دیوانی حەمدی/و
1
[edit]| بێ سەر و سامان عەجەب دەریایەکی قەترانە شەو | ڕۆژی ڕەش بێ دۆزەخێکی موددەتی هیجرانە شەو |
| کردەوەی دنیا کە هەر عەیبە دەبێ داپۆشرێ | پەردەیێکی موختەسەر خاسی بەسەردا دانە شەو |
| ڕۆژی کردە پەردەوە باقڵ لە باخەڵ مانگی کرد | بۆیە وا وەختی زەفافی ئەکسەری بووکانە شەو |
| بەدری کامیل سەر لە گۆشە دەردەهێنێ هەر دەڵێی | خێڵە ڕەشماڵی ڕەئیسی جوملە مەهڕوویانە شەو |
| دەردەخا هەر کەس بە ڕەنگی خۆیەوە وەک سیم و زەڕ | وەک محەک مەفتوونی تەدقیقاتی عوششاقانە شەو |
| عادەتا هەر وەک سەحیفەی بێ سەوادە بەدری ڕووت | حاشیەی هەر لازمە زلفی مەهی تابانە شەو |
| هەر لە ئاوابوونی ڕۆژانایە ماتەم دەیگرێ | عەرزی ئەندامی دەکا دیارە لە ڕەش پۆشانە شەو |
| هەر شەوی میعراجی تەنها کائیناتە قیمەتی | لەیلەتولقەدری موقابیل سەد هەزار ڕۆژانە شەو |
| خاڵ و میل و چاوی خۆمی پێ بڕێژم فرسەتە | پڕ دڵی چونکە جەواهیر سورمەیی چاوانە شەو |
| ڕۆشنایی گەر لە دڵتایە شەوە وادەی ویساڵ | بۆ عیبادەت خەڵوەیێکی موشکیل و ئاسانە شەو |
| حەق وەهایە تا قیامەت حەمدی باسی شەو بکەم | چونکە ڕۆژی ڕۆشنی ئەهلی دڵ و ڕەندانە شەو |
2
[edit]| عاشق و سۆفی لە خوڵقا ئەم مەلەک شەیتانە ئەو | پیری بادە و شێخی تەکیە ئەم بەشەر حەیوانە ئەو |
| ڕازی عیشقم بردە لای زاهید وەکوو کەر گوێی لەقان | حاڵی بووم خاڵی بوو ملپانە خەریکی نانە ئەو |
| نووری مەی فەرقی لەگەڵ شوعلەی ئەلەتریکا هەیە | ئەم چرای ئافاقی فیکرە و خاسی کۆڵانانە ئەو |
| من کە دەسلەملانی شیشەم هەر بە یادی گەردنە | ئەم مل ئەشکێنم کە دەرخا گەردن و گەردانە ئەو |
| زامی ناز و زامی خەنجەر پێت بڵێم فەرقی چییە | چاوەڕوانی مەلحەمە ئەم دەردی بێ دەرمانە ئەو |
| عاشقی ئەگریجە وەک مەفتوونی کاکۆڵ قەت نییە | وەسڵی ئەم پشتگوێ خراوە هەمدەمی لێوانە ئەو |
| شاخی مەرجان قابیلە تەشبیهی لێوی تۆی بکەم | ئەم بەری ماچینە داری بێ بەری بەحرانە ئەو |
| ڕۆژ و یارم ڕوو بە ڕوو وەستان وەکوو ئاوێنە یار | ڕووی نیشاندا بوو بە عەکسی ئەم کە سەرگەردانە ئەو |
| تێگەیشتوون چاوی مەست و ئەبرۆ بۆ کەوتوونە یەک | نیم نیگاهی ئەم ئیشارەی کوشتنە و فەرمانە ئەو |
| وەسڵ و هیجرانم لەلا ئەمسالی فەقر و سەروەتە | موشکلی زۆرە وەسڵ هەر چی ببێ ئاسانە ئەو |
| عەشقی حەمدی سەوقی ساحەی فەلسەفە و ئیدراک ئەکا | عەشقی لێ لادە بزانم ساحبی عیرفانە ئەو |
3
[edit]| نامەوێ ڕۆژی ڕەشی عومرم هەموو با بێتە شەو | ئەشک ئەگەر بێڵێ بنووم و دلبەرم گەر بێتە خەو |
| ئەو گوڵەم دی وا دەزانم هاتووە بۆم موژدەیێ | عومری نەو، ئیقبالی نەو، هەم ڕۆژی نەو، هەم ماهی نەو |
| دڵ بە شەوقی ڕوومەتی سووتاوە، پەروانە بە شەمع | هەر دوو هەم سووتانە ئەمما قابیلە ئەم بێتە ئەو |
| من لە ژێر سایەی فەلەکدا ئارەزووی ژینم نییە | هەر کەوە دەیکا بە باز و بازە هەر دەیکا بە کەو |
| کیمیایێکە عەقڵ، عاقڵ دەکا زەرد و زەعیف | ئەحمەقی، ئەم ئەحمەقانەی کردووە هێندە قەڵەو |
| ئەشقەری ئیقبالی یاری سەرکەشی من سەرکەشە | بازوویێکی ڕۆستەمانەی پێدەوێت بگرێت جڵەو |
| سکەیی ساحێبقڕان ناوی نەما ئێستا بە نەقد | حەمدی داغی دڵ لە ناوا نایە کەوتۆتە بڕەو |
4
[edit]| ڕۆیوانن خوا پێداو و ماوەوەن خوا پێنەداو | خۆزگە بەو سەیدانە بێ پەروا چوون و کەوتوونە داو |
| گەر سەرم تێدا بچێ ناوی ببێ هەر خۆشە پێم | خۆشە پەروانە بسووتێ ناوی تۆ هاتۆتە ناو |
| کوللی سوبحێ زوو بە شۆری گریە خوێناوی جگەر | داغی دڵ شوبهەی نییە بیناترە ئەلبەت لە چاو |
| کاری عاقڵ نەبووە ئەمنییەت لە دڵ ڕێشی قەدیم | مەستە گەر ساقی شەرابی کردە ناو شووشەی شکاو |
| ژنیەتی دنیام بە حەققەت ئێستە بۆ ساغ بۆتەوە | هەر کەسێ ئەمڕۆ کە پیاوی ژن نەبێ نابێ بە پیاو |
| سەیدی سەحرا موستەریحن هەر دوعا بۆ شێخ دەکەن | ئەمری داوە جا لەناو شارایە نۆبەی خووگەڕاو |
| بۆ بڕینە دەستی کورت و داری بێبەر سەوز ئەبن | سەرو و من پێمان حەرامە فیلحەقیقە نان و ئاو |
| کێ لە باخەڵ عاقڵێکا شاهێدی مەقسوودی دی | بەش بڕاو و دڵشکاو و نابەکامن ناتەواو |
| عیززەت و زیللەت کە یادی دیدەیی حەمدی بکەن | قاچی ئەشکێ عیززەت و زیللەت بە ئانێ دێ بە تاو |
5
[edit]| کێ هیلالی دیوە شەق بێ ماهی نەخشەب بێ بە گۆ | تیفلی چاوی یار ئەکا یاری بەسەر کوڵم و برۆ |
| کۆیی یارم پێمەدە زاهید بە جەننەت عالەمێ | بەردە بارانم دەکەن چۆنی بدەم گەندوم بە جۆ |
| من لە ڕێی عەشقا لە پیری کەوتووم وەک داری شەخس | شاخی ئومێدم خەریکە دەربکا تازە چرۆ |
| موژدەیی پشکووتنی دەمتی بە گوڵشەندا سەبا | غونچە وا تێکچوون بە قڕچوون هەر بە مشتی خۆ بەخۆ |
| خوێنی من گەر خۆت لە پێی ئەگری زەریفە بمکوژن | من بسووتێنن ئەگەر دەمکەن بە کل بۆ چاوی تۆ |
| بۆنی ئەو زلفە بە ڕۆژی ڕووتی کرد شەوبۆ وتی | من کە شەوبۆ بم ئەمیشم ناو ئەوا نا ڕۆژبۆ |
| باسی ئەو خاڵە وەنەشەی مل شکاند بێ هۆشی کرد | خۆ فەقیرە لێشی هەڵناسێ بسووتێ بێنی سۆ |
| دەستگاهی قودرەتی تاقە عەجایب دەردەخا | ئەم نیگارە هەر لە ڕشتەی بەرگی گوڵیە تانوپۆ |
| عیززەتی نەفسی گەدایان سفرەیی سوڵتانییە | دوودی ئاهە نانی گەرمی حەمدی ئەشکی ئاو و دۆ |
6
[edit]| بێستوون تۆزە سەنەم نیسبەت بە ئیستیغنایی تۆ | حەقیە ناگاتە خەوی شیرینی گەردی پایی تۆ |
| من دوعاگۆی سەرکەشی تۆم نەمکوژی لەم وەختەدا | ناکەوێتە سەر جەنازەم سێبەری باڵایی تۆ |
| تۆ لە خەو هەڵسی هەڵێ خۆر بەزمی حوسنت گەرم ئەبێ | ئەی سەنەم ڕۆژە مەزەننە پەنبەیی مینایی تۆ |
| شک نییە جیسمی لەتیفم گەر وجوودێکم دەبوو | بۆ چی جارێکی نەدیوم دیدەیی بینایی تۆ |
| حوسنی تۆ ئیعلانی ئیستیقلالی کرد لەم عەسرەدا | هەیئەتی خاسی وجودی دەوڵەتە ئەعزایی تۆ |
| عەکسی ئەحواڵی جیهانە حاڵەتی دنیایی عەشق | موحتەرەم نابێ هەتا عاشق نەبێ ڕیسوایی تۆ |
| هەر لە زددی قاعیدەی عیلمە کە جەمعی زد ئەکا | مەست و هوشیارە سپی و ڕەش نێرگسی شەهلایی تۆ |
| شەرحی خزری داوە سەبزەی مەیکەدەی پیری موغان | چەشمەیی ئاوی حەیاتە کوپەیی سەهبایی تۆ |
| حەمدی کورت کورتە قسەت ئاڵۆزە فکری ئەمشەوت | باسی پەرچەم کە گەلێ شێتی ئەکا سەودایی تۆ |
7
[edit]| باڵی کێشاوە بەسەر حوسنا لە دوو لاوە برۆ | وەک هوما گەییە مەقامێ پێی لەسەر چاوە برۆ |
| ئەمری هەر قەتلە ئیشارەی دڵ بە دوولەت کردنە | شیری میسرە قەت لە کالانا نەوەستاوە برۆ |
| ڕوتبەیی باڵا بە ئینسانی بچووکی قەت مەدەن | چۆن لە ڕووی ڕۆژا بزانە شیری کێشاوە برۆ |
| پەنجەیی ئیعجازە سایەی ما لەسەر شەققولقەمەر | یا لە قاپی مەستی نازا حاجیبی ناوە برۆ |
| بۆیە ساف و تیژە وەک خەنجەر لە بەختمدا سەبا | بەو هەسانی مەککەیەی زلفانەیی ساوە برۆ |
| ڕەنگە قەت ئەهلی موحیببەت یەک کەسی لێ دەرنەچێ | تیغی ڕاکێشاوە ئەمری کوشتنی داوە برۆ |
| وەک چەمەن حەمدی بە خەتتی وردە تەعریفی بکەی | چونکە ئەو ڕەیحانەیە تەعریفی هەر ماوە برۆ |
8
[edit]| سەیری عینوانی ئیشارەی ئەمر ئەدا مەعنا برۆ | یەعنی گەر نیتە برادەر مەیلی شیربازی بڕۆ |
| نرخی خەرموهرەی نییە گەوهەر لەکن سەڕڕافی عەسر | کومەڵێکم ئیستیقامەتدا بە تەنها یەک درۆ |
| من درۆم دیوە لە باغی عالەما سەوزیش بووە | سووکی و ڕیسوایییە وەختێ ئەدا غونچە و چرۆ |
| ئاشنایی قەت لەگەڵ ئەحمەق مەکە گەر عاقڵی | حەیفە بۆ تووتی لە تەیرا بێ بەکەر خۆری گرۆ |
| یەک قسەی ڕاستیش بکە بەڵکوو درۆت بۆ سەر گرێ | مەنجەڵێ ژەک قەترەیێ شیرە کە دەیکاتە فرۆ |
| مەنزڵی دوورە درۆزن سەیری ناکەی حەمدی یا | ئەم قومارە هەر کەسێ ئەیکا زوو دەبێ سووک و تڕۆ |
9
[edit]| دڵ لە دنیا دەرچوو دنیا خۆ لە دڵ هەر دەرنەچوو | چارە دەرچوونە هەتا عیزز و شەرەف زیاتر نەچوو |
| ئاگری گرت کولبەکەم ئەمشەو بە پرشنگی فیراق | تۆ لە دڵما بووی لە ترسا ڕۆحەکەم بۆ دەرنەچوو |
| زۆری وت واعیز بە چاوی تۆ بەچەی پەیمانەگێڕ | گوێم نەدایێ قەت دڵم بۆ ساقیی و کەوسەر نەچوو |
| هەر بەسەر تیغی برۆیا دەستی هەڵێنا کوشتمی | حەقیەتی شاهید وتوویە دەستی بۆ خەنجەر نەچوو |
| بۆ تەماشای کوشتنی شەیدابوانی شەمع و گوڵ | بولبول و پەروانە چوون و دڵ لەبەر دلبەر نەچوو |
| هەر وەکوو نەشتەر دەماری دڵمی دەرهێنا موژەت | چوو بە جەرگی ئاوێنەشدا هەر وەکوو نەشتەر نەچوو |
| دلبەرم تەعنەی لە لەیلادا وتی مەجنوونی تۆ | چۆتە دەفتەر ناوی وەک حەمدی بەسەر دەفتەر نەچوو |
10
[edit]| خەواڵو بوو برا بەختم وەیا خود هەر لە خەودا بوو | سوپای شادی لە دڵدا تیپی تێکدا بوو لە ڕەودا بوو |
| کە فرسەت کەوتە دەست غەم هێرشی هێنا وەکوو شەیتان | وەها ڕێکەوت کە ڕۆژگیرانی ئەمجارە لە شەودا بوو |
11
[edit]| لە باسی زلفتا جانا قسوورم بوو بە موو فەرموو | ڕەزام هەڵماوەسی ئەمما نە ئاڵۆزی بەشەرتێ موو |
| لە داغی زیوی پڕ غەش بۆتە بەردی ڕەش محەک یاڕەب | بەچی بم من لە داغی کردەوەی هەمسایەیی بەدخوو |
| قەباڵەی فەڕ و ئیقبالم بداتێ نامەوێ چونکە | ژنێکی هەرزەیە دنیا کە حاشا هەر دەکا بۆ شوو |
| هەموو کەس هەر ئەگاتە شەشدەری نەردێنی ئەم دەهرە | بە دوو شەش بێ، بە دوو سێ بێ، چ ئەمڕۆ بێ، چ فەردا زوو |
| نیقابی شەوقی یەکڕوویانی دنیایە سیەهـ بەختی | چ باکی شەو بوو کە ڕۆژی جیهان ئارا ئەبوو دوو ڕوو |
| لە هەمڕازی ڕەقیب ئەم شۆخە حەیرانم کە سڵ نەکا | مەگەر ئیعجازی عیشقە سەگ دەکاتە نۆبەچی ئاهوو |
| لە هاتووچۆیی دنیا حەمدی ئیستیغنا بکا حەقیە | نەچوو کەس بێتەوە ئەمما ئەوانەی هاتووە هەر چوو |
12
[edit]| کە ئەوزاعی جیهانم دی قەناعەت عەینی سەروەت بوو | گەدایی ڕەحمەتی حەق پادشاهی حەققی زەحمەت بوو |
| بەبێ دێوانەیی تەرکی عەلایق ناکرێ حەقیە | لە تەقسیماتی ئەحواڵا دڵم ماییل بە جەننەت بوو |
| نەتیجەی کاری دنیا زەحمەتە دووبارەیە یاران | حەیاتێکی سەفیلانە و مەماتێکی بە زیللەت بوو |
| لە سایەی نەفسەوە سیححەت لە ئەبنایی بەشەر دوورە | بەڕەحمەت بێ پدەر نوتفەی دەڵێی مەعجوونی عیللەت بوو |
| لە سەفحەی دەفتەری ئەخلاقی عالەمدا ئەگەر بووبێ | وەفا نەمدیوە بیستوومە بووە ئەمما بە قیللەت بوو |
| فەقر تۆشەی خوڵاسەی سالیکی عیرفانە تەحقیقە | موسیبەت بەرگی ڕەعنایی قەدی ئەربابی هیممەت بوو |
| لە ڕێی یەک ڕەنگیا هەر کەس وەکووحەمدی کە سابیت بوو | بە تەعنەی ئەهلی بێ غیرەت نیهایەت هەر بە عیبرەت بوو |
13
[edit]| وەرن یاران ئەجەل ڕەهبەرمە ئەمشەو | فیراقە ئەووەڵی ئاخرمە ئەمشەو |
| خەیاڵی بەزمەکەی قەیسەرمە ئەمشەو | «سەدای سەمتووری کەللەم گەرمە ئەمشەو |
| چریکە و بانگی دڵ بێ شەرمە ئەمشەو» | |
| تەبیعەت بەرزە زاهیر گەرچی پەستم | نەوەی ئەو شێرەکەی ڕۆژی ئەلەستم |
| لە باڵا بۆ بەڵا پشتێن ئەبەستم | «بە نینۆک کاری فەرهاد دێ لە دەستم |
| وەها شاهوولە سینەم نەرمە ئەمشەو» | |
| شەوی هیجرە دڵم زامار و مەحزوون | دەروونم ئاگری بەردایە گەردوون |
| نەماوە ڕاحەت و عەقڵ و سەبر چوون | «لە تەنیایی بە یادی ڕۆحی مەجنوون |
| خەیاڵی گەشتی دەشت و دەرمە ئەمشەو» | |
| لەسەر عەقڵ و لە دڵ ڕاحەت کە دەرچن | ئیتر نامینێ فەرقی ژین و مردن |
| حەقی وایە کە عاشق دەربەدەر بن | «ئەگەرچی یار و یاوەر بوونە دوژمن |
| غەمی بێ یاری بوو یاوەرمە ئەمشەو» | |
| ڕەقیب و ناحەزت مەسروور خەندان | ڕەفیق و دۆستانت مات و حەیران |
| منیش سووتاوە جەرگم بۆتە بریان | «لەسەر ڕووم زامی ناخوون نەخشی تۆی بەست |
| تەمای سنعاتەکەی ئازەرمە ئەمشەو» | |
| بە کوشتن عاشقانت کرد سەرەفراز | منت هەر هێشتەوە بۆ عیشوە و ناز |
| وەکوو کەو خۆی دەکا حەمدی فیدات باز | «سەرم شۆری ویساڵی کەوتە سەر باز |
| دیسان کوردی کە دەردی سەرمە ئەمشەو» | |