Wikisource:Foclóir/Caighdeánaithe

'n-a: ina
'n-ár: inár
'ndiu: inniu
Chromwell: Chromail
Cromwell: Cromail
Gaedhlaibh: Gaeil
Gallaibh: Gaill
Ghaedhlaibh: Ghaeil
Ghaelaibh: Ghaeil
Lochlanachaibh: Lochlannaigh
an nduine: an duine
annso: anseo
ansan: ansin
anso: anseo
aoinne: aon duine
aon tsaghas: aon saghas
aonne: aon duine
ar dtúis: ar dtús
ar fuid: ar fud
arsa 'n: arsa an
arsa ’n: arsa an
arsa'n: arsa an
arsan: arsa an
arsa’n: arsa an
ataoi: atá tú
ataoí: atá tú
bhreitheamhantas: bhreithiúnas
bhíos: bhí mé
chailis: cháil tú
chonac: chonaic mé
chosaibh: chosa
chúigíbh: chúigí
cuideachtain: cuideachta
deineadh: rinneadh
des na: de na
dhearmhad: dhearmad
dearmhad: dearmad
dho: dó
dhuit-se: duitse
dhuit: duit
dhíobh: díobh
drifiúr: deirfiúr
driofúr: deirfiúr
driotháir: deartháir
driothár: dearthár
dritháir: deartháir
drithár: dearthár
dáiríribh: dáiríre
díbireadh: díbríodh
dútha: dúiche
faoi ndeara: faoi deara
feisgint: feiceáil
fé: faoi
gcoinnibh: gcoinne
gheibheann: fhaigheann
ghnóthaíbh: ghnóthaí
h-aoinne: haon duine
h-aonne: haon duine
h-ingheanaibh: hiníonacha
h-uaislibh: huaisle
haoinne: haon duine
haonne: haon duine
hingheanaibh: hiníonacha
huaislibh: huaisle
i n-ao’: in aon
ins gach: i ngach
ins na: sna
mhnaoi: bhean
mnaoi: mbean
n-áiteanaibh: n-áiteanna
ngleanntaibh: ngleannta
ná bainfeadh: nach mbainfeadh
ná déanfadh: nach ndéanfadh
roimis: roimhe
ropairíbh: ropairí
sar a: sula
sgaras: scar mé
so: seo
súilibh: súile
thaithnean: thaitníonn
thaithneann: thaitníonn
thánadar: thángadar
uaislibh: uaisle
uisge-fé-thalamh: uisce faoi thalamh
áiteanaibh: áiteanna
érdaim: eardhamh
órdaibh: órda
⁊: agus
’n-a: ina
’na: ina
'na: ina
’n-ár: inár
’s: is
mada: madra
cheapas: cheap mé
i n’: ina
airígheas: airigh mé
dod’: do do
bhfuilir: bhfuil tú
fá dhéin: faoi dhéin
Ghreugaibh: Ghréagaigh
urlabhraibh: urlabhraí
chómhachtaibh: chumhachtaí
dteangthachaibh: dteangacha
dob': ba
dob’: ba
nGaoluing: nGaeilge
ad: i do
gealún: gealbhan
ngealún: ngealbhan
ghealún: ghealbhan
gealúin: gealbhain
ngealúin: ngealbhain
ghealúin: ghealbhain
fiolar: iolar
ioscad: ioscaid
dhóibh: dóibh
thu: tú
caithfam: caithfimid
ragham: rachaimid
béam: beimid
dhéanfam: dhéanfaimid
bainfam: bainfimid
headartha: headra
dheineadar: dhearnadar
táinig: tháinig
dtosnuíghmís: dtosaímis
déinean: déanann
déin: déan
mhachtnamh: mhachnamh
machtnamh: machnamh
dhó: dó
bheárnain: bhearna
fhiachaibh: fhiacha
ídhbirte: íobartha
fhiolar: iolar
fhiolair: iolair
smailín: smalán
daraighe: darach
ag sníomhadh: ag sníomh
d'fhalla: do bhalla
d'fhanas: d'fhan mé
bpócaíbh: bpócaí
fá na: faoina
glúnaibh: glúine
fháisgeas: fháisceann
labhruigheas: labhraíonn
glúnaibh: glúine
súilibh: súile
ceoltóiríbh: ceoltóirí
daoinibh: daoine
hanmnachaibh: hanamacha
tighthibh: tithe
slinneanaibh: slinneáin
buillíbh: buillí
bhronnas: bhronnann
chuireas: chuireann
cluineadh: chualathas
bliadhnaibh: bliana
mnáibh: mná
dham: dom
déithibh: déithe
gheibhtear: fhaightear
háilneacht: háilleacht
dhaoinibh: dhaoine
daoinibh: daoine
ndaoinibh: ndaoine
deintear: déantar
driféaracha: deirfiúracha
hingheana: hiníonacha
dritháireacha: deartháireacha
fala: balla
falla: balla
fhala: bhalla
fhalla: bhalla
bhfala: mballa
bhfalla: mballa
fallaí: ballaí
falaí: ballaí
fé’n: faoin
fé'n: faoin
dhritháir: dheartháir
dhrifiúr: dheirfiúr
ingheana: iníonacha
annsan: ansin
bhreicfeast: bhricfeasta
breicfeast: bricfeasta
mbreicfeast: mbricfeasta
Murchadha: Murchú
lem’: le mo
im’: i mo
lem': le mo
im': i mo
led’: le do
id’: i do
led': le do
id': i do
chím: feicim
rabhabhair: raibh sibh
taoi: tá tú
taoí: tá tú
táir: tá tú
conas taoi: conas atá tú
conas taoí: conas atá tú
bead: beidh mé
bhead: bheidh mé
mbead: mbeidh mé
beir: beidh tú
bheir: bheidh tú
mbeir: mbeidh tú
ná beimíd: nach mbeimid
ná bead: nach mbeidh mé
ná beidh: nach mbeidh
ná beir: nach mbeidh tú
ná beid: nach mbeidh siad
ní'lim: níl mé
ní'lid: níl siad
ní’lim: níl mé
ní’lid: níl siad
táim: tá mé
táthaoi: tá sibh
bhfuilim: bhfuil mé
bhfuilid: bhfuil siad
ná raibh: nach raibh
ná beidh: nach mbeidh
ní’lir: níl tú
ní'lir: níl tú
ná fuilim: nach bhfuil mé
ná fuilir: nach bhfuil tú
ná fuil: nach bhfuil
ná fuilimíd: nach bhfuilimid
ná fuilid: nach bhfuil siad
canad: cén áit
astóin: is dóigh
rabhas-sa: raibh mise
hubhlaibh: húlla
táir-se: tá tusa
thugais: thug tú
fé ndeara: faoi deara
ndeirir: ndeir tú
bhfaighead: bhfaighidh mé
go dtáinig: gur tháinig
shúilibh: shúile
cheannachaibh: cheannaí
bríc: bríce
mhealbhóig: mhealbhóg
spréachaibh: spréacha
ar an dtaobh: ar an taobh
tarang: tarraingt
phíosaibh: phíosaí
píosaibh: píosaí
bpíosaibh: bpíosaí
bhéarfad: bhéarfaidh mé
dtiocfair: dtiocfaidh tú
’neósaidh: inseoidh
'neósaidh: inseoidh
’seadh: is ea
’Seadh: Is ea
'seadh: is ea
'Seadh: Is ea
dhí: di
shuas: suas
dhom: dom
cad dúbhairt: cad a dúirt
dháiríribh: dháiríre
dhíobh: díobh
dhóibh: dóibh
bhuachaillíbh: bhuachaillí
cruachaibh: cruacha
muímhneachaibh: muimhnigh
achainígheachaibh: achainíocha
adharcaibh: adharca
aontaíbh: aontaí
ballaibh: ballaí
beartaibh: bearta
bhallaibh: bhallaí
bheartaibh: bhearta
bheulaibh: bhéala
bheusaibh: bhéasa
bhitheamhnachaibh: bhithiúnaigh
bhliaghnaibh: bhliana
bliaghnaibh: bliana
mbliaghnaibh: mbliana
bhlianaibh: bhliana
blianaibh: bliana
mblianaibh: mbliana
bhliantaibh: bhlianta
bliantaibh: blianta
mbliantaibh: mblianta
bhochtaibh: bhochta
bhonnaibh: bhonnaí
bhrógaibh: bhróga
bhuaibh: bhua
bhuidéalaibh: bhuidéalaí
billeógaibh: bileoga
bitheamhnachaibh: bithiúnaigh
bparóistibh: bparóistí
bparóistíbh: bparóistí
bpócaíbh: bpócaí
brógaibh: bróga
bóithribh: bóithre
caipíníbh: caipíní
capaillibh: capaill
ceannachaibh: ceannaigh
ceathramhnaibh: ceathrúna
ceudtaibh: céadta
chapaillibh: chapaill
cheannachaibh: cheannach
cheannachaibh: cheannaí
cheardaidhthibh: cheardaithe
chladhairíbh: chladhairí
chleamhnaisíbh: chleamhnais
chleasaibh: chleasa
chluasaibh: chluasa
chnocaibh: chnoic
chnámhaibh: chnámha
choinnibh: choinne
chosaibh: chosa
chrannaibh: chranna
chuisleanaibh: chuislí
cháirdibh: chairde
chéadaibh: céadta
chúinníbh: chúinní
chúrsaíbh: chúrsaí
claidhmhtibh: claimhte
clócaíbh: clócaí
cnámhaibh: cnámha
coinnibh: coinne
cosaibh: cosa
craobhachaibh: craobhacha
cómharsanaibh: comharsana
cómharthaíbh: comharthaí
d'fhiadhnaibh: d'fhianna
d'uaislibh: d'uaisle
dailtínibh: dailtíní
daoinibh: daoine
dhaoinibh: dhaoine
dheagh-thréithibh: dhea-thréithe
dháiríribh: dháiríre
dáiríribh: dáiríre
dáiríríbh: dáiríre
dúthaíbh: dúiche
eascáirdibh: eascairdiúla
fearaibh: fir
fhearaibh: fhir
fhiachaibh: fhiacha
fhichidibh: fhichidí
focalaibh: focail
frathachaibh: fraitheacha
fáinníbh: fáinní
féitheachaibh: féitheacha
gathanaibh: gathanna
gcapaillibh: gcapaill
gcluasaibh: gcluasa
gcoinnibh: gcoinne
gcosaibh: gcosa
gcúlaibh: gcúla
ghaoltaibh: ghaolta
ghlúinibh: ghlúine
ghuailnibh: ghuaillí
glúinibh: glúine
guairíbh: guairí
guthanaibh: guthanna
guídheanaibh: guíonna
hadharcaibh: hadharca
hingnibh: hingne
huaislibh: huaisle
hubhlaibh: húlla
húllaibh: húlla
licíníbh: licíní
loirgnibh: loirgní
lámhaibh: lámha
m'bonnaibh: mo boinn
m'brógaibh: mo bróga
mbailtibh: mbailte
mbeulaibh: mbéala
mbrógaibh: mbróga
mbéalaibh: mbéala
mhnáibh: mhná
mhálaíbh: mhálaí
mhéireanaibh: mhéar
mhéireanaibh: mhéara
miotaibh: miotaí
mnáibh: mná
méireanaibh: méara
ndaoinibh: ndaoine
neithibh: nithe
nglúinibh: nglúine
ngnóthaíbh: ngnóthaí
ngrástaibh: ngrásta
nguailnibh: nguaillí
phláitíníbh: phláitíní
phortachaibh: phortaigh
phíosaibh: phíosaí
phúntaibh: phuint
píobairíbh: píobairí
póirsíbh: póirsí
rachtaibh: rachta
ribíníbh: ribíní
riochtaibh: riochtaí
ruibíbh: ribí
ruthagaibh: ruthagaí
ráidhtibh: ráithí
ráiméisibh: raiméisí
seachtmhainibh: seachtainí
sgillingíbh: scillingí
shaileachaibh: shalaigh
sheóidibh: sheoda
shiogairlíníbh: shiogairlíní
shlataibh: shlata
shlinneánaibh: shlinneáin
shálaibh: shála
shúilibh: shúile
slinneánaibh: slinneáin
speabhraídíbh: speabhraídí
spréachaibh: spréacha
sínsearaibh: sinsearaí
súilibh: súile
taoisgeanaibh: taoisceanna
thrithíbh: thrithí
trithíbh: trithí
trithídhibh: trithí
tréithibh: tréithe
tríthíbh: tríthi
árdaibh: arda
áiteannaibh: áiteanna
árdaibh: arda
thosnuigh: thosaigh
tré n-a: trína
peictiúirí: pictiúir
tosnughadh: tosú
fé n-a: faoina
as san: as sin
ríthibh: ríthe
thusnuigh: thosaigh
de sna: de na
chítear: fheictear
tré: trí
cathrachaibh: cathracha
chathrachaibh: chathracha
gcathrachaibh: gcathracha
’N-a dhiaidh san: Ina dhiaidh sin
’n-a dhiaidh san: ina dhiaidh sin
geintibh: ginte
gheintibh: ghinte
ngeintibh: nginte
atharú: athrú
tré n-a: trína
h‑ubhlaibh: húlla
ubhlaibh: úlla
i d-taoibh: i dtaobh
atáid siad: atá siad
atáid: atá siad
bhóithribh: bhóithre
brighibh: brí
GHAEDHILIG: GHAEILGE
g-críochaibh: gcríocha
leabhraibh: leabhair
n-dántaibh: ndánta
guaillibh: guaillí
cleasaibh: cleasa
san mbliadhain: sa bhliain
chloisint: chloisteáil
nósa: nósanna
giodh: cé
míorbhaile: míorúilte
ciantaibh: cianta
feall-samhain: fealsúna
B’ in: Ba sin