen Unkel?« un - swabb! - Hadd ick eins an den Hals. - Na, nu brus’te ick denn nich för de lang’ Wil’ tau Höcht, denn ick was en Tertianer un ick frog em, ob hei woll wüßt, dat ick en Tertianer wir? - »Leider Gotts,« säd hei, »weit ick, dat Du man noch en sihr dummen Jung’ büst; aewer wenn Du ok de Öbberst von de ganze Schaul wirst, twischen uns Beiden will’n wi ’t man in den ollen Verfat laten.« - Na, ick gruns’te mi denn nu un bos’te mi denn nu, denn ut so ’n föfteihnjöhrigen Slüngel steckt de Bös’ sin Hürn’ all verdeuwelt spitz herut; doch min Unkel was en Mann, bi den was en gauden Spaß woll anbröcht; aewer in Irnst was mit em slicht Kirscheneten, un ick treckte der Hürn’ wedder in.
- »Na,« frog hei ruhig wedder, »wat hest Du denn?« »Unkel,« säd ick, »dat segg ick nich; ick will min Mutter dormit aewerraschen, un will ehr ’ne heimliche Freud’ dormit maken.« - »So,« seggt min Unkel’ »also willst sei aewerraschen? - Na, denn lat Di seggen, ick bün in minen Lewen wat Ihrlichs aewerrascht worden, un all de Aewerraschungen gew ick för ’ne Pip Toback, un ut de heimlichen Freuden, min Saehn, de annere Lüd’ uns maken, dor warden männigmal apenbore Leiden, tau ’m wenigsten vel Verdreitlichkeit un Argerlichkeit. - Wat heww ick nich mit Tanten Schaening för Elend hatt; ick weit, dat sei kein Dos’ hett un ümmer ut de Tüt snüwwt, un so wull ick ehr denn verleden Sommermark ’ne heimliche Freud’ maken un schenkte ehr ’ne schöne Snuwtobacksdos’; aewer de Freud’ bekamm mi slicht, denn sei smet mi dat Ding an den Kopp un säd, ick wir en ollen utverschamten Husorenspitzbauw’.
Un denn, min Saehn, wat was dat för ’ne schöne Aewerraschung, as vergangen Johr de grote Utspelung för de Armen hir was, un ick dat Spinnrad gewunn, un Din Mutter de schöne Pudelmütz mit den gollen Quast, un Fru Boldten de Ridhosen, un de Herr Paster de lütte Dreihörgel.« - »Ja, Unkel,« segg ick, »tau Wihnachten is jo dat doch na einmal Mod’, un dor kaenen doch ok so ’ne Verdreitlichkeiten un Verdreihtheiten nich vörkamen.« - »Verlat Di dor nich up!« seggt hei. »Sett Di dal! - de Nutzanwenning hest Du all vörweg kregen, nu will ick Di ok de Geschicht vertellen.«
As ick vör Johren mal ’ne Tidlang in Parchen wahnen ded, dunn lewte Herr Rathsherr Zarnekow in Güstrow noch mit sin Fru un sin Dochter un hadd ok sin Swägerin bi sick. Na, de drei Frugenslüd’ führten alle Morgen, de Gott in ’n Himmel warden let, twischen elben un twölwen spaziren up so ’n lütten Jagdwagen langs mit ’ne Wust. Vörn up den lütten Buck, de afschraben warden kunn, satt de Kutscher, de Fru Rathsherrn un de Swägerin seten hinnen up de Bänk, un de Dochter red up de Wust. - Eins Dags - ’t was nich lang’ vör Wihnachten - kamm de Kutscher ’rin: »Herr Rathsherr,« säd hei, »sei hewwen uns dese Nacht unsen Buck von den Wagen stahlen.« Na, de Herr Rathsherr Zarnekow, de schull denn nu un gung in de Stuw ’rüm un argert sick. Grad’ as hei dit Geschäft nah Kräften besorgen deiht, führt sin Swager, de Herr Rathsherr Darjus ut Parchen, vör de Dör vör.
Tau de dunnmaligen Tiden höllen de Parchenschen sihr up Rathsherrn von verstännige Johren, bi de de grise Esel all ’rut was, un blot den Herrn Rathsherrn Darjus würden noch allerlei lustige Streich nahsein, denn hei was noch Supernumeror. Dit was hei nu frilich all dreiuntwintig Johr lang west un hadd nu ok mit de Wil’ von de Schelmenstück laten künnt; aewer hei dacht ok so: »wer giwwt mi wat dorför? Ümsüs möt ick doch Rathsherr spelen’ wotau sall ick mi mit ihrwürdige Gedanken min glattes Gesicht verschampfiren?« un makt denn noch ümmer tau af un an so ’n lütten Witz up anner Lüd’ Kosten. Ick hadd dat aewer Keinen raden wullt, up sine Kosten en slichten Witz tau maken, denn denn kihrte hei den Herrn Rathsherrn nah buten ’rut, un wat em an Ihrwürdigkeit afgung, dat makte sine Kraetigkeit wedder gaud.
As de Herr Rathsherr Darjus nah de Stuw ’rinner kamm, was hei sihr lustig von wegen dat Wedderseihn, un de Herr Rathsherr Zarnekow sihr verdreitlich von wegen den Buck; un as de Frugenslüd’ nu dortau kemen, dunn was dat halw ’ne Freud’ von wegen dat Wedderseihn von den Brauder un halwen Leid von wegen dat Nichwedderseihn von den Buck. De Spazirfohrten müßten instellt warden, de Kutscher kunn jo nich sitten, denn dat hei mit de Dochter tausamen up de Wust red, dat paßte sick doch nich. - Doraewer würd denn nu ’ne Tidlang hen un her judizirt, un tauletzt besegen sei sick All dat Flag, wo de Buck seten hadd, un de Herr Rathsherr Darjus besach sick dat ganz genau un dachte so bi sick: »Dat wir en schön Geschenk för Din Swester tau Wihnachten!« Hei müßt so as so nah Rostock wegen sinen groten Prozeß un kunn denn de Buckangelegenheit dor glik mit besorgen.
Den Abend nah dat Abendbrod redten de Güstrowsche Rathsherr un de Parchensche Rathsherr denn sihr stark in städtischen Angelegenheiten, wo sei in Güstrow dat bi dat Sprüttenprobiren höllen un in Parchen bi dat Bullenstöten, wo oft de Straten fegt warden müßten, un in wecke Wis’ de wollöbliche Magistrat sick dorinner tau leggen hadd. De Herr Rathsherr Darjus was aewerst sinen Swager in ’t Diskuriren sihr aewerlegen, denn as Supernumerorius hadd hei noch vele schöne nige Ideen, de den Herrn Rathsherrn Zarnekow bi de alljährliche Gehaltsinnam’ Stück för Stück allmählich afhannen kamen wiren. Un as sei dit Allens tau ’m Nutzen von de Vödderstadt Güstrow un de Vödderstadt Parchen dörchspraken hadden, gungen sei tau Bedd un slepen den Slap der Gerechten.
»Ick för min Part,« säd min Unkel Matthies un rew sick den Kopp, as süllen dor binnen ok Ideen jung warden, »ick kann nich ümhen, de Frag’ uptausmiten: Worüm, wenn de Herrn Burmeisters alle Johr ehren Polizei= un Brand=Konvent hollen, saelen de Herrn Rathsherrn nich ok einen Sprütten= un Bullen= Konvent hollen? Natürlich up Stadtkosten. Denn dat steiht fast, sörre de Tid, dat unsre beiden Herrn sick richtig bespraken hewwen, warden de Sprütten in Güstrow un Parchen ümmer vör dat Füer probirt: un de Nutzen von dese Inrichtung liggt up de Hand.«
Herr Rathsherr Darjus führte also nah Rostock, un nah fiw, söß Dagen kamm hei wedder taurügg un hadd, ne grote Kist hinnen up den Wagen, un sin Swager Zarnekow fröggt: »Wat is in de grote Kist?« - Den Herrn Rathsherrn Darjus prickelte aewer de Hawer un de Supernumerorius sleiht em in den Nacken un hei denkt: Sallst en lütten Witz maken! Un seggt also: »Je, denk Di mal! In Rostock was en Kirl mit wille Dir un hadd ok ’ne Gir=Aff, un dat Dirt müßt em dor krepiren, un wil ick weit, dat ick unsern Schauldirekter dor ’ne Freud mit mak, heww ick em de Knaken un dat Fell mitbröcht, denn de Mann geiht dormit üm, för unsere grote Schaul en Naturalienkabinet antauleggen, un so ’ne Gir=Aff, dücht mi, wir doch en schönen Anfang.« Un hei denkt bi sick: Wat ward dat för ’ne Aewerraschung warden, wenn sei nu ut Niglichkeit de Kist upmaken, üm de Gir=Aff tau beseihn, un sei finnen den Buck.
Aewer de Herr Rathsherr Zarnekow un sin Frugenslüd’ wiren nich niglich up Gir=Affen, un as an den annern Morgen Herr Rathsherr Darjus afreist is un mit Flit de Kist dor vergeten hett, geiht sin Swager Zarnekow aewer de Del’ un süht de Kist mit de Gir=Aff un seggt: »Gottsdausend! Dor hett Darjus sin Gir=Aff vergeten! - Fik! Lop, rüm un säuk Frachtgelegenheit nah Parchen!«
De findt sick denn ok bald, un Herr Rathsherr Zarnekow seggt tau den Fuhrmann: »En Breif is wider nich nödig. Grüßens S’ man velmal, un ick schickt em hir sin Gir=Aff.«
De Fuhrmann führt in Parchen vör de Dör von den Herrn Rathsherrn, un as hei de Kist von den Wagen laden ward, steiht oll Goldsmid Bohn vör de Dör un fröggt: »Wat is in de Kist?« - »’Ne Gir=Aff,« seggt de Fuhrmann. Un Goldsmid Bohn vertellt dat an Jud’ Freudenthalen, un Jud’ Freudenthal an Brenner Staudy’n, un Brenner Staudy an Bäcker Hilgendörpen, un ’t wohrt kein Stunn’, dunn weit dat de ganze Stadt: »Herr Rathsherr Darjus hett sick ’ne Gir=Aff anschafft.«
Während deß kümmt denn nu de Rathsherr Darjus ut den Rath taurügg, un as hei in sin Strat ’rin kümmt, steiht oll Jochen Hilgendörp in de Dör un seggt: »Gu’n Morrn, Herr Rathsherr, Ehr Gir=Ap is ok ankamen.« - »Wat Deuwel!« denkt de Rathsherr, un as hei nah sinen Hus ’ran kümmt, seggt oll Goldsmid Bohn: »Herr Rathsherr, wenn Sei den Gir=Apen ’rut laten ut den Kasten, wisen S’ mi dat Beist ok mal.« - Den Herrn Ratsherrn schütt dat Blatt bi dese Red’, un as hei up de Del’ kümmt - richtig! - Dor steiht sin Gir=Affen=Kist. »So ’n Daesbartel von Swager!« röppt hei. »Ick will em ’ne heimliche Freud’ maken, un hei makt mi hir tau ’m öffentlichen Skandal vör de Lüd’. - Schafft mi de verdammte Kist ut den Hus’«
De Fru Rathsherrn Darjussen schickt nu also bi de Koplüd’ in de Stadt ’rüm, wat sei kein Frachtgelegenheit nah Güstrow un nah Rostock wüßten; sei hadd ’ne Kist nah Güstrow tau schicken un ’ne Partie leddige Win=Ankers nah Rostock. Ehr Dirn kümmt denn ok bald taurügg un seggt: »’Ne Empfehlung von Herrn Kopmann Zichuriussen, un Fuhrmann Snakenborg führt morgen früh aewer Güstrow nah Rostock, un de Fru Rathsherrn süll em man de Saken henschicken, hei wull ’t woll besorgen.«
Un dat schüht denn ok, un as de Frachtfuhrmann den annern Morgen führen will, seggt de Kopmann Zichurius: »Na, un de Kist von de Fru Rathsherrn...« - »Ja,« lacht de Fuhrmann, »de Kist mit den Gir=Apen! Ick weit - ick weit! Ick heww mit de Fru Rathsherrn sülwsten redt. - En snaksches Stück, Herr Zichurius!« - »Na, denn weiten Sei jo Bescheid,« seggt de Kopmann, un de Fuhrmann führt los.
De Herr Rathsherr würd denn nu en beten stark mit sinen Gir=Apen brüdt, un sine leiwe Fru hadd en beten vel von sine Verdreitlichkeit tau liden; aewer nah en drei, vir Dag’ gaww sick dat denn ok, un de Fru Rathsherrn sitt eines Nahmiddags recht still taufreden bi ehren Koffe un seggt tau sick: »Gott sei Dank, dat de verdammte Geschicht ut de Welt is!« dunn geiht de Dör up un de Postbad’ bringt twei Breif’, einen an den Herrn Rathsherrn un einen an de Fru Rathsherrn, beid’ ut Rostock. - De Fru Rathsherrn breckt ehren up, un as sei les’t, sacken ehr de Arm an den Liw’ hendal un sei röppt: »Himmlischer Vater! Wat ’s dit?« - Sei les’t un les’t, aewer ümmer dat sülwige: de Winhändler Ahlers in Rostock schriwwt ehr, de Anker wiren richtig ankamen; aewer ok ’ne Kist, worin nah Utsag’ von den Fuhrman en Gir=Ap in sitten süll, un hei frog nu an, wat mit den warden süll.
Grad’ as sei in ehre Vertwiwlung in de Stuw’ up un dal gung, kamm ick - Din Unkel Matthies - ’rinner, un sei stellte sick vör mi hen un säd: »Unkel Matthies« - denn jedwerein unkelt mi dunn all - »wo geiht mi dit! Wo geiht mi dit! - Weiten Sei, wo de ßackermentsche Gir=Aff nu is?« »In Güstrow,« segg ick. - »Ne, in Rostock,« seggt sei un vertellt mi de ganze Geschicht utführlich un seggt: wenn ehr Mann dit Stück nu wedder tau weiten kreg’, denn würd hei jo woll wild, un sei hadd keine ruhige Stunn’. Un dorbi fung sei bitterlich an tau rohren.
Ick natürlich müßt mi afwennen, denn mi kamm dat Lachen an, fat’t mi aewerst bald christlich un tröst’t sei un säd: »Laten S’ dat man sin! Wi krigen dat mit de Gir=Aff endlich doch tau Schick. Morgen möt ick nah Rostock, un wenn Sei mi dat Tauvertrugen schenken,« segg ick, »denn besorg’ ick de daemliche Gir=Aff richtig an den Herrn Rathsherrn Zarnekow, wenn ick aewer Güstrow taurügg kam. Hüt is Dingsdag, un den Fridag hewwen wi heilig Abend, denn kümmt sei grad’ noch tau rechter Tid an.« - Na, sei freut sick denn nu wedder un bedankt sick; dunn kümmt de Herr Rathsherr Darjus, rin un seggt: »Gu’n Abend,« un sei plinkt mi ümmer tau, dat ick bi Leiw’ nicks seggen sall, un giwwt em den Breif ut Rostock.
Hei les’t den Breif, un as hei ’n lesen hett, smit hei ’n verdreitlich up den Disch un seggt: »Hal de Kukuk den Prozeß! Nu möt ick morgen wedder nah Rostock!« - »Dat paßt sick schön,« segg ick, »ick möt morgen ok hen, denn reisen wi tausam.« - Dat ward denn ok afspraken, un den annern Morgen tidig sitten wi up den Wagen un führen nah Rostock.
As wi nah Güstrow kamen, segg ick: »Willen Sei nich’ währenddeß Middag faudert ward, en beten nah Ehren Herrn Swager gahn?« - »Ne,« seggt de Herr Rathsherr un ward falsch, »min Swager is en Daesbartel’ un sin Frugenslüd’ sünd nich anners. Wildeß ick ehr ’ne heimliche Freud’ maken will, maken sei mi tau de Uhl von de ganze Welt.« - »Haha!« segg ick, »wegen de Gir=Aff.« - »Hollen S’ Ehr Mul!« seggt hei. »Ick will nicks mihr dorvon weiten. Min Swager hett de Kist nu’ un utlachen will ick mi nich von em laten.«
Wi kamen also nah Rostock un stigen in de Sünn af un krigen twei Stuwen neben einanner; ick Nummer 8 un hei Nummer 9; un as ick min beten Packeneelken ’ruppe besorgt heww’ denk ick: sallst man glik din Gäng’ begahn, un gah vör Allen nah den Winhändler Ahlers.
»Gu’n Dag,« segg ick, »Ahlers« - denn wi kennten uns - »Sei hewwen jo woll ’ne Kist von de Fru Rathsherrn Darjussen ut Parchen kregen?« - »Ja,« seggt hei un lacht, »wo de Gir=Ap in is.« - »Richtig,« segg ick. »Schicken S’ mi de doch morgen früh nah de Sünn, ick logir up Nummer 8.« - »Schön,« seggt hei, »aewer wenn dat Beist lebennig west is, denn ward dat nu woll dod sin, denn faudert hewwen wi ’t nich.« - »T’ is ok egal,« segg ick nu un gah.
As ick nu des Abends späd nah min Quartir taurügg kam, will ick up min Stuw’ gahn’ dunn seggt de Kellner: »Ne, hir! Sei slapen up Nummer negen. Den Herrn Rathsherrn was sin Bedd tau kort, un hei hett mit Sei tuscht.« - »Ja« segg ick un denk ok an wider nicks Böses, »wat lang is hei,« un gah tau Bedd un slap bet den annern Morgen.
Ick sitt nu all up un drink minen Koffe, dunn hür ick neben an un up den Vörplatz einen gruglichen Larm, un as ick ut Niglichkeit ut min Dör kik, dunn springt de Herr Rathsherr Darjus dor buten herüm in ’n blanken Hemd un schimpt un schandirt un schümt vör Wuth, un twei Arbeitslüd’ stahn bi ’ne hartliche Kist un dreihen ehr Mütz un kratzen sick in den Kopp. - »Wat is ’e?« frag ick. - »Der verfluchte Gir=Aff!« röppt de Herr Rathsherr un springt in sin Stuw’ taurügg un smitt de Dör in dat Slott, dat Hus bewert. Ick wink nu de Arbeitslüd’ mit de Kist in min Stuw’ herin, lat sei bi dat Bedd setten un smit de Bedd’deck doraewer.
Dat wohrt denn nu ok nich alltaulang’, dunn kümmt de Herr Rathsherr nah mi ’rüm un sett’t sick ganz unschüllig up sin Gir=Affen=Kist un schandirt up de Lüd’ un schellt up de Welt: dat wir en afkort’t Spill, un hei kennt sin gauden Frünn’ in Parchen ganz genau, de hadden em dit hir anricht’t, hei wull ’t ehr aewer gedenken. - »Wo hewwen Sei de Kist denn hen beordert?« frag ick. - »In de Warnow, heww ick tau de Kirls seggt, saelen sei sei smiten!« röppt hei. - »Na, denn gewen S’ sick taufreden!« segg ick, »denn ward sei dor nu ok woll liggen.«
Wi reden nu von uns’ Reis’ un dat wi morgen vör Dau un Dag’ afreisen müßten, denn de Weg’ wiren bi dat Däuweder gor tau slicht worden, un as ick mark, dat hei gahn will, segg ick - denn de Gir=Aff=Geschicht kettelt mi doch hellschen: - »Herr Rathsherr,« segg ick, »setten S’ sick hir leiwerst up en Staul, Sei künnen den Deckel von de Kist insitten.« - »Wat för ’ne Kist?« frog hei un fohrt tau Höcht, as hadd em ’ne Adder steten. - »Oh,« segg ick’ »Ehr Gir=Affen=Kist,« un namm de Deck ’run un mag jo woll ok en beten dorbi lacht hewwen. - En Tidlang stunn hei dor un sach ut as en Bull, wenn em en roden Dauk vör de Ogen hollen ward, denn kek hei mi an, denn kek hei de Kist an, un ick denk all: nu fohrt hei di in de Hor! Dunn spuckt hei ’n pormal kort vör sick hen un stödd mit den Bein nah de Kist: »Verfluchte Gir=Affen=Trödel!« un ’rut was hei ut de Dör.
Den ganzen Dag aewer gung hei nu üm mi ’rüm as de Katt üm den heiten Bri un wohrschugt mi ümmer so von Firn’, un wenn ick em taufällig ankek, denn kek hei bi Sid’ dat ick tau mi seggen müßt: »Na, wo dit woll möt? Hei führt am Enn’ morgen gor nich mit di.« Uterdem hadd ick jo ok de Fru Rathsherrn verspraken, de Kist nah Güstrow mit tau nemen, un wenn hei tau weiten kreg, dat sei mit em up den sülwigen Wagen wir, aewer nich lang’ duren. Knapp was hei so recht warm un behaglich worden, dunn kamm de Herr Rathsherr Zarnekow up em los, läd em so recht fründlich de Hand up de Schuller un frog: »Na, min leiw’ Swager, hest Du denn ok Din Gir=Affen=Kist richtig kregen?« - De Herr Rathsherr Darjus kek em so unseker in de Ogen, wo dit woll meint wir, un denn kek hei mi an, wat ick woll lachte; aewer, as hei sach, dat sin Swager ganz ihrlich dorbi utsach, un ick ganz unschüllig, denn ick verbet mi dat Lachen, dunn säd hei kort weg: »Ja, ja! Un ’t is all in Richtigkeit!« - Nu kemen aewer de Frugenslüd’ un frogen, ob sick de Schauldirekter sihr freut hadd? Un ob dat Beist all utstoppt wir? Un wo grot dat Kreatur wesen ded? Un deden de Herrn Rathsherrn Judas=Matern an, un de rückte up sinen Staul hen un her un säd blot »Ja« un »Ne« un plückt de Fidibussen in lütte Enns un streut sei giftig üm sick ’rüm in de Stuw’
Aewer bald hürten all de Verdreitlichkeiten up, denn dat Bescheren gung los! De Fru Rathsherrn kreg en swart siden Kled, stiw von Sid’, dat dat binah in de Eck stellt warden kunn, un de Herr Rathsherr kreg en Slaprock, dormit hei mit sinen Slap doch nich allein up de Rathstuw’ anwesen wir un de Swägerin kreg en halwen Stuartkragen - de anner Hälft was noch nich farig - un drüddhalw Por Strümp - an den einen knütt’te de Dochter noch - un en Neidisch, woran noch de Bein un dat Babengestell fehlen ded. De Dochter œwer, de kreg so vel, dat gaud twei Döchter von baben bet unnen dormit utstaffirt warden künnen. Dorup kamm ’ne grote Bowl’ Punsch in de Stuw’ un Kauken un Nœt un Appeln, un nu würd de Herrlichkeit irst recht. De Herr Rathsherr Zarnekow gung in de Stuw ’rüm un putzte de Lichter un brummte allerlei lustige Lieder mang de Tähn un plinkte mi tau un lachte un flusterte »Dit is man de Vörsmack dat Best kümmt irst nah; Ick Heww för min Frugenslüd’ noch ’ne lustige Aewerraschung.« De Fru Rathsherrn bögte sick nah mi dal un säd: »Seihn S’ mal, wat Zarnekow lustig is, œwer wat ward hei irst nahsten springen? Wi œwerraschen em nämlich mit ’ne Julklapp.«
Na, ’t wohrt denn ok nich lang’, dunn gung de Aewerraschung los. »Julklapp!« rep Einer nah de Dör ’rinner un schow en grotes in Linnen packt Packet in de Stuw ’rin. An den Herrn Rathsherrn was dat adressirt; hei makt dat also ok up, un wat kamm ’rut? - En nigen Kutschenbuck.
In de Irst makte de Herr Rathsherr so ’n ungewiß Gesicht un kek de Frugenslüd’ an as de Kauh dat nige Dur, doch mit de Wil’ föllt em wat in, un hei säd tau sick: »Kik dat Rackertüg! Sei hewwen min Present utspionirt un nu bedrüppeln sei mi mit min eigen Fett. - De Spaß is nett,« sett’t hei lud’ hentau un lacht un fröggt: »Na, freut Ji Jug denn?« - Sin Frugenslüd lachten denn ok, un sin Swägerin frog: »Zarnekow, dor hest Du doch woll nich an dacht?« - »An dacht? Ick nich an dacht? Na, wer hett dor denn an dacht? Ick dacht so - dacht ick....« - »Je,« seggt sei, »un wi dachten, Du haddst dor gor nich an dacht, un ’t süll för Di ’ne Aewerraschung sin, dachten wi.« - »För mi?« fröggt de Herr Rathsherr ganz verstutzt. - »Ja, för Di,« seggt sin leiw, Fru. - »Dit is am Enn’....« seggt de Dochter. - »Julklapp!« röppt wedder Einer in de Dör un schüwwt eben so ’n Packet ’rinner ’an de Fru Rathsherrn!’ un wat is ’t? - En nigen Buck.
De Herr Rathsherr Zarnekow kek fin Frugenslüd’ an un nahsten mi un nahsten sinen Swager Darjus un schöw sick De Slapmütz achter aewer un säd endlich: »Na, twei Bück! Dat kann sick helpen!« - »Twei Bück!« rep sin leiw’ Fru un slog de Hänn’ in enanner un säd: »Leiwer Gott! Zarnekow, wi dachten....« - »Ja,« seggt hei, »un ick dacht ok....« un nu fungen sei en Jeder an, sick tau verdeffendiren, un ut dat Verdeffendiren würden apenbore Verdreitlichkeiten.
Blot de Herr Rathsherr Darjus, de lacht so heimlich vör sick hen un bückt sick nah mi ’ran un seggt: »Gott sei dusendmal Dank, dat min insamte Kist up Reisen is - de Kukuk mag weiten, wo - wenn de hüt Abend noch ankamen wir, denn wir de Sak vullstännig.« - »Julklapp!« röppt dat up de Del’. - »So,« segg ick tau mi, »Unglück, nu gah Dinen Gang!« denn ick kennte Jochen sin Stimm. De Dör geiht up, un mine swarte Kist kümmt ’rin mit de Upschrift: ’An den Herrn Rathsherrn un de Fru Rathsherrn Zarnekow; denn de hadd ick vörher dorup backt.
Knapp hadd de Herr Rathsherr Darjus de swarte Kist seihn, as hei ok upsprung un üm de Kist ’rümgahn würd; hei kek de Kist an, as wir em nich gaud tau Maud’, as hadd hei Tähnweihdag’, un ut de kist süll dat Handwarksgeschirr tau ’m Tähnuttrecken utpackt warden; hei kek de Kist an, as wull hei mit sine Ogen den Düwel dod slahn, wenn de dorin set. »Dit is jo woll....?« säd hei un kek mi dorbi an, as hadd hei Prenzlow verraden, »dit is jo woll...?« - »An mi un min Fru adressirt,« säd Rathsherr Zarnekow un sned dat swarte Waßlinnen ’runne. Aewer knapp kamm de nakte Kist mit de Teiken tau ’m Vörschin, as de Herr Rathsherr Darjus den Herrn Rathsherrn Zarnekow bi de Sid stödd un sick - baff! - Up den Kistendeckel sett’t un de Rockslippen d’raewer deckt. - »’T is en Irrthum!« schregs hei, »’t is en Irrthum! Hir ’s en Sadel in för Schregeln aus Möderitz.« - »Ne!« säd de Herr Rathsherr Zarnekow, »ne!« säd de Fru Rathsherrn, »ne!« säden de beiden annern Frugenslüd’, un »ne!« säd ick ok, »hei will blot Spaß maken!« - Nu würd hei denn mit Lachen von de Kist tau Höchten treckt, un as nu de Teikens von de Kist tau ’m Vörschin kemen, dunn röppt de Herr Rathsherr Zarnekow: »Meines Lebens! Darjus, dit is jo Din Gir=Affen=Kist!« - »Verfluchte Kist!« rep de Herr Rathsherr. »Lat’t mi ’rut! Lat’t mi ’rut! Ick will nah Hus!« Aewer twischen em un de Dör stunnen de Frugenslüd’ un redten un deden: wenn dat ok ’rutkamen wir, dat dat Present von em kem’, so wir jo dat doch ’ne Aewerraschung för sei, denn ’t wüßt jo noch Keiner, wat dorin wir. - De Herr Rathsherr Darjus smet sick in stille Wuth in de Sofaeck un lachte ingrimmig aewer dat ganze Gesicht un rep: »Schön! Schön! Na, denn lat’t Jug aewerraschen! Ick heww von de Orts nu naug; un Sei,« dreiht hei sick nah mi ’rüm, »Sei kaenen morgen allein führen! Keinen Schritt führ ick wider mit Sei!«
De Kist was nu apen makt, un herut kamm? - En nigen Buck. - Leiwer Gott! Wo sach de Herr Rathsherr Zarnekow ut, un wo sach sine leiwe Famili ut! De Herr Rathsherr Darjus was nu aewer in ’ne giftige Lust geraden un lachte ut vullen Hals’: »Süh so, Zarnekow, Du Daesbartel! Du hest mi mit Din Kisten=nahschicken tau de Uhl von ganz Parchen makt; nu hest Du de Gir=Aff! Süh so, Zarnekow, wenn ’t kümmt, denn kümmt ’t mit Hupen! Süh so, Zarnekow, nu will’n wi sei alle drei in eine Reih stellen, dat Ji doch de Bescherung aewerseihn kaent. Süh so, Zarnekow, nu fehlt man noch ein, denn hett Jeder von Jug sinen eignen Privat=Buck.« Aewer blaß vör Schreck würd hei utseihn, as be Dör upgung.
Den Herrn Rathsherrn Zarnekow sin Kutscher Friedrich kamm ’rin un hadd wat up be Schuller un säd: »Herr Rathsherr, ick wull Sei doch hüt Abend tau ’m heiligen Christ ok ’ne heimliche Freud’ maken, uns’ oll Buck hett sick wedder anfunnen. Hir is ’e!« Un dormit sett’te hei den virten Buck in de Stuw’ ’rinner.
Un nu, min Saehn, »sett’te min Unkel Matthies hentau, as hei dese Geschicht vertellt hadd, »nu hest Du nahgradens woll naug heimliche Freuden un Aeweraschungen, nu säuk Di dor ein’ von ’t beste Enn ut, un denn wis’ mi doch nu mal, wat Du Din Mutter för ’ne Aewerraschung maken willst?« - Ick pack denn nu min Packet utenanner, un wat kamm herut? - ’Ne Brill. - »Süh!« säd hei, »’ne Brill? Wo kümmst Du dorup?« - »Je,« säd ick, »as wi nilich Abends all so üm den Disch ’rümseten, dunn wull Mutting ’ne Neihnadel infädeln, un dat wull nich recht gahn, dunn würd sei verdreitlich un säd: Ick möt mi noch schir ’ne Brill anschaffen; un dat markte ick mi.« - »Na, denn kumm mit!« säd min Unkel un rep min Swester Lisette un frog: »Lisette, wat schenkst Du Muttern?« - »Möst nich wedderseggen, Unkel« säd sei, »’ne Brill.« - »Un Du, August?« - August was dunn so ’n rechten dicken Blösser un stamert en beten, un wenn hei in Verlegenheit kamm, denn kunn hei kein Wurt ’rutbringen; aewer singen kunn hei, un dorüm hadd Unkel Matthies dat bi em inführt, dat hei in so ’ne Ümstänn’ sin Antwurt singen müßt. -August makte nu also en breid Gesicht un fung an tau stamern. - »Sing’, Jung’!« säd Unkel Matthies, un August sung denn mit schöne helle Stimm nah de Melodi von den Jumfernkranz:
»Ick schenk min Mutting ok ’ne Brill - Veilchenblaue Sei-i-de.«
»Schön, min Saehn,« säd Unkel Matthies un dreiht sick nah mi üm: »Wat seggst Du nu?« - Ick säd nicks. - »Nich wohr?« säd hei, »Din Mutting hadd sick aewer de drei Brillen woll mihr argert as freut, un wenn sei nich so ’ne verstännige Fru wir, hadd sei maeglich dorin ’ne Spitz finnen künnt. Kumm hir mal her!« sett’te hei hentau un gung an ’t Finster ’ran, »wat liggt dor up de Strat?« - »Snei« säd ick »’t is jo Winter.« -»Richtig!« säd hei, un de Snei un de Winter warden vergahn, un dat Frühjohr ward herantrecken, aewer nich mit einen Slag, ne, allmählich: un so geiht dat mit den Sommer un den Harwst, bet de Winter wedder anrückt dat ganze Johr dörch; un aewerascht uns uns’ Herrgott mal bi Winterstid mit warm, weik Weder, oder bi Sommerdagen mit en kollen, sturren Nordostwind, denn krigen Ji Gören den Snuppen, un wi Ollen verküllen uns bet up den Dod. Doch dat deiht uns’ Herrgott, un hei weit, wo tau dat gaud is; wenn wi Mischenwörm aewer em dat nahmaken willen, denn maken wi Dummheiten un stellen abellsches Tüg an - Freud’ un Leid, wenn s’ uns œwer den Hals kamen, sünd en tweisnidig Swert, un ’t hürt en fasten Kopp un en fastes Hart dortau, sei von uns aftauwehren, dat s’ uns nich in den Grund stöten. - Ja, min Saehn, ok de Freud’, wenn sei unverhofft kümmt, hett ümmer en Bismack; is sei lütt, von Verdreitlichkeit un Verlegenheit, is sei grot, von taukünftiges Unglück - Kik den Möllergesellen an, de eben den Schepel Weitenmehl nah dat Hus rinner bringt, wenn de hüt dat grote Loß gewinnt, is hei för sin Lewenstid de unglücklichste Minsch, un wenn morgen de König von Preußen uns’ Koelsch frigt - wat sei sick maeglich inbilden mag, denn dat dumme Kreatur les’t in Romanenbäuker - denn ward sei as Königin de Spektakel för ’t ganze Land, denn sei is ’ne oll Zanzel un bliwwt ne oll Zanzel un is nich mal as Kaeksch taubruken. - Jeder verstännige un erfohrne Landmann seggt, dat gesegnetste un rikste Johr is dat, wat sinen ruhigen un richtigen Verlop hett, un ick segg Di, dat glücklichste Minschenlewen is dat, wat so vel as maeglich von Aewerraschungen fri bliwwt.« - Un dormit dreiht hei sick üm, un sin oll lustig Gesicht was trurig worden.
Nu weit ick, dat hei Recht hadd, dunn wull ick ’t em noch nich tau glöwen; aewer behollen heww ick sin Würd’, un einen Nutzen hewwen sei för mi hadd: ick heww meindag’ nich in de Lotteri spelt.